Nghỉ dưỡng sức sau sinh đúng cách và an toàn

Các bà mẹ sinh thường có xu hướng phục hồi nhanh hơn các bà mẹ sinh mổ. Tuy nhiên, trong sinh nở tự nhiên, cơ thể mẹ sẽ nhanh chóng hồi phục nếu được chăm sóc đúng cách. Ngoài một sức khỏe tốt và sẵn sàng chăm sóc em bé đầy đủ, hãy đọc những mẹo nhỏ của chúng tôi về cách nghỉ dưỡng sức sau sinh an toàn.

Bài viết có phần đóng góp ý kiến chuyên môn từ bác sĩ Nguyễn Hồ Duy, Chuyên khoa Nội tổng quát, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM).

Cách nghỉ dưỡng sức sau sinh

Sinh con khi đến cuối thai kỳ là điều tất yếu sẽ xảy ra. Đến cuối tháng thứ 9, các cơ chế của cơ thể sẽ đẩy em bé ra khỏi tử cung của người mẹ. Tuyến yên tiết ra các hormone sinh đẻ, kích thích tử cung co thắt và thắt chặt mô thường xuyên hơn để đẩy đầu em bé xuống sâu hơn trong khung xương chậu. Đồng thời, túi ối vỡ và đầu thai nhi bắt đầu được đẩy ra ngoài khiến cổ tử cung mở rộng. Chất nhờn bắt đầu xuất hiện tại âm đạo là một trong những dấu hiệu cho bạn biết rằng bắt đầu bước vào thời kỳ vượt cạn.

Theo Bác sĩ Nguyễn Hồ Duy, Chuyên khoa Nội tổng quát, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM) thì sinh con tự nhiên được chia thành 3 giai đoạn:

- Giai đoạn 1: giai đoạn bắt đầu chuyển dạ, gồm pha tiềm ẩn và pha hoạt động. Pha tiềm ẩn là khi thai phụ nhận định có những cơn co tử cung xảy ra thường xuyên hơn (còn gọi là cơn co Braxton Hicks). Pha hoạt động diễn ra muộn hơn là khi có xóa mở cổ tử cung

- Giai đoạn 2: Đẩy thai ra ngoài

- Giai đoạn 3: Đẩy nhau thai ra ngoài 

Sau khi mẹ sinh con xong an toàn cho cả mẹ và bé. Tiếp tục bước vào quy trình tự chăm sóc sau sinh tự nhiên. Để phục hồi cơ thể mẹ bầu một cách tự nhiên. Có những cách chăm sóc bản thân sau sinh đúng cách và an toàn như sau.

Nghỉ dưỡng sức sau sinh đúng cách và an toàn

1. Vận động sau sinh tự nhiên

Bác sĩ sẽ khuyên bạn nên vận động nhiều hơn như đi vệ sinh, rửa mặt, đánh răng và chăm sóc con. Cơ và vết rạch tầng sinh môn mau lành hơn. Điều quan trọng, các chuyển động thể chất không ảnh hưởng đến tử cung theo bất kỳ cách nào. Bạn có thể thực hiện bất kỳ bài tập nhẹ nào mà bác sĩ đề nghị, chẳng hạn như đi bộ hoặc thậm chí đi bộ lên xuống cầu thang. Điều cần chú ý là không nên khuân vác nặng như thế này vì sẽ ảnh hưởng quá nhiều đến tử cung.

Theo bác sĩ Duy, khi vết thương tầng sinh môn đau kéo dài hoặc đau nhiều hơn không giảm là một trong những dấu hiệu cảnh báo vết thương có khả năng nhiễm trùng. Mẹ cần bác sĩ thăm khám để đánh giá lại. 

2. Chăm sóc tầng sinh môn

Các bà mẹ sau sinh ngả âm đạo tự nhiên Mẹ sẽ bị đau ở vết thương tầng sinh môn, đây là điều bình thường, nếu đau rất nhiều, bạn có thể uống thuốc giảm đau để giảm đau cho vết thương tầng sinh môn. Nên sử dụng các loại thuốc như Tylenol (Tylenol) hoặc nhóm Acetaminophen (tên thuốc trên thị trường là Paracetamol), có thể làm giảm nhẹ một phần cơn đau.

Theo bác sĩ Duy, các thuốc chống viêm hay giảm sưng đau vết thương cần được kê toa theo hướng dẫn của bác sĩ. Lý do là một số thuốc có tác dụng phụ và có thể được bài tiết qua sữa nên sẽ gây ảnh hưởng đến trẻ nếu lạm dụng.

Chườm nóng và tắm nước ấm sẽ giúp vết thương bớt đỏ và giảm đau. Hầu hết sau khi sinh các mẹ đều có xu hướng lo lắng về vết thương ở tầng sinh môn, hãy cùng xem như thế nào nhé. Chăm sóc vết thương tầng sinh môn như thế nào để nhanh lành và giảm đau?

- Vết thương tầng sinh môn có thể được rửa bằng nước muối sinh lý (bạn có thể mua dễ dàng ngoài tiệm thuốc Tây gần nhà) hoặc nước ấm. Điều quan trọng là không cần thiết phải sử dụng thêm bất kỳ các thuốc sát khuẩn nào như betadine, oxy già,... nếu vết thương sạch và khô ráo. Việc lạm dụng thuốc sát khuẩn mạnh có thể làm chậm quá trình lành vết thương hoặc cản trở sự phát triển của mô non. Khi có những dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng như rỉ dịch mủ, đau nhiều nơi vết thương không giảm, sốt thì cần đến bệnh viện để nhận được sự tư vấn cũng như chăm sóc thích hợp.

- Sau khi đi tiểu, mẹ nên dùng nước sạch hoặc ấm để rửa vùng vết thương là đủ. Điều này sẽ giúp giảm cảm giác đau rát và ngăn ngừa viêm nhiễm. Trường hợp phân Các mẹ nên dùng giấy vệ sinh để lau mặt sau. Không nên lau mặt trước. Vì có thể khiến mầm bệnh nhiễm vào vùng vết thương và bị viêm nhiễm

- Trong thời kỳ hậu sản, sẽ có nước ối rỉ ra qua đường âm đạo. Bạn nên luôn đeo băng vệ sinh và thay băng vệ sinh thường xuyên vì vết thương ẩm ướt có thể gây viêm nhiễm.

Nếu vết thương sưng có thể chườm ấm hoặc ngâm với nước ấm, sáng và tối, mỗi lần 15 phút để máu đến vùng âm hộ nhiều hơn có thể giúp vết thương nhanh lành.

3. Giữ ấm cơ thể sau sinh

Về phần hỏa sau sinh, người ta thường canh hỏa sau khi sinh, theo truyền thống là hậu sản. Giữ lửa sẽ giúp giữ ấm cho cơ thể. Nó có thể giúp giảm đau và điều trị bệnh sau khi sinh. Trong đó có cả ngọn lửa cổ xưa và ngọn lửa hiện đại Nhưng lửa nên để lửa nhỏ và không cho cả bé vào lửa. Cơ thể trong cơn hỏa hoạn sẽ mất nhiều mồ hôi. Có thể gây mất nước, vì vậy mẹ nên uống nhiều nước hơn bao giờ hết.

4. Ngồi và đứng đúng cách

Thời gian ngồi trong thời kỳ hậu sản một cách nghỉ dưỡng sức sau sinh tự nhiên ngồi trên vết thương tầng sinh môn vì trọng lượng cơ thể chạm sàn. Do đó khiến mẹ sau sinh tự nhiên không thể ngồi thắng lưng hoặc thậm chí những người thích ngồi xếp bằng trong đó tư thế này sẽ giữ cho hai chân cách xa nhau. Điều này làm cho vết thương căng gần như tách ra, vì vậy tư thế ngồi tốt nhất cho mẹ là tư thế ngồi xổm. Vì ngồi tư thế này khiến vết thương không ảnh hưởng khi ngồi xuống, không nên hành động quá nhanh.

Để đi bộ mẹ không nên bước chân chậm, bước ngắn, cũng không nên bước quá chặt vì như vậy vết thương sẽ cọ xát vào nhau. Nhưng để đi lại bình thường, hai chân hơi dạng ra. Đi lại như vậy trong khoảng 7 ngày, khi vết thương cải thiện, mẹ sẽ đi lại thoải mái như cũ.

5. Thay băng vệ sinh

Theo bác sĩ Duy, trong thời kỳ hậu sản, vùng cửa mình có thể ra ít “sản dịch” (không phải chỉ có nước ối đơn thuần) … Bạn có thể massage nhẹ trên phần bụng dưới (vị trí tử cung) để giúp sản dịch có thể được dẫn lưu tốt hơn.

6. Ăn kiêng sau sinh

Thức ăn cho mẹ sau sinh nên là thức ăn dễ tiêu, vị nhạt có nghĩa là cay, chua, mặn quá hoặc ngọt. Và nên có chất xơ để dễ đi tiêu và chống táo bón do hậu sản sớm Các hormone gây táo bón vẫn hoạt động. Trong giai đoạn này, mẹ không nên ép phân vì sẽ làm vết thương bị tổn thương nhiều.

Dành cho mẹ đang cho con bú thức ăn là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc. Cần bổ sung đủ lượng và chất dinh dưỡng. Ăn đủ 5 nhóm đặc biệt là thịt, cá, thịt, sữa, trứng, rau và trái cây tươi. Điều này sẽ giúp sửa chữa cơ thể ở những bộ phận bị bào mòn do bẩm sinh và cũng tăng tiết sữa cho trẻ và cơ thể hồi phục nhanh chóng. Còn chất béo và chất bột đường thì không nên ăn quá nhiều gạo lứt. Đặc biệt là với những mẹ có thân hình béo phì ban đầu vì sau sinh sẽ khó giảm cân.

7. Chăm sóc cơ bản

Trong thời kỳ tự nhiên sau sinh bà mẹ cho con bú ngực của bạn sẽ lớn hơn và nặng hơn gấp 3 lần so với ngực, làm giãn các dây chẳng nâng đỡ bầu ngực của bạn. Mẹ không nên mặc áo lót có gọng bằng thép. Vì nó sẽ đè lên ống dẫn sữa chăm sóc ngực trong thời kỳ hậu sản cần thực hiện như sau.

- Nếu cảm thấy đau vú trong 2-3 ngày sau khi sinh do máu và bạch huyết tắc nghẽn, có thể giảm bớt cơn đau bằng cách chườm nóng cho mẹ để giúp giảm đau và sưng.

- Triệu chứng căng tức đầu ngực: Các mẹ nên dùng tăm bông thấm nước lau vùng nhũ hoa. Không dùng xà phòng vì có thể làm núm vú bị khô và nứt.

- Để chăm sóc ngực, bạn chỉ cần tắm mỗi ngày là đủ. Nếu bạn gặp vấn đề với núm vú bị vỡ hoặc bị đau nên sử dụng kem theo chỉ dẫn của bác sĩ và hạn chế cho trẻ ăn bên đó cho đến khi hết Trong thời gian không cho con bú, mẹ nên vắt bớt sữa ra để kích thích sữa chảy ra.

8. Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cơ thể

Nếu sau khi sinh nở tự nhiên ở âm đạo , mẹ có thể tắm và gội đầu bình thường. Ít nhất 1 lần / ngày và gội đầu 2 - 3 lần / tuần vì trong thời gian chờ chuyển dạ và sinh nở. Người mẹ hao tốn nhiều sức lực trong quá trình chuyển dạ. Làm cho cơ thể đổ mồ hôi, nhưng điều cần lưu ý khi tắm là không nên ngâm mình quá lâu. Vì dễ khiến cơ thể bị ốm do cơ thể còn đang suy kiệt nên có thể khiến mẹ bị ngất xỉu. Và phải rửa tay thật sạch nếu chạm vào bộ phận sinh dục có thể gây nguy cơ nhiễm trùng.