Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều tiếp tục là một trong 1001 băn khoăn của hội các mẹ nuôi con nhỏ, nhất là những chị em lần đầu đảm nhiệm thiên chức này.
Có phải mẹ lo lắng vì không đủ sữa cho con bú nên bé khóc? Cơ chế sản xuất sữa mẹ được hình thành như thế nào? Nhu cầu dinh dưỡng thực sự của trẻ sơ sinh là bao nhiêu? Làm sao để mẹ đủ sữa cho con bú?
Cơ chế sản xuất sữa mẹ
Ngay từ khi mang thai, ngực của phụ nữ đã bước vào giai đoạn sẵn sàng để sản xuất sữa. Từ tam cá nguyệt thứ 2, sữa non đã được cơ thể mẹ sản xuất ra và hoàn toàn đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sơ sinh trong khoảng 2 – 4 ngày kể từ khi lọt lòng.
Trong 5 – 14 ngày tiếp theo, mô tuyến vú gồm các tiểu thùy sẽ sản xuất sữa chuyển tiếp và lượng sữa tiết ra tiếp tục tăng lên gọi là sữa trưởng thành.
Quá trình sản xuất sữa mẹ chịu sự tác động của 4 hormone chính là estrogen, progesterone, prolactin và oxytocin. Vì vậy, cơ chế sản xuất sữa mẹ của cơ thể là tự điều chỉnh hàm lượng các hormone để sinh sữa.
Trong đa số trường hợp, sữa mẹ sẽ được sản xuất dựa trên nhu cầu thực tế của bé. Con càng bú nhiều, bú thường xuyên, cơ thể mẹ hoàn toàn có khả năng tạo ra đủ sữa cho con bú.
Nhu cầu dinh dưỡng thực sự của trẻ sơ sinh
Như một bản năng sinh tồn, ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời, em bé đã biết tự lần tìm ti mẹ để hưởng thụ những giọt sữa non quý giá đầu đời. Vì vậy, trước khi có được câu trả lời cho câu hỏi làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều, mẹ cần hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng thực sự của trẻ sơ sinh là bao nhiêu.
Dựa vào số tháng tuổi của bé, mẹ có thể tính được lượng sữa trung bình mà bé cần.
- 24h đầu: Dạ dày con còn rất nhỏ nên chỉ cần 5 – 7ml sữa cho mỗi lần bú
- 1 tuần sau sinh: Lượng sữa bé bú tăng dần lên 30m/lần trong 7 ngày đầu. Đến cuối tuần thứ 1 con có thể bú khoảng 60ml sữa/lần
- 1 – 2 tháng tuổi: Con bú khoảng 4 – 5 lần/ngày, từ 90 – 120ml sữa/lần
- 2 – 6 tháng tuổi: Bé có thể bú từ 120 – 180m/lần với khoảng 5 – 6 cữ/ngày
- 6 – 12 tháng tuổi: Trẻ đã bắt đầu ăn dặm nên số cữ bú giảm còn 3 – 4 lần/ngày và cần từ 180 – 240ml sữa/ lần
Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều?
Những mẹ lần đầu nuôi con nhỏ vì chưa có nhiều kinh nghiệm nên thường nghĩ con khóc tức là con đói và ngay lập tức cho bé bú. Tuy nhiên không phải lúc nào trẻ khóc cũng là 1 tín hiệu đòi ăn. Dựa vào những dấu hiệu cụ thể sau mẹ sẽ biết con đã bú no, bú đủ hay chưa và lượng sữa mẹ mỗi lần cho con bú là nhiều hay ít:
Thời gian bé bú mẹ và cảm xúc của con
Thời gian bú của trẻ ít nhất là khoảng 10 phút cho mỗi bên ngực tức là 20 phút cho mỗi cữ bú. Khi lớn hơn một chút con chỉ cần bú khoảng 5 – 10 phút là đủ no.
Sau khi bú cả 2 bên mà bé tự rời ti mẹ, miệng mím chặt, khuôn mặt tươi tỉnh, dễ chịu, bé nằm ngủ hoặc chơi ngoan trong vài tiếng thì chắc chắn con đã được bú no, đồng nghĩa với việc mẹ không bị ít sữa.
Ngược lại, nếu thời gian ngậm ti kéo dài đến 15 phút trở lên ở 1 bên vú, vừa bú vừa ọ ẹ, khó chịu, càu nhàu, kéo ti ra khỏi miệng con khóc ưỡn lên và khó dỗ dành nghĩa là mẹ đang thiếu sữa rồi.
Cách bú của bé
Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều có thể dựa vào cách bú của bé. Bình thường con sẽ mút khoảng 3 – 4 nhịp thì nuốt 1lần. Bởi vậy nếu mẹ thấy bé bú mút nhiều hơn 5 lần mới nuốt thì có thể do con mút yếu hoặc mẹ ít sữa nên bé không mút ra được.
Nước tiểu của bé
Mỗi lần bé đói nếu được bú đủ con sẽ đi tiểu rất nhiều lần trong ngày. Khoảng 1 tiếng/lần đối với trẻ sơ sinh, 1.5 tiếng/lần đối với trẻ từ 3 tháng trở lên, 2 tiếng/lần đối với trẻ 12 tháng.
Nếu số lượng tã/bỉm thay hàng ngày ít hơn bình thường, bé đi tiểu dưới 6 lần/ngày, nước tiểu sẫm màu hoặc có màu cam thì mẹ hãy lưu ý vì rất có thể sữa mẹ không đủ cho bé.
Cân nặng của trẻ
Cân nặng của trẻ cũng phản ánh một phần lượng sữa bé bú vào. Con bú đủ, hấp thu tốt sẽ tăng cân ổn định (tăng 100 – 200gr trong 2 tuần đầu sau sinh đến tháng thứ 6, tăng 85 – 150gr/tuần từ 6 tháng tuổi đến 18 tháng tuổi). Đôi khi có những bé vẫn được bú đủ nhưng con lại chậm tăng cân vì khả năng hấp thụ kém hoặc do một vài nguyên nhân khác.
Sự thay đổi cơ thể mẹ
Qua cơ chế tiết sữa thì hầu hết các mẹ đều có thể đủ sữa cho bé bú, thậm chí cho cả 2 bé sinh đôi. Tuy nhiên một vài vấn đề từ phía mẹ cũng trở thành nguyên nhân khiến lượng sữa không đảm bảo. Những dấu hiệu thay đổi của cơ thể có thể giúp mẹ nhận biết được lượng sữa ít hay nhiều
- Ngực mẹ bị xẹp xuống, không căng đầy
- Không có cảm giác xuống sữa khi trẻ ngậm mút
- Mẹ có một số vấn đề về sức khỏe như đã từng xạ trị, phải dùng thuốc khi nuôi con bú, thay đổi nội tiết tố, khiếm khuyết bầu ngực như đầu ti tụt…
- Mẹ gặp phải các vấn đề tâm lý như stress, cơ thể mệt mỏi, ít ngủ, thiếu hụt chất dinh dưỡng do chăm sóc sau sinh không được tốt…
Tạm kết
Rất khó để có thể biết chính xác tuyệt đối lượng sữa mà bé nhận được nếu mẹ cho con bú trực tiếp. Đôi khi trông có vẻ như bé bú nhiều, bú lâu nhưng thực tế con lại chưa bú đủ. Việc mẹ băn khoăn làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều là một lo âu chính đáng của các bà mẹ đang nuôi con nhỏ.
Có 1 số bí quyết khá hiệu quả mà nhiều mẹ đã áp dụng thành công giúp gọi sữa về và duy trì lượng sữa dồi dào cho con bú. Chị em có thể tham khảo thêm để hành trình nuôi con bằng sữa mẹ tiếp tục được thuận lợi hơn.
Xem thêm
- Dấu hiệu mẹ ít sữa và 3 cách khắc phục kịp thời
- Mách mẹ 10 mẹo hay chắc chắn làm tăng sữa mẹ
- 10 công thức tăng lượng sữa, mẹ cần thử ngay
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnamđể cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác