Nhiều mẹ bầu khi mang thai gặp phải tình trạng thiếu canxi và sau khi sinh nở, con trẻ cũng dễ bị thiếu canxi trong máu, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc. Hãy cùng tìm hiểu về vai trò của canxi trong cơ thể, hạ canxi máu ở trẻ là như thế nào và cách khắc phục thiếu canxi ở trẻ sơ sinh hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Vai trò của canxi đối với cơ thể trẻ nhỏ
Trong cơ thể, phần lớn canxi tập trung ở xương và răng, số ít còn lại nằm ở trong máu và dịch ngoại bào (chỉ chiếm khoảng 1,5-2% trọng lượng cơ thể). Ngoài vai trò tạo xương, canxi trong máu tham gia vào nhiều chức năng quan trọng của cơ thể như dẫn truyền tế bào thần kinh, tham gia vào quá trình đông máu, chức năng co cơ.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thiếu canxi sẽ gây ra tình trạng còi xương, xương nhỏ/biến dạng, chậm lớn, chiều cao kém phát triển, răng mọc không đều, răng yếu, dễ bị sâu răng. Ngoài ra khi thiếu canxi, hoạt động dẫn truyền thần kinh bị ức chế nên trẻ thường có biểu hiện quấy khóc về đêm, hay giật mình khi ngủ, thậm chí rối loạn chức năng vận động.
Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh
Những trẻ sơ sinh thiếu tháng, nhẹ cân, sinh khó hoặc có mẹ mắc tiểu đường thai kỳ sẽ dễ gặp tình trạng hạ canxi trong máu hơn khi được sinh ra. Nguyên nhân những trẻ này thường thiếu canxi trong máu là vì tuyến cận giáp của trẻ phát triển chưa đủ trong bụng mẹ và canxi không được tổng hợp đầy đủ từ mẹ sang con trong quá trình mang thai.
Có 2 kiểu: hạ canxi máu sớm ở trẻ sơ sinh (thường diễn ra sau khi sinh trẻ 2-3 ngày và triệu chứng này có thể biến mất sau đó); và hạ canxi máu muộn ở trẻ sơ sinh (sau khi sinh trẻ 1 hoặc vài tuần, canxi trong máu ở trẻ giảm và có thể kéo dài những triệu chứng trong thời gian dài sau đó, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của trẻ).
Nguyên nhân trẻ sơ sinh thiếu canxi
Có nhiều nguyên nhân khiến cơ thể trẻ sơ sinh bị thiếu canxi, chủ yếu là những điều sau đây:
- Di chứng do ngộ độc thai nghén, mẹ bị tiểu đường thai kỳ
- Trong thời gian mang thai, chế độ dinh dưỡng của mẹ quá thiếu canxi, vitamin D, magie hoặc quá thừa phosphate dẫn đến con khi sinh ra bị thiếu canxi
- Trẻ bị thiếu oxy hoặc bị ngạt trong quá trình sinh
- Chế độ ăn uống của trẻ thiếu canxi, vitamin D, magie hoặc quá thừa phosphate
- Trẻ nhỏ không thường xuyên được tắm nắng dẫn đến thiếu vitamin D (vitamin D là dưỡng chất quan trọng giúp cơ thể hấp thụ tốt canxi)
Biểu hiện thiếu canxi ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh thiếu canxi thường có những biểu hiện sau:
- Đổ nhiều mồ hôi nhất là khi ngủ
- Hay quấy khóc, giật mình về đêm
- Trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng, chậm lớn
- Răng trẻ mọc chậm, không đều, răng yếu
- Rụng tóc thành đường vành khăn ở sau gáy
- Hay vặn mình, nôn trớ sữa
- Thóp liền quá muộn (sau 18 tháng tuổi)
Cách khắc phục thiếu canxi ở trẻ sơ sinh
Ở mỗi giai đoạn phát triển, cách khắc phục thiếu canxi ở trẻ sơ sinh có một số điểm khác nhau. Các mẹ cần chú ý con đang ở giai đoạn nào để có cách bổ sung canxi cho con hợp lý, tránh gây thừa canxi dẫn đến những bệnh lý khác (táo bón, đau xương, vôi hoá thận). Tốt nhất các mẹ nên gặp các chuyên gia dinh dưỡng cho trẻ em để nhận được tư vấn hợp lý cho con của mình nếu muốn bổ sung canxi, vitamin D … theo dạng thuốc.
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi
Mọi dưỡng chất cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi được lấy từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Mẹ chú ý bổ sung đủ canxi và các loại vi chất trong khẩu phần ăn và bổ sung thêm vitamin hàng ngày để đảm bảo cơ thể hấp thụ khoảng 1000 mg canxi/ngày. Ngoài ra, mẹ nên cùng bé tắm nắng vào 6-8 giờ sáng (không tắm nắng qua cửa kính) để cơ thể của cả mẹ và con đều tự tổng hợp được lượng vitamin D cần thiết, giúp hấp thu canxi hiệu quả.
- Trẻ sinh thiếu tháng hoặc nhẹ cân
Trẻ sinh non hoặc những trẻ khi sinh có cân nặng dưới 1,6 kg thường có nguy cơ cao bị bệnh còi xương. Những em bé này cần bổ sung canxi, phospho hoặc những loại thuốc dành riêng cho trẻ sinh thiếu tháng với liều lượng theo tư vấn của chuyên gia y tế. Ngoài ra, các bác sĩ nhi khoa cũng khuyến cáo những trẻ này nên được bổ sung khoảng 5-10 mcg vitamin D/ngày, giúp cơ thể hấp thu canxi tốt hơn.
- Trẻ sinh đủ tháng
Trẻ em dưới 6 tháng tuổi cần 300mg canxi/ngày và 10 mcg Vitamin D/ngày qua sữa mẹ hoặc sữa công thức. Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, việc thiếu Vitamin D dễ xảy ra và mẹ có thể bổ sung 1-2 giọt vitamin D cho trẻ sơ sinh.
Mẹ lưu ý không nên vì sốt ruột muốn bổ sung canxi mà cho con uống thêm các loại sữa khác ngoài sữa mẹ và sữa công thức trong giai đoạn con dưới 1 tuổi, bởi những loại sữa đó có thể gây dị ứng hoặc tiêu chảy, không tốt cho hệ tiêu hóa non nớt của bé.
Đối với trẻ từ 6 tháng tuổi trở đi
Kể từ giai đoạn 6 tháng tuổi, cơ thể bé sẽ đòi hỏi hấp thu nhiều canxi, vitamin D và các loại vi chất khác nhiều hơn nên việc cho trẻ bú đơn thuần sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé. Bên cạnh việc duy trì cho trẻ bú mẹ, chị em cần bổ sung dinh dưỡng cho con qua đường ăn dặm với dưỡng chất phong phú.
Mẹ nên bổ sung thêm canxi cho con thông qua các loại thực phẩm giàu canxi như: cá, đậu hũ, bông cải xanh, chuối, cam… Ở giai đoạn này, bé cũng có thể ăn các sản phẩm từ sữa khác (sữa chua, váng sữa, phô mai, sữa tươi…) được bán trên thị trường. Mẹ lưu ý cũng nên thường xuyên cho con tắm nắng trong khoảng 6-8 giờ sáng để cơ thể con hấp thụ Vitamin D được tốt hơn.
Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng BYT/VDD 2016, nhu cầu về canxi và vitamin D mỗi ngày ở mỗi nhóm tuổi như sau:
Trẻ bị thừa canxi dễ gặp nhiều vấn đề về sức khoẻ
Như đã nói ở trên, phụ huynh nên tham khảo ý kiến chuyên gia khi bổ sung canxi cho trẻ qua đường thuốc. Nếu bổ sung quá liều, canxi tích tụ có thể gây vôi hóa thận, sỏi mật, giảm chức năng thận, giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magie, phospho… Lượng canxi trong máu cao cũng có nguy cơ gây xơ vữa động mạch (bệnh tim mạch), vôi hóa mô mềm tạo nhiều nếp nhăn trên da. Nguy hiểm hơn, tình trạng thừa canxi có thể gây cốt hóa xương (tạo xương lạc chỗ thường xảy ra sau chấn thương) sớm, hạn chế sự phát triển xương, trẻ có nguy cơ bị thấp còi hoặc ngừng phát triển chiều cao sớm.
Lời kết
Thiếu hay thừa canxi ở trẻ sơ sinh đều không tốt cho sức khoẻ của trẻ. Ba mẹ nên đưa con tới gặp chuyên gia dinh dưỡng định kỳ để có thể nhận được lời khuyên phù hợp nhất trong việc bổ sung canxi và các vi chất khác cho con mình. Chúc ba mẹ luôn thành công trong việc chăm sóc con nhé!
Xem thêm:
- Sự cần thiết của vitamin D3 và cách bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh
- Cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh đúng chuẩn giúp bé không còi cọc, ốm đau
- Trẻ 4 tháng tuổi cần bổ sung bao nhiêu canxi là đủ để không bị còi xương, chậm lớn?
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!