Chỉ số nước ối được ký hiệu là AFI viết tắt của Amniotic fluid index. Thông số cho thấy lượng nước ối có trong bụng thai phụ theo từng thời điểm phát triển của thai nhi. Ngoài ra, môi trường nước ối giúp bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ. Chỉ số AFI được đo khi thai phụ đi thăm khám. Bác sĩ sẽ dựa vào số này sẽ cho người mẹ lượng nước ối là bình thường hay bất thường. Phòng tránh tình trạng đa ối, thiếu ối, vỡ ối…
Để đo chỉ số AFI người ta sẽ chia tử cung thành 4 phần. Hai đường cắt nhau tại rốn của thai phụ, đo bề sâu của khoang ối lớn nhất trong mỗi buồng. Cuối cùng tính tổng các số đo, ta có chỉ số nước ối AFI.
Chỉ số AFI là gì?
2. Chỉ số nước ối AFI có ý nghĩa như thế nào đối với mẹ và bé?
Khi mang thai, nước ối đóng vai trò quan trọng. Giống với lá nhau, dây rốn, tử cung, nó có vai trò nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi. Bên cạnh khảo sát tỷ trọng và màu sắc nước ối, chỉ số nước ối AFI giúp bác sĩ có thể dự báo cũng như tiên đoán được sức khỏe và tình trạng phát triển của bé đang còn nằm trong bụng mẹ. Việc siêu âm để đo chỉ số nước ối phải được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Phải đánh giá ít nhất 2 lần liên tục cách nhau từ 2-6 giờ để xác định tình trạng thiểu ối hay thừa nước ối.
Có lẽ đây không còn là khái niệm xa lạ với phụ nữ mang thai. Thế nhưng nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu được đặc tính của nó. Nước ối sẽ bao bọc thai nhi, tạo môi trường sống cho con. Ngoài nhiệm vụ bảo vệ thai nhi tránh khỏi những tác động bên ngoài. Nó giúp thai nhi duy trì nhiệt độ ổn định, cân bằng nước và điện giải. Chưa hết, đây là môi trường giàu chất dinh dưỡng, có khả năng tái tạo và trao đổi, giữ một vai trò quan trọng đối với sự sống còn và phát triển của thai nhi.
Nước ối là gì?
Thời điểm nước ối xuất hiện là từ ngày 12 sau thụ thai.
Nước ối được tạo thành từ: thai nhi, máu của mẹ và màng ối.
Cơ chế hoạt động của nước ối:
- Sự tái hấp thu nước ối được thực hiện chủ yếu qua hệ tiêu hóa thai nhi. Từ tuần thứ 20, thai nhi bắt đầu nuốt nước ối. Nước ối còn được tái hấp thu qua da của thai nhi, dây rốn và màng ối. Ngay từ đầu thai kỳ, nước ối đã có chức năng nuôi dưỡng phôi thai.
- Sau khi lá nhau được hình thành, nước ối giữ phần biến dưỡng nước và các chất khác bảo đảm cho sự sống còn, phát triển của thai. Sau tuần thứ 34 thai nhi hấp thu từ 300-500ml nước ối mỗi ngày. Lượng nước ối này vào ruột góp phần tạo phân su vào máu, góp phần cân bằng dịch trong cơ thể thai nhi. Đồng thời được lọc một phần tạo thành nước tiểu cho bé.
Chỉ số nước ối AFI đáng vai trò bảo vệ thai nhi
- Theo cơ học, nước ối tạo môi trường cho thai phát triển hài hòa và bình chỉnh về ngôi thai trong ống sinh dục của mẹ trong những tháng cuối thai kỳ. Trong lúc sanh, nước ối tiếp tục bảo vệ thai nhi khỏi những sang chấn của cơn co tử cung và nhiễm khuẩn. Nước ối giúp thành lập đầu ối nong cổ tử cung của mẹ giúp cho sự xóa mở cổ tử cung được thuận lợi hơn. Khi vỡ ối rồi, tính nhờn của nước ối bôi trơn đường sinh dục của mẹ giúp thai nhi dễ được sinh ra hơn.
- Khối lượng nước ối thay đổi tùy theo tuổi thai: ở thai 8 – 12 tuần khoảng 50ml; tuần 28 nhiều nhất khoảng 1000ml; tuần 36 giảm dần còn 900ml. Khi thai 40 tuần nước ối còn khoảng 600-800ml.
Ta có 5 chức năng chính của nước ối:
- Thúc đẩy phôi thai phát triển.
- Chất đệm lót để giúp bảo vệ thai.
- Ngăn ngừa dính màng ối vào phôi.
- Nơi chứa những sản phẩm chuyển hóa của phôi.
- Điều hòa nhiệt độ phù hợp cho thai.
5. Theo dõi chỉ số AFI để hiểu tình trạng thai của mình
Bảng tổng hợp dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về chỉ số ối AFI. Những con số chỉ ra bao nhiêu là bình thường và bất thường. Sau đó là những lưu ý mẹ cần lưu tâm.
Bảng chỉ số AFI:
|
|---|
| Chỉ số AFI (mm) |
Mức độ |
Lưu ý |
| < 30mm |
Vô ối |
Nước ối ít hoặc rất ít. Con sẽ gặp nguy hiểm hơn nếu lượng nước ối rất ít dẫn đến tình trạng thiếu ối, vô ối, thai chết lưu hay sinh non. |
| <= 50mm |
Thiểu ối |
Thiểu ối gây tăng tỷ lệ bị dị tật bẩm sinh. Thai nhi phát triển không được khỏe mạnh. Mẹ cần lưu ý con số này. |
| 60 – 120mm |
Lượng nước ối
bình thường |
Mẹ bầu có thể yên tâm với chỉ số này. Nhưng mẹ không được tự chủ quan. |
| 120 – 250mm |
Dư ối |
Mẹ bầu không cần quá lo lắng. Vì dư ối nằm trong chỉ số này vẫn ở trong hạn mức an toàn. |
| >250mm |
Đa ối |
Các mẹ nên chú ý sẽ có khả năng ảnh hưởng đến thai, các bà mẹ có khả năng bị vỡ ối sớm, túi ối bị căng, sinh non, gây ra tình trạng nhau bong non, ngôi thai đảo lộn dẫn đến bất thường. |
Mỗi một bà bầu sẽ có số nước ối khác nhau ít hay nhiều tùy vào thời gian mang thai và số lượng uống nước đi vào cơ thể mỗi ngày. Để thai nhi được phát triển đầy đủ và chào đời khỏe mạnh, mẹ cũng phải duy trì cho con lượng ối ổn định và bình thường, tránh thừa hoặc thiếu ối. Hãy thường xuyên đi thăm khám để được sự theo dõi và tư vấn của bác sĩ chuyên môn.
Cần khám thai thường xuyên để đảm bảo mẹ và bé đều khoẻ
Lời khuyên cho mẹ
Tình trạng vô ối, dư ối, đa ối ngày càng xuất hiện nhiều. Ví thế mẹ cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước mỗi ngày, khám thai định kỳ đều đặn. Thường xuyên làm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh theo chỉ định của bác sĩ. Khi có dấu hiệu của những trường hợp trên như: đa ối, thiểu ối, cần theo dõi chặt chẽ và điều trị kịp thời.
Xem thêm
