Dấu hiệu mẹ ít sữa là lượng sữa ít sau khi sinh nhiều ngày, ngực mẹ xẹp xuống, thời gian bú của bé ngắn, bé chậm tăng trưởng, số lần thay tã ít đi… Đây là những nội dung mà bạn sẽ có được trong bài viết này:
- Hiện tượng mẹ ít sữa được nhận biết như thế nào?
- Biểu hiện của bé khi mẹ ít sữa
- Nguyên nhân khiến mẹ ít sữa
Hiện tượng mẹ ít sữa được nhận biết như thế nào?
Cơ thể mẹ không tiết ra nhiều sữa
Đặc trưng cơ thể mỗi người mẹ đều đủ nguồn sữa cho con mình bú ít nhất 6 tháng sau sinh. Đó là kết luận nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới WHO. Tuy nhiên, khả năng dự trữ sữa của mỗi người mẹ không hề giống nhau. Nếu như mẹ không cung cấp đủ lượng sữa cần thiết theo nhu cầu của bé, đó là dấu hiệu mẹ ít sữa.
Thông thường, khoảng 3 ngày sau sinh, lượng sữa mẹ tiết ra sẽ tăng dần lên để đảm bảo đủ sữa cho bé. Nếu sau nhiều ngày, lượng sữa của mẹ vẫn ít như ngày đầu sau sinh, cần nghiêm túc xem đó có phải là biểu hiện của mẹ ít sữa hay không.
Khả năng sản xuất sữa của mỗi mẹ là khác nhau (Nguồn ảnh: vinmec)
Dấu hiệu ít sữa: Ngực mẹ xẹp xuống
Bầu ngực căng đầy là biểu hiện rõ rệt của sữa nhiều. Nếu không có sữa, bầu ngực mẹ sẽ nhỏ và mềm nhão, không có cảm giác căng ngực. Mẹ cũng sẽ cảm thấy cơ thể uể oải, mệt mỏi, ăn uống chậm tiêu, khó thở…
Bạn có thể chưa biết:
Mẹ bị tắc sữa
Trong trường hợp này, mẹ có sữa đầy đủ. Tuy nhiên, sữa lại bị tắc, bầu ngực căng đến mức đau, sườn bị chướng… Mẹ sẽ thấy căng thẳng, ức chế, cực kì khó chịu.
Kích thước bầu ngực không thay đổi khi mang thai
Thống kê cho thấy, 30% mẹ bầu không nhận thấy sự phát triển của bầu ngực và 15% mẹ có bầu ngực phát triển nhưng không đáng kể khi mang thai là những mẹ sau khi sinh sẽ có ít sữa.
Không có dấu hiệu căng sữa
Làm sao để biết mẹ ít sữa? Bầu ngực của phụ nữ mang thai và cho con bú căng tức do sự thay đổi của hormone. Ở giai đoạn sau sinh, nếu mẹ không có dấu hiệu căng sữa, ngực căng tức thì đây là biểu hiện ít sữa, thiếu sữa sau sinh.
Núm vú bị đau khi cho con bú
Khi mẹ cho con bú bị đau ở phần núm vú thì nguyên nhân có thể do bé ngậm đầu vú không đúng cách hoặc cũng có thể do mẹ ít sữa, không đủ cho bé bú, bé nhai đầu vú của mẹ nhiều trong thời gian dài gây đau cho mẹ.
Không có cảm giác kim châm ở ngực
Mẹ cho con bú sẽ hay có cảm giác ngứa và bứt rứt như kim châm ở đầu vú. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi có tác động từ bên ngoài. Sữa nhiều khiến ngực mẹ có cảm giác căng và lượng sữa tiết ra sẽ gây ngứa ở núm vú. Nếu không có cảm giác này thì tức là sữa mẹ quá ít và không đủ cho bé bú.
Biểu hiện của bé khi mẹ ít sữa
Thời gian bé bú khá ngắn
Nếu mẹ đủ sữa, bé thường bú rất ngoan. Miệng sẽ mở rộng, bú chậm và đều đặn. Thậm chí, nếu lượng sữa dồi dào, bé thỉnh thoảng nuốt sữa khá rõ.
Ngược lại, nếu sữa mẹ ít, bé sẽ bú không lâu. Bé bỏ bú hoặc không hứng thú, không tập trung lúc bú. Những lúc như vậy, thường bé chỉ bú một lúc ngắn rồi không bú nữa.
Mẹ ít sữa thì thời gian cho con bú ngắn (Nguồn ảnh: vinmec)
Bé chậm tăng trưởng, thường quấy khóc
Sữa mẹ là nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng vô giá với trẻ nhỏ. Nếu mẹ ít sữa, bé không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất sẽ dẫn đến tình trạng chậm tăng trưởng. Sau khi chào đời khoảng 5 ngày, trọng lượng bé tăng thêm 20-30 g mỗi ngày được xem là hợp chuẩn. Nếu bé chưa đạt đến mức tăng này, mẹ nên xem lại mình có dấu hiệu mẹ ít sữa hay không nhé!
Số lần thay tã ít
Nếu bé bổ sung năng lượng ít thì lượng “thải ra” cũng ít theo. Do đó, lượng phân và nước tiểu của bé ít, thay tã ít lần trong ngày có thể ngầm báo bé không bú đủ sữa.
Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều?
Các bác sĩ sẽ khuyên cha mẹ nên đếm số rã ướt, tã bẩn mỗi ngày, đó là cách nhận biết mẹ ít sữa hay không đơn giản nhất.
- Trong 1-2 ngày sau sinh: con có 1-2 tã ướt/ngày, phân su màu đen xanh.
- Từ 2-6 ngày sau sinh: con sẽ dùng 5-6 tã ướt/ ngày, phân lỏng màu xanh lá cây nhạt.
- Sau ngày thứ 6: số tã ướt của con là 6-8 tã ướt/ngày, phân lỏng màu vàng tươi sáng.
- Sau tuần thứ 6: khoảng 6-8 tã ướt/ngày, phân mềm màu vàng nâu.
Nếu như bé nhà bạn có số tã bẩn, tã ướt ít hơn thì rất có thể bé đã bú không đủ sữa.
Bé bị mất nước
Nếu nước tiểu của bé có màu sẫm, miệng bé khô hoặc da bị vàng, cơ thể bé đang bị mất nước. Đây là một trong những dấu hiệu nhận biết mẹ ít sữa. Thiếu hụt sữa mẹ là nguyên nhân thường thấy của biểu hiện mất nước của trẻ.
Bạn có thể chưa biết:
Bé vừa bú vừa ngủ có phải là thói quen xấu?
Nguyên nhân khiến mẹ ít sữa
Bất cứ thay đổi nào trong cơ thể cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mẹ và bé.
Nguyên nhân từ mẹ
Nội tiết tố thay đổi: Mẹ bị mất cân bằng nội tiết tố trong giai đoạn sau sinh thường sẽ thiếu sữa cho bé. Mẹ bị ít sữa thường xuất phát từ nguyên nhân chính là do căng thẳng, thiếu ngủ sau sinh
Tuyến vú có vấn đề: Trong thai kỳ, nếu không được phát triển đầy đủ, vú mẹ sẽ không có đủ mô sản xuất sữa (gọi nôm na là tuyến tạo sữa). Hoặc trước đây, mẹ đã từng trải qua phẫu thuật hay xạ trị ở ngực sẽ khó sản xuất đủ sữa cho bé. Núm vú bị đau do chưa quen cảm giác bé bú hoặc cho bú khiến mẹ bị đau.
Uống thuốc trong và sau thai kỳ: Trong quá trình mang thai và sau sinh, có thể mẹ đã uống phải những loại thuốc ảnh hưởng đến quá trình sản xuất sữa.
Mẹ đã phải trải qua phẫu thuật hay xạ trị ở vú.
Nguyên nhân từ bé: bé bú kém
Nếu bé bị tách khỏi mẹ quá sớm và nuôi bằng sữa công thức, bé sẽ gặp khó khăn trong việc bú mẹ.
Nếu bé không được bú mẹ thường xuyên, tuyến sữa của mẹ không được kích thích hoạt động đều đặn. Lúc này, tình trạng giảm hoặc ngừng sản xuất sữa sẽ xảy ra.
3 cách khắc phục kịp thời khi phát hiện dấu hiệu mẹ ít sữa
Cho bé bú mẹ đúng cách
Mẹ nên cho bé bú đều cả hai bên ngực để kích thích tuyến sữa đều ở hai bên, tránh bị tắc sữa.
Cho bé bú theo nhu cầu, đừng cố định theo khung giờ chuẩn. Khung giờ chuẩn nhất chính là đồng hồ sinh học của bé. Thường tầm 2-3 tiếng, bé sơ sinh sẽ cần được bú mẹ một lần. Nếu bé ngủ quá nhiều, mẹ nên đánh thức và khuyến khích bé bú thường xuyên.
Tập cho ngực điều tiết sữa đều đặn
Trong những ngày đầu cho con bú, cơ thể, đặc biệt là ngực mẹ chưa kịp thích nghi với việc tiết sữa. Do đó, mẹ nên tạo điều kiện cho ngực tiết sữa đều đặn. Song song với việc cho bé bú, mẹ nên thường xuyên vắt sữa để dự trữ khi cần.
Vắt sữa đều đặn giúp ngực tiết ra nhiều sữa hơn (Nguồn ảnh: vinmec)
Chế độ ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ
Sinh con lấy đi rất nhiều sức lực của mẹ. Mẹ cần được nghỉ ngơi, cung cấp đủ dưỡng chất để có thể sản xuất đủ sữa cho bé.
Bác sĩ Hoàng Thị Ánh Tuyết – Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park cho biết, mẹ cần ăn đa dạng nguồn thực phẩm cũng như gia tăng khối lượng thực phẩm tiêu thụ. Khẩu phần ăn của mẹ nên có đủ 4 nhóm chất gồm:
- Chất đạm
- Chất béo lành mạnh
- Tinh bột
- Vitamin và khoáng chất
Mẹ cũng cần chú ý bổ sung đủ nước do nước có tác dụng kích thích sinh sữa. Chị em nên uống từ 2,5-3l nước mỗi ngày, nên uống nước ấm và bổ sung nước từ nhiều nguồn khác nhau như nước lọc, sữa tươi, nước ép hoa quả, sữa hạt…
Chúc mẹ sớm nhận ra dấu hiệu mẹ ít sữa để kịp thời khắc phục nhé!
Nguồn tham khảo: Cách để có đủ sữa cho bé bú khi sữa mẹ ít dần – Vinmec
Xem thêm:
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!
Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!
