Mẹ ăn gì để con không bị táo bón là câu hỏi mà nhiều mẹ trẻ sau sinh băn khoăn và cần được giải đáp tỉ mỉ. Bài viết sau đây sẽ làm rõ vấn đề táo bón ở trẻ sơ sinh và đưa ra một số lời khuyên hữu ích cho bạn đọc.
Dấu hiệu con bị táo bón
Trẻ được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn thường có phân lỏng hoặc sệt, có màu vàng, trong phân có bọt trắng hoặc lấm tấm hạt trắng. Trẻ có thể đi ngoài nhiều lần trong ngày nhưng vẫn lên cân bình thường và không có triệu chứng đau bụng. Đối với trẻ sơ sinh dùng sữa công thức thì phân thường đặc hơn và số lần đi ngoài cũng ít hơn do sữa công thức khó tiêu hóa hơn.
Con bị táo bón khi trẻ ít đi đại tiện (khoảng trên 3 ngày không đi ngoài), bụng của trẻ đầy chướng, phân thường cứng và lúc đi ngoài trẻ phải rặn mới đi được. Táo bón thường xảy ra khi bé bú hoàn toàn sữa công thức hoặc bắt đầu thời kỳ ăn dặm. Mẹ sẽ thấy phân bé khô cứng, kết thành cục đổi màu nâu đen hoặc xanh. Bé sẽ khó đi ị hơn và thường đau rát khi đi.
Tuy nhiên mẹ cũng cần phân biệt táo bón với việc ít đi đại tiện do đúng vào thời kỳ giãn ruột sinh lý của trẻ, thường xảy ra vào khoảng tháng thứ 2 – 3 sau khi sinh. Đây là quá trình tăng thể tích ruột ở trẻ. Đối với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn có thể kéo dài 7-10 ngày không đi ị, trẻ uống sữa công thức có thể kéo dài 3-5 ngày không ị. Dù thời gian lâu không đi ngoài nhưng phân bé vẫn mềm, đều màu và không có dấu hiệu bất thường nào.
Tình trạng táo bón kéo dài gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ. Cha mẹ cần chú ý để kịp thời phát hiện và đưa trẻ đi thăm khám ở cơ sở y tế.
Nguyên nhân con bị táo bón
- Nguyên nhân chủ yếu gây táo bón ở trẻ sơ sinh thường do trẻ bú ít, bú không đủ lượng sữa, dẫn đến cơ thể bị thiếu nước.
- Chế độ dinh dưỡng của mẹ: Trẻ dễ bị táo bón khi mẹ thường xuyên nạp các loại đồ ăn cay nóng, khó tiêu hoặc chế độ ăn quá nhiều chất đạm và ít xơ.
- Bệnh lý ở trẻ: tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa, đại tràng bị phình to, suy giáp trạng, bệnh Hirschsprung hoặc bệnh Myxoedeme.
- Ảnh hưởng của thuốc: Các loại thuốc chứa canxi carbonat, morphin… có thể khiến bé khó đi vệ sinh. Trong trường hợp bé đang dùng thuốc mẹ nên kiểm tra lại với bác sỹ để xác định nguyên nhân.
Mẹ ăn gì để con không bị táo bón?
Uống nhiều nước
Phụ nữ đang cho con bú có nhu cầu bổ sung nước cao hơn ở người bình thường. Tình trạng thiếu nước có thể làm hạn chế việc sản xuất sữa cũng như làm giảm năng lượng ở cơ thể người mẹ. Do đó, trẻ sơ sinh cũng bị ảnh hưởng và dẫn đến táo bón.
Vì vậy, chị em trong giai đoạn nuôi con nhỏ nên bổ sung lượng nước cho cơ thể thường xuyên nhằm tránh tình trạng mất nước. Đặc biệt, mỗi khi cho con bú xong, các mẹ nên bổ sung tối thiểu 1 ly nước để bù lại lượng nước hao hụt trong cơ thể.
Mẹ có thể bổ sung thêm nước cho cơ thể bằng cách uống trà thảo mộc, các loại nước ép hoa quả, sữa chua, sữa tươi, sữa hạt các loại… Đây cũng là nguồn dinh dưỡng bổ sung thêm cho cơ thể mẹ sau sinh.
Để tăng khả năng hấp thu lượng nước trong cơ thể, các mẹ nên tăng cường hoạt động thể chất bằng cách đi bộ, tập yoga hoặc thực hiện các bài tập thể dục phù hợp với thể trạng.
Mẹ nên dùng thực phẩm giàu chất xơ để con không bị táo bón
Chất xơ đóng vai trò đặc biệt trong việc ngăn ngừa táo bón ở cơ thể con người nói chung và trẻ sơ sinh nói riêng. Chất xơ hấp thụ nước và liên kết các chất béo, tạo thành một chất giữ cho phân luôn mềm. Ngoài ra, chất xơ không hòa tan trong nước cung cấp lượng nước lớn giữ cho phân luôn ẩm và di chuyển dễ dàng hơn.
Ngược lại, quá nhiều chất xơ lại có thể gây khó khăn cho hệ tiêu hóa, làm đầy hơi chướng bụng và khó tiêu đối với trẻ sơ sinh. Do đó, các mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tính toán lượng chất xơ hợp lý nạp vào cơ thể mỗi ngày.
Một số thực phẩm có hàm lượng chất xơ tương đối cao mà các mẹ nên dùng đó là: các loại rau xanh (bông cải xanh, măng tây, rau chân vịt…), các loại đậu ( đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu lăng…), các loại quả (bơ, chuối, cam, lê…).
Mận là một trong những loại thực phẩm tốt nhất các mẹ nên ăn để con không bị táo bón. Mận rất giàu chất xơ và sorbitol, giúp bé nhuận tràng và dễ đi ngoài hơn. Axit neochlorogenic và chlorogenic trong mận cũng có thể giúp bé giảm tình trạng táo bón.
Khoai lang cũng là thực phẩm rất giàu chất xơ và cực kỳ nhuận tràng mà các mẹ nên thêm vào thực đơn.
Bổ sung vitamin và sữa chua
- Vitamin là thành phần dưỡng chất không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày của mẹ. Các hoa quả tươi, thịt, cá, trứng, đậu,…chứa rất nhiều vitamin như vitamin C, B1, B5 hay B12 góp phần làm khả năng tiêu hóa của trẻ dễ dàng hơn, nhờ đó tránh được tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh.
- Sữa chua không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch của 2 mẹ con mà còn khắc phục tình trạng táo bón nhờ chứa thành phần là các lợi khuẩn probiotic. Hoạt chất này có tác dụng cân bằng hệ tiêu hóa, điều hòa nhu động ruột ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, các mẹ nên ăn từ 2-3 hộp sữa chua mỗi tuần nếu muốn đảm bảo trẻ sơ sinh không bị táo bón.
Một số thực phẩm, đồ uống các mẹ cần tránh để con không bị táo bón
- Giảm đồ ăn chứa chất sắt: Mẹ sau sinh thường có suy nghĩ vì đã mất máu trong quá trình sinh nở nên phải bổ sung thêm chất sắt trong khẩu phần ăn. Chất sắt rất quan trọng với cơ thể nhưng quá nhiều chất sắt có thể gây tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, các mẹ nên cân nhắc, điều chỉnh hàm lượng chất này trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mình.
- Không sử dụng các loại đồ uống chứa caffeine: Khi bé bú mẹ, lượng caffeine sẽ chuyển vào cơ thể bé một cách dễ dàng thông qua sữa mẹ. Do gan của bé vẫn còn non nớt nên không thể nào chuyển hóa hoàn toàn được chất này nên sẽ dẫn đến tình trạng táo bón. Vì vậy, các mẹ cần hạn chế tối đa nước uống có chứa caffeine nhé!
- Tránh ăn các loại đồ ăn cay nóng: Thực phẩm cay nóng như ớt, hạt tiêu, bột cà ri…có tác động không tốt đến hệ tiêu hóa, gây táo bón cho trẻ. Chị em cũng nên tránh xa các thực phẩm này.
Tình trạng táo bón nếu không được chú ý lâu ngày sẽ gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh. Bài viết trên đã đưa ra những lời khuyên mẹ ăn gì để con không bị táo bón, các mẹ có thể tham khảo và áp dụng để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho con.