X
theAsianparent Vietnam Logo
theAsianparent Vietnam Logo
Product GuideSign in
  • COVID-19
  • Mẹ bầu
    • Tính ngày dự sinh
    • Thời kì mang thai
    • Tam cá nguyệt thứ nhất
    • Tam cá nguyệt thứ hai
    • Tam cá nguyệt thứ ba
    • Dự Án Sidekicks
    • Chuẩn bị mang thai
    • Chuyển dạ và đi sinh
    • Sảy thai, lưu thai
  • Sau sinh
    • Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh
    • Khỏe đẹp sau sinh
    • Tình cảm tâm lý sau sinh
  • Giai đoạn phát triển
    • Em bé 0 - 1 tuổi
    • Trẻ tập đi (1-3 tuổi)
    • Mầm non (3-6 tuổi)
    • Trẻ đi học
    • Dậy thì & thành niên
  • Nuôi dạy con
    • An toàn
    • Kiến thức chung nuôi con
    • Lời khuyên cho cha mẹ
    • Tin tức chung
  • Giáo dục
    • Trẻ đặc biệt
    • Mầm non 3-5 tuổi
    • Trẻ đi học 5 tuổi trở lên
    • Trung học
  • Sức khỏe
    • Bệnh, dị ứng và tai nạn ở trẻ
    • Bệnh, dị ứng và tai nạn ở người lớn
    • Tiêm phòng & Vac-xin
    • Dịch bệnh và các bệnh đặc biệt khác
  • Phong cách sống
    • Làm đẹp
    • Chuyện phái đẹp
    • Chuyện phái mạnh
    • Hôn nhân
    • Hôn nhân & Tình Dục
    • Thể dục thể thao
    • Du lịch & Giải trí
  • Ăn Uống & Dinh Dưỡng
    • Lên thực đơn bữa ăn
    • Bữa ăn
    • Ăn dặm

Cùng bố mẹ giúp bé tập đọc với bảng vần lớp 1

Mất 10 phút để đọc
Cùng bố mẹ giúp bé tập đọc với bảng vần lớp 1

Năm học 2020 – 2021, chương trình giáo dục lớp 1 đã đưa bộ sách giáo khoa hoàn toàn mới về nội dung và hình thức vào giảng dạy, nhất là cách đánh vần ở môn Tiếng Việt so với chương trình Giáo dục Công nghệ đã được áp dụng ở các năm học trước. Nếu không tìm hiểu thêm về những kỹ năng đọc, viết cơ bản, các bậc phụ huynh sẽ gặp đôi chút bỡ ngỡ khi hỗ trợ các bé trong thời gian học ở nhà. Vì vậy, bảng vần cho bé lớp 1 là tài liệu cực kỳ hữu ích mà bố mẹ nên tham khảo để giúp bé làm quen với âm vần, chữ cái, tạo bước khởi đầu thuận lợi khi con bắt đầu phát triển ngôn ngữ bằng Tiếng Việt.

Vần là gì? Phân biệt các loại vần

Vần là phần chủ yếu để tạo nên âm của từ trong Tiếng Việt, không kể phụ âm đầu. Khi cần sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt suy nghĩ hoặc đọc hiểu văn bản, người đọc, người nói phải biết đánh vần, phát âm. Vì vậy, âm, vần là yếu tố cấu thành nên chữ viết – 1 hệ thống đầy đủ các ký hiệu bao gồm các chữ cái, thanh dấu được ghép lại với nhau theo quy tắc riêng để ghi lại ngôn ngữ dưới dạng văn bản.

Trong những bài học đầu tiên, trước khi giới thiệu bảng vần cho bé lớp 1, các bé bao giờ cũng được làm quen với 29 chữ cái và giới thiệu về các loại vần trong Tiếng Việt. Dựa vào cấu tạo của vần, học sinh được giới thiệu 2 loại vần cơ bản là:

bang-van-cho-be-lop-1

Vần đơn giản

Là loại vần chỉ chứa 1 nguyên âm trong vần. Có 2 loại vần đơn giản:

Vần đơn giản hay vần nguyên âm (có dấu hay không có dấu)

Đặc điểm:

  • Mỗi nguyên âm trừ â và ă (có dấu và không có dấu) là 1 vần: e, a, o, ê, ơ, ô, i/y, ư, u
  • Tất cả những vần này tự nó có thể là từ có nghĩa mà không cần có phụ âm đứng đầu

Ví dụ: e dè; cái ô; ò, ó, o, o

Vần đơn giản gồm nguyên âm (có dấu hay không dấu) và phụ âm cuối hay còn gọi là vần ngược

  • Phụ âm cuối có thể đi cùng với các nguyên âm đứng trước gồm: c, ch, m, n, ng, nh, p, t
  • 1 số những vần đơn giản gồm nguyên âm và phụ âm cuối khi ghép lại đã thành từ có nghĩa mà không cần phụ âm đầu

Ví dụ: inh ỏi, anh ách, anh em, ăn ốc…

Vần phức tạp

Là vần có nhiều hơn 1 nguyên âm. Có 2 loại vần thuộc dạng này:

Vần hòa âm

  • Vần hòa âm là dạng vần gồm 2 nguyên âm kết hợp với nhau tạo ra 1 âm mới. Âm mới này sẽ mang âm hưởng của 1 trong 2 nguyên âm.

Ví dụ: O + E = OE. Vần OE khi đọc lên sẽ mang âm hưởng của chữ E

I+ A = IA. Vần IA khi đọc sẽ có âm hưởng của chữ I

  • Nếu vần có dấu thì dấu sẽ nằm phía trên nguyên âm đã tạo ra vần đó. Tuy nhiên, trong ngôn ngữ viết của Tiếng Việt thường đặt dấu trên nguyên âm đứng giữa để tạo ra sự cân xứng cho từ.

Những vần hòa âm gồm: eo – ao – ai – oe – oi – êu – ơi – ôi – ia – iu – ưa – ưi – ưu – ua – uê – ui – uy

Vần hợp âm

  • 2 nguyên âm hợp với nhau tạo thành 1 vần có âm mới hoàn toàn khác với các âm của chữ đã tạo ra nó như ay, ây, au, âu

Ví dụ: A + Y = AY. Vần AY khi đọc lên sẽ không có âm A hay âm Y

 + U = ÂU. Vần ÂU khi phát âm không còn âm hưởng cuả âm  hay U

  • 2 nguyên âm kết hợp tạo ra vần có âm mới nhưng không đọc được mà cần phải kèm theo phía sau 1 phụ âm cuối hoặc 1 nguyên âm nữa thì mới có thể đọc được

Ví dụ: oă + m = oăm; uâ + n = uân; iê + n = iên…

Giới thiệu bảng vần lớp 1 và cách đọc

Nội dung của bảng vần cho bé lớp 1 bao gồm đầy đủ những thông tin về quy luật đánh vần từ những âm vị nhỏ nhất.

Cùng bố mẹ giúp bé tập đọc với bảng vần lớp 1

Bảng vần đơn giản gồm nguyên âm và phụ âm cuối, không có dấu

  c ch m n ng nh p t
i ic ich im in ing inh ip it
y không tạo được vần khi kết hợp với phụ âm cuối
ư ưc     ưn ưng     ưt
u uc   um un ung   up ut
ê   êch êm ên   ênh êp êt
ơ     ơm ơn     ơp ơt
â âc   âm ân âng   âp ât
ô ôc   ôm ôn ông   ôp ôt
e ec   em eb eng   ep et
a ac ach am an ang anh ap at
ă ăc   ăm ăn ăng   ăp ăt
o oc   om on ong   op ot

Bảng vần hợp âm gồm 2 nguyên âm kết hợp tạo ra vần mới nhưng không đọc được mà phải thêm vào phía sau 1 nguyên âm hay phụ âm cuối

  i u c m n p t ng
oă_     oăc oăm oăn   oăt oăng
uâ_         uân   uât uâng
iê_   iêu iêc iêm iên iêp iêt iêng
yê_   yêu   yêm yên      
uô_ uôi   uôc uôm uôn   uôt uông
ươ_ ươi ươu ươc ươm ươn ươp ươt ương

Bảng vần hòa âm và hợp âm không dấu

  e a ă o ê ơ â ô i y ư u
e       eo                
a       ao         ia/ai ay ưa ua/au
ă                        
o oe oa oă_           oi      
ê                       êu
ơ                 ơi      
â                   ây   âu
ô                 ôi      

Lưu ý: Nguyên âm ă đọc là á, nguyên âm ơ đọc là ớ

Những chú ý trong phát âm và đánh vần Tiếng Việt

Khi cho bé tập đọc theo bảng vần lớp 1, các phụ huynh có thể nhận thấy 1 tiếng thường có đủ 3 thành phần gồm: (âm đầu) – vần – thanh, trong đó vần – thanh bắt buộc phải có, còn có tiếng không có âm đầu. Khi bé biết đánh vần thì sẽ học ráp âm trong từ theo thứ tự của chữ viết rồi đọc nhanh (đọc trơn) để tạo nên tiếng của từ đó. Khi biết đọc, bé cũng sẽ học viết nên lúc này, giáo viên và bố mẹ cần lưu ý 1 số điểm quan trọng sau được gọi là luật chính tả:

Cùng bố mẹ giúp bé tập đọc với bảng vần lớp 1

Phân biệt /c/, /k/, /q/

Trong môn Tiếng Việt theo chương trình Giáo dục Công nghệ ở các năm học trước, 3 con chữ /c/, /k/, /q/ viết khác nhau nhưng đều phát âm là /cờ/. Vì vậy, khi nghe, viết học sinh phải dựa vào luật chính tả để phân biệt và viết đúng. Tuy nhiên trong chương trình giáo dục lớp 1 ở năm học 2020 – 2021, 3 con chữ này đã được thay đổi cách phát âm khác nhau và giữ nguyên luật chính tả khi ghép vần

  • Chữ /c/ đọc là /cờ/ đi với các nguyên âm: a, o, u và các biến thể nguyên âm: ă, â, ô, ơ, ư
  • Chữ /k/ đọc là /ca/ đi với các nguyên âm: e, i, y và biến thể nguyên âm: ê
  • Phụ âm /q/ đọc là /quy/ và luôn đi cùng nguyên âm /u/ chứ không đứng riêng lẻ một mình

Chữ “g” và “gh” đọc là “gờ”

  • Chữ /g/ đi với các nguyên âm: a, o, u và biến thể nguyên âm: ă, â, ô, ơ, ư.
  • Chữ /gh/ đi với các nguyên âm: e, i và biến thể nguyên âm: ê.

Chữ “ng” và “ngh” đọc là “ngờ”

  • Chữ /ng/ đi với các nguyên âm: a, o, u và các biến thể: ă, â, ô, ơ, ư.
  • Chữ /ngh/ đi với các nguyên âm: e, i và biến thể: ê.

Phân biệt /d/, /gi/, /r/

Khác với cách phát âm 3 con chữ /d/, /gi/, /r/ trong chương trình trước, học sinh lớp 1 năm nay sẽ học cách đọc 3 chữ cái này 1 cách dễ phân biệt hơn

  • Chữ /d/ đọc là /dờ/, phát âm nhẹ và dứt khoát
  • Chữ /gi/ phát âm là /di/ và kéo dài giọng hơn. Nếu vần ghép bắt đầu bằng chữ /i/ thì sẽ lược bớt 1 chữ /i/ vì trùng với chữ cái của phụ âm đầu

Ví dụ: gi + iếng = giếng

  • Phụ âm /r/ đọc là /dờ/ nhưng cong lưỡi và phát âm nặng hơn

Ngoài ra, nếu có con đang theo học bộ sách “Cánh diều” trong chương trình giáo dục tiểu học của lớp 1, phụ huynh có thể tham khảo thêm cách phát âm, tập đọc theo hướng dẫn của sách giáo khoa điện tử tại trang web cloudbook.vn

Tạm kết

“Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”. Muốn bé “đọc thông, viết thạo” thì bố mẹ hãy như những người bạn đồng hành để tạo tâm lý thoải mất nhất cho con khi bắt đầu làm quen với ngôn ngữ, áp dụng những phương pháp hỗ trợ thích hợp và hiệu quả. Bên cạnh việc  hướng dẫn trẻ phân biệt được 29 chữ cái của Tiếng Việt, dựa vào bảng vần cho bé lớp 1 và cách ráp âm con sẽ dần nhận biết được các quy tắc trong ngôn ngữ nói và viết. Khi tự mình khám phá được sự thú vị và ý nghĩa trong những bài học vỡ lòng đầu tiên cũng là lúc bé thêm hiểu, thêm yêu tiếng mẹ đẻ của mình.

Xem thêm

  • Dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm cực nhanh theo cách của người Nhật
  • 4 phương pháp dạy trẻ lớp 1 tập đọc khoa học và hiệu quả
  • Trẻ vào lớp 1 không tập trung: Lỗi thật sự thuộc về bé?

Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!

Câu chuyện từ đối tác
Vì sao chồng không tặng quà cho vợ là… rất dở?
Vì sao chồng không tặng quà cho vợ là… rất dở?
Giới thiệu 5 máy hút mũi cho bé sơ sinh được các mẹ tin dùng
Giới thiệu 5 máy hút mũi cho bé sơ sinh được các mẹ tin dùng
13 bức ảnh bố mẹ nhất định phải chụp cho con để lưu giữ thời thơ ấu quý giá
13 bức ảnh bố mẹ nhất định phải chụp cho con để lưu giữ thời thơ ấu quý giá
3 loại điện thoại dành cho trẻ em được đánh giá cao trên thị trường
3 loại điện thoại dành cho trẻ em được đánh giá cao trên thị trường

Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!

img
Bài viết của

ZinVi

  • Home
  • /
  • Nuôi dạy con
  • /
  • Cùng bố mẹ giúp bé tập đọc với bảng vần lớp 1
Chia sẻ:
  • Trẻ 6 tuổi 9 tháng và những cột mốc phát triển

    Trẻ 6 tuổi 9 tháng và những cột mốc phát triển

  • Bé 42 tháng tuổi đôi lúc không nghe lời cha mẹ và lười ăn hơn

    Bé 42 tháng tuổi đôi lúc không nghe lời cha mẹ và lười ăn hơn

  • Trẻ 45 tháng tuổi lớn nhanh và làm được nhiều điều thú vị

    Trẻ 45 tháng tuổi lớn nhanh và làm được nhiều điều thú vị

  • Trẻ 6 tuổi 9 tháng và những cột mốc phát triển

    Trẻ 6 tuổi 9 tháng và những cột mốc phát triển

  • Bé 42 tháng tuổi đôi lúc không nghe lời cha mẹ và lười ăn hơn

    Bé 42 tháng tuổi đôi lúc không nghe lời cha mẹ và lười ăn hơn

  • Trẻ 45 tháng tuổi lớn nhanh và làm được nhiều điều thú vị

    Trẻ 45 tháng tuổi lớn nhanh và làm được nhiều điều thú vị

Nhận những lời khuyên đều đặn từ chúng tôi về quá trình mang bầu và thai nhi phát triển!
  • Trở thành cha mẹ
    • Chuẩn bị mang thai
    • Đặt tên cho con
    • Thời kỳ mang thai
    • Chuyển dạ và đi sinh
  • Giai đoạn phát triển
    • Trẻ sơ sinh (0-12 tháng)
    • Trẻ tập đi (1-3 tuổi)
    • Trẻ mầm non (3-6 tuổi)
    • Trẻ đi học
  • Phong cách sống
    • Làm đẹp
    • Người nổi tiếng
    • Du lịch & nghỉ lễ
    • Hôn nhân
  • Sức khỏe
    • Dị ứng
    • Tai nạn & khẩn cấp
    • Tiêm phòng
  • Dinh dưỡng
    • Nuôi con bằng sữa mẹ
    • Ăn dặm
    • Thực đơn hàng ngày
    • Kiến thức dinh dưỡng
  • Tìm hiểu thêm
    • TAP cộng đồng
    • Liên hệ quảng cáo
    • Liên hệ
    • Trở thành cộng tác viên


  • Singapore flag Singapore
  • Thailand flag Thailand
  • Indonesia flag Indonesia
  • Philippines flag Philippines
  • Malaysia flag Malaysia
  • Sri-Lanka flag Sri Lanka
  • India flag India
  • Vietnam flag Vietnam
  • Australia flag Australia
  • Japan flag Japan
  • Nigeria flag Nigeria
  • Kenya flag Kenya
© Copyright theAsianparent 2025. All rights reserved
Về chúng tôi|Đội ngũ chúng tôi|Điều khoản bảo mật|Điều khoản sử dụng |Sơ đồ trang web
  • Công cụ
  • Bài viết
  • Hỏi & Đáp
  • Bình chọn

Chúng tôi sử dụng dữ liệu để đảm bảo bạn có một trải nghiệm tốt nhất. Learn MoreOk, Got it

Chúng tôi sử dụng dữ liệu để đảm bảo bạn có một trải nghiệm tốt nhất. Learn MoreOk, Got it