Sau sinh bụng đầy hơi là một triệu chứng rối loạn tiêu hóa khá phổ biến mà rất nhiều sản phụ thường phải đối mặt. Tình trạng này không gây nguy hiểm nhưng nếu kéo dài sẽ mang lại nhiều phiền toái, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của các chị em trong thời gian ở cữ.
Để hiểu hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách loại bỏ chứng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu sau sinh, mời chị em cùng tham khảo nội dung bài viết sau đây của theAsianparent Vietnam nhé!
Bài viết có phần đóng góp ý kiến chuyên môn từ bác sĩ Vũ Nhật Nam, Khoa Nội tổng hợp – Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Quận Bình Thạnh.
Bác sĩ Vũ Nhật Nam – Khoa Nội tổng hợp – Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Quận Bình Thạnh
Đầy hơi chướng bụng là gì?
Có đến hơn một nửa số phụ nữ sau sinh gặp phải các bệnh lý về rối loạn tiêu hóa do cơ thể mẹ vừa có một sự thay đổi khá nhiều từ trong ra ngoài. Đầy hơi chướng bụng là một trong những biểu hiện giúp các mẹ nhận biết mình đang gặp phải các vấn đề về đường tiêu hóa.
Khi lượng khí trong hệ tiêu hóa tăng quá mức do nguyên nhân chủ yếu là vi khuẩn hoặc thay đổi quá trình chuyển hóa tinh bột, mẹ sẽ cảm thấy bụng bị căng cứng, phình to, vỗ bụng nghe bồm bộp, gây ra cảm giác khó chịu thậm chí là óc ách, khó thở.
Tình trạng này nếu không được khắc phục sớm có thể gây ra nhiều vấn đề rối loạn tiêu hóa khác. Các cơ vòng trong của hệ tiêu hóa có sự co thắt bất thường gây đau bụng và các vấn đề đại tiện nghiêm trọng hơn.
Nó dẫn đến tình trạng sụt cân, giảm hấp thu chất dinh dưỡng, suy nhược cơ thể, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của các mẹ trong thời kỳ hậu sản.
Vì sao mẹ sau sinh bụng đầy hơi, khó tiêu?
Theo bác sĩ Vũ Nhật Nam, Khoa Nội tổng hợp – Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Quận Bình Thạnh: Phụ nữ sau sinh em bé thường có sức khỏe yếu, suy giảm sức đề kháng. Vì vậy, các chị em giai đoạn này thường gặp các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đặc biệt là đầy hơi, chướng bụng. Điều này thường do chế độ dinh dưỡng của mẹ sau sinh không hợp lý. Việc ăn nhiều đạm và chất béo với mục đích hồi phục sức khỏe sau sinh sẽ khiến cho việc tiêu hóa của dạ dày gặp khó khăn, từ đó gây nên hiện tượng đầy hơi, chướng bụng. Ngoài ra, việc chị em ít vận động sau sinh khiến quá trình tiêu thụ thức ăn diễn ra chậm hơn cũng là một trong các nguyên nhân làm đầy hơi.
Loại bỏ yếu tố bệnh lý ở các mẹ có tiền sử về các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa, sau sinh bụng đầy hơi có thể là xuất phát từ các nguyên nhân sau:
Thể trạng của mẹ sau sinh
Sau cơn vượt cạn, thể trạng của mẹ suy giảm nghiêm trọng do đã mất nhiều sức, các cơ quan trong cơ thể đều rất yếu, trong đó có hệ tiêu hóa. Sức đề kháng của chị em phụ nữ cũng thường giảm sút mạnh sau khi sinh.
Việc phục hồi sức khỏe sau sinh nở thường chậm nên nếu không được kiêng cữ, chăm sóc tốt, mẹ thường dễ bị nhiễm bệnh nhất là các bệnh về đường tiêu hóa như chán ăn, đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
Lúc này, thức ăn thay vì được chuyển hóa theo ống tiêu hóa, từ thực quản xuống dạ dày và ruột thì khi đến dạ dày lại ngược lên thực quản do cơ thắ thực quản bị giãn ra và đưa ra ngoài bằng đường miệng bởi chứng ợ hơi.
Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, vận động chưa hợp lý
Chế độ chăm sóc dành cho phụ nữ sau sinh thường là tập trung bổ sung dinh dưỡng, trong đó nhiều mẹ được bồi bổ quá nhiều chất đạm, chất béo với tâm lý mẹ sớm lại sức và có nhiều sữa cho con bú.
Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mẹ sau sinh bị đầy hơi, chướng bụng do chị em thường xuyên phải ăn quá nhiều, ăn quá no, ăn nhiều thức ăn chứa dầu mỡ và chất khó tiêu.
Những thực phẩm này không chỉ không tốt đối với người bình thường mà còn làm cho dạ dày và ruột bị quá tải với các mẹ mới sinh. Việc tiêu hóa trở nên khó khăn và thức ăn trong dạ dày chưa tiêu hóa kịp thời sẽ sinh men, dẫn tới hiện tượng đầy hơi, chướng bụng.
Thêm một nguyên nhân khác có thể dẫn tới triệu chứng đầy hơi chướng bụng ở các mẹ sau sinh là do chị em vô tình mắc phải nhiều thói quen tiêu cực gây hại cho hệ tiêu hóa như ăn quá nhanh, nhai không kỹ, bị gián đoạn bữa ăn, ăn không đúng bữa dẫn đến tình trạng nuốt nhiều không khí trong khi ăn.
Ăn xong nằm ngồi một chỗ nhiều cũng là nguyên nhân khiến quá trình tiêu hóa thức ăn cũng diễn ra chậm hơn, gây đầy hơi, khó tiêu, bụng ì ạch, rất khó chịu.
Vấn đề về tâm lý cũng góp phần gây ra tình trạng sau sinh bụng đầy hơi
Ngoài các nguyên nhân kể trên, không phải phụ nữ sau sinh nào cũng giữ được tâm lý ổn định, thoải mái. Những biến đổi tâm sinh lý vì nhiều nguyên nhân khác nhau như chưa có kinh nghiệm chăm em bé.
Áp lực nuôi con bằng sữa mẹ, tác động từ người thân và gia đình có thể khiến nhiều mẹ rơi vào trạng trái căng thẳng, stress, suy nhược cơ thể hoặc mất ngủ liên tục.
Những vấn đề này nếu kéo dài sẽ liên quan trực tiếp đến quá trình xử lý thực phẩm tại dạ dày, cơ thể giảm tiết các men tiêu hóa, nhu động ruột trở nên yếu hơn và việc tiêu hóa kém đi sẽ khiến nhiều mẹ phải đối mặt với vấn đề sau sinh bụng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
Nhận biết triệu chứng đầy hơi thường gặp
Triệu chứng của chướng bụng, đầy hơi thường được nhận biết dễ dàng và có liên quan đến biểu hiện của nhiều bệnh lý về tiêu hóa khác mà điển hình nhất là tình trạng khó tiêu. Tùy mức độ mà mẹ sau sinh có thể bị đầy hơi từ thể nhẹ đến thể nặng:
- Luôn có cảm giác đầy hơi, bụng tức nặng ở phía trên, cảm giác óc ách như chứa đầy nước, thở nặng nhọc, đi lại nặng nề, kéo dài hàng giờ không có dấu hiệu thuyên giảm.
- Xuất hiện vị chua trong miệng nên thường cảm thấy chán ăn, ăn không ngon, ăn ít đã thấy no. Có lúc buồn nôn hoặc nôn đi kèm tình trạng giảm cân.
- Các cơn nấc cụt thường xuyên ghé thăm, nuốt thức ăn hay bị nghẹn.
- Có cảm giác đau quặn, bỏng rát ở dạ dày hoặc co cứng như chuột rút ở bụng.
- Đôi khi mẹ cảm nhận được những cơn đau thắt ngực, đau toàn vùng bụng thường xảy ra sau khi ăn.
- Sôi bụng, không thể trung tiện, rối loạn đại tiện, đi ngoài ra máu thậm chí sốt cao đi kèm với nhiễm trùng hoặc viêm.
Hóa giải chứng đầy hơi chướng bụng cho mẹ sau sinh
Đối với triệu chứng bụng đầy hơi khó tiêu không phải do nguyên nhân bệnh lý, các mẹ có thể tham khảo một số phương pháp để cải thiện tối đa tình trạng khó chịu này, giúp cho hệ thống tiêu hoá hoạt động ổn định trở lại.
Chườm nóng kèm massage bụng
Sau sinh bụng đầy hơi các mẹ có thể xử lý bằng cách dùng túi chườm nhiệt hoặc khăn, gạc, vải thấm nước ấm nấu cùng gừng tươi và xoa quanh vùng bụng. Phương pháp này có thể giúp xoa dịu cơn khó chịu và hỗ trợ cải thiện triệu chứng.
Ngoài chườm nóng, mẹ hãy nhờ người thân thực hiện các động tác massage bụng, có thể kết hợp cùng tinh dầu để cho tác dụng nhanh hơn.
Thao tác thực hiện là dùng lòng bàn tay đặt ngang rốn, massage theo chiều kim đồng hồ từ 5-10 phút sau đó có thể đảo chiều để tăng cường lưu thông khí huyết ở vùng bụng.
Đồng thời kích thích hoạt động co bóp và tiêu hóa thức ăn của nhu động ruột. Mỗi ngày thực hiện 2-3 lần mẹ sẽ thấy những chuyển biến tích cực.
Thay đổi chế độ ăn uống, bổ sung thêm nhiều chất xơ từ rau xanh và hoa quả
Chế độ dinh dưỡng với quá nhiều các thực phẩm chứa chất đạm, chất béo như móng giò, móng dê, thịt gà, thịt bò… dành cho mẹ sau sinh chỉ khiến cho tình trạng đầy hơi, chướng bụng càng kéo dài hơn.
Hãy cân bằng dinh dưỡng một cách khoa học bằng cách bổ sung thêm các thực phẩm nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa như rau củ xanh, ngũ cốc nguyên hạt, sữa chua, hoa quả tươi mọng, hoặc hoa quả sấy khô như táo, lê, bưởi, cam, chuối, đu đủ….
Chất xơ trong các loại thực phẩm này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chức năng đường ruột, giảm thiểu nguy cơ đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu cho các mẹ sau sinh.
Sử dụng các loại trà thảo mộc và các bài thuốc dân gian
Đưa một số loại trà thảo mộc vào chế độ ăn uống cũng góp phần cải thiện đáng kể vấn đề sau sinh bụng đầy hơi mà nhiều sản phụ thường gặp. Các loại trà được chiết xuất từ gừng, hoa cúc, hoa bồ công anh, thì là hay bạc hà nếu được kết hợp sử dụng với mức độ hợp lý.
Nó sẽ có công dụng tốt giúp đối phó với tình trạng khó chịu ở dạ dày. Những loại trà này hoàn toàn an toàn với mẹ sau sinh kể cả mẹ đang cho con bú.
Sau sinh các mẹ không nên lạm dụng các loại thuốc tây để giải quyết tình trạng đầy hơi mà có thể áp dụng một số bài thuốc dân gian từ tía tô, rau răm, tỏi … giúp loại bỏ chứng đầy hơi, trị đầy bụng, khó tiêu rất tốt.
Bác sĩ Nam nhắc nhở mẹ sau sinh. Nhằm khắc phục tình trạng này, chị em cần có chế độ ăn uống điều độ, khoa học, tăng cường chất xơ trong bữa ăn, nên chia nhỏ bữa ăn, không nên ăn quá no trong cùng 1 bữa. Bên cạnh đó, các chị em cũng cần vận động nhẹ nhàng, đặc biệt sau các bữa ăn để giúp thức ăn dễ tiêu hóa hơn. Ngoài ra, cũng nên kiểm tra sức khỏe định kì để phát hiện cũng như phòng ngừa các bệnh lý về đường tiêu hóa ảnh hưởng đến sức khỏe của các mẹ.
Lời kết
Sau sinh bụng đầy hơi không phải là một tình trạng bệnh lý mà thực chất là một hội chứng bao gồm nhiều biểu hiện xuất hiện khi có sự rối loạn về đường tiêu hóa. Nếu kịp thời điều chỉnh lại chế độ ăn uống khoa học, nghỉ ngơi lành mạnh, vận động hợp lý thì sức khỏe của mẹ sẽ nhanh chóng phục hồi.
Nó hạn chế được tình trạng đầy hơi, chướng bụng và em bé cũng sẽ phát triển tốt. Ngược lại nếu để tình trạng này kéo dài cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của con. Chúc các mẹ chăm sóc tốt bản thân để không còn phải lo lắng về vấn đề này nữa!
Xem thêm:
- Chướng bụng khi mới mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị
- Mẹ cho con bú ăn gì để bé không bị đầy hơi, bụng dạ ọc ạch?
- 9 mẹo xử lý khi trẻ sơ sinh bị đầy hơi chướng bụng
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!