Dạy bé sơ sinh 0-1 tháng tuổi là các hoạt động giúp kích hoạt phản xạ đầu đời nhằm phát triển các giác quan một cách tối đa và giúp bé nhanh cứng cáp để có thể nằm sấp nhấc cổ lên tiếp cận với thế giới bên ngoài. Hãy đọc bài viết này của theAsianparent Việt Nam để biết về 7 hoạt động cần thiết trong giai đoạn này:
- Lần đầu gặp mặt và việc quan sát cơ thể con
- Dạy con biết được điều gì là thoải mái nhất
- Tập cho con quen với mọi tiếng động trong sinh hoạt hàng ngày
- Nói chuyện thật nhiều với bé để kích thích phản ứng của tế bào não
- Mát xa những lúc bé làm điệu bộ rặn đỏ mặt
- Dạy con tập cầm nắm
- Để con được nằm sấp
Hoạt động 1: Lần đầu gặp mặt và việc quan sát cơ thể con
Mẹ đã sinh bé an toàn, khỏe mạnh. Sau khi nghỉ ngơi, phục hồi thể chất, công việc đầu tiên mà bất kì bà mẹ nào cũng nên làm là quan sát thật kĩ lưỡng cơ thể của bé.
Mẹ hãy từ từ quan sát, vuốt ve bé nhẹ nhàng từ đầu tới chân. Trong công việc dạy dỗ trẻ, mẹ là người có trách nhiệm cao nhất và cũng là lớn nhất. Việc quan sát kĩ lưỡng cơ thể con ngay khi chào đời sẽ giúp mẹ tìm ra các khiếm khuyết hoặc điều bất thường trên cơ thể con như: lỗ mũi trái nhỏ hơn mũi phải, mắt con hơi bị lệch, trên vành tai con có một lỗ nhỏ, v.v.
Những lúc cạnh con, mẹ hãy dịch ra xa một chút, ngắm bé cho thật kĩ càng, từ, chân, tay, ngực, v.v. để xem nửa cơ thể bên trái và bên phải có cân bằng hay không?
Mục tiêu quan trọng là phải tìm ra sự mất cân đối và bất thường trên cơ thể con. Từ đó giúp con điều chỉnh càng sớm càng tốt.
Có thể bạn chưa biết ===>
Hoạt động 2: Dạy con biết được điều gì là thoải mái nhất
Nhu cầu tè ị của trẻ sơ sinh có thể khác nhau nhưng nguyên tắc quan trọng nhất là Mẹ phải thay tã bỉm cho bé ngay khi bị bẩn. Việc này sẽ giúp con nhanh chóng học được rằng sự ẩm ướt sẽ khiến con khó chịu, khô ráo giúp con thoải mái.
Mẹ có thể nghĩ rằng, một miếng bỉm tã, con tè có tí ti thì thay làm gì vội, để đầy hết rồi thay một thể cũng không vấn đề gì. Tuy nhiên, việc để con mặc tã bỉm ướt không những sẽ khiến da trẻ sơ sinh dễ mẩn đỏ mà còn làm cho hệ thần kinh xúc giác của trẻ kém nhạy bén. Nếu mẹ áp dụng tốt quy tắc thay tã bỉm này thì chẳng mấy chốc, tầm 1,5-2 tuổi là bé hoàn toàn không cần phải dùng đến bỉm cả ngày lẫn đêm nữa.
Hoạt động 3: Tập cho con quen với mọi tiếng động trong sinh hoạt hàng ngày
Sau khi từ viện về nhà, môi trường sống của con được xem như có sự thay đổi vô cùng lớn. Đây cũng là thời điểm mà các phản xạ giác quan của bé hết sức nhạy con. Mỗi khi nghe thấy tiếng động, bé sẽ cử động cổ, chân tay duỗi dài ra trong chốc lát. Những lúc giật mình con trông như rất hoảng sợ khiến mẹ cảm thấy lo lắng và cố gắng không tạo ra tiếng động làm bé sợ hãi.
Nhưng lúc này đây nếu mẹ không tập cho bé, con có thể sẽ trở thành 1 em bé hay nhút nhát và dễ căng thẳng.
Nhiệm vụ lúc này của mẹ là cần tập cho bé làm quen với mọi âm thanh trong cuộc sống hàng ngày. Bắt đầu từ những tiếng động nhỏ, nhẹ nhàng rồi dần dần gia tăng các âm thành lớn, mạnh.
Mẹ hãy hình dung rằng, những người dễ giật mình vì tiếng động mạnh hay khóc ré lên mỗi khi nghe thấy tiếng còi xe sẽ thật khó để hòa nhập với xã hội sau này. Do đó mẹ có thể áp dụng những cách sau cho con:
- Mỗi ngày hãy cho con biết đến một thay đổi mới. Chẳng hạn hôm nay con ngủ ở góc phòng này, ngày mai mẹ có thể cho con nằm ngủ gần cửa sổ.
- Lúc con thức giấc, hãy bế con đi dạo quanh nhà, cho con tập nghe các âm thanh như tiếng máy hút bụi, tiếng bát đĩa lanh canh, tiếng còi xe trong ngõ, v.v.
Hoạt động 4: Nói chuyện thật nhiều với bé để kích thích phản ứng của tế bào não
Mỗi khi bế con lên để làm một hoạt động gì đó (thay bỉm, bú sữa, đi tắm, v.v.) tuyệt đối không làm một cách yên lặng vì nghĩ rằng con chưa hiểu được điều mẹ nói. Thay vào đó,mẹ hãy trò chuyện, thông báo cho bé như đang nói chuyện với một người bạn thực sự. “Bé ngoan của mẹ, thay bỉm nhé!”, “Con đói rồi phải không, ăn sữa nào!”, “Bây giờ mẹ đi ăn cơm, bé con nằm ở đây chơi đợi mẹ nhé!”, v.v.
Giọng nói của mẹ sẽ giúp kích thích hệ thần kinh của trẻ thông qua vùng da cũng như hơi thở trong tiếng nói. Điều quan trọng khi mẹ nói chuyện với bé là:
- Hãy sử dụng ngôn ngữ như trò chuyện thực sự với một người
- Nếu có các âm thanh xuất hiện xung quanh như tiếng chó sủa, mèo kêu, đồng hồ, v.v. hãy mô phỏng lại âm thanh đấy và nói cho bé biết đó là thứ gì.
- Phát âm rõ ràng, tròn vành rõ chữ.
- Khi bé lớn hơn một chút, những khi nói chuyện hãy cố gắng nhìn vào mặt con, để mắt bé nhìn thấy miệng mẹ đang phát ra âm thanh.
Những điều này sẽ giúp bé sớm biết nói lại phát âm được rõ ràng ngay từ khi còn nhỏ.
Có thể bạn chưa biết ===>
Hoạt động 5: Mát xa những lúc bé làm điệu bộ rặn đỏ mặt
Nếu quan sát kĩ bé sơ sinh, mẹ sẽ thấy có những lúc bé dùng sức như thể đang rặn ị đến đỏ mặt tía tai. Tuy nhiên, đây chỉ là một dấu hiệu đơn giản cho thấy con đang lớn lên rất khỏe mạnh mà thôi.
Những lúc bé làm như vậy, mẹ hãy lại gần, dùng tay mát xa cho bé từ vai cho đến chân cùng câu nói “Dễ chịu quá đi thôi!”/ “Thoải mái quá nhỉ!”.
Mát xa như vậy được xem là một cách để kích thích thần kinh xúc giác. Con sẽ dễ chịu và nếu có khóc con sẽ ngừng khóc ngay khi mẹ làm các động tác mát xa này.
Hoạt động 6: Dạy con tập cầm nắm
Khi mới chào đời, nếu mẹ cố xòe tay con ra, bé sẽ càng nắm lại chặt hơn. Đây là một trong các phản xạ đầu tiên của trẻ sơ sinh. Để kích thích phản xạ này, mẹ có thể giúp bé:
– Nhẹ nhàng gỡ từng ngón tay con, giúp con học cách xòe ra, nắm vào.
– Khi bé mới chào đời, mẹ hãy đút từng ngón tay của mình vào tay con để bé tập cảm nhận dần với các tiếp xúc.
– Lựa chọn các món đồ nhẹ, dễ cầm nắm cho bé tập cầm từng chút một. Nếu con chỉ cầm được 1,2 lần rồi thả ra ngay thì có nghĩa là đồ vật đó quá nặng, mẹ cần chuyển sang thứ gì đó nhẹ hơn.
Hoạt động 7: Để con được nằm sấp
Với bé sơ sinh, ngay từ khi chào đời, nếu mỗi ngày mẹ cho bé nằm sấp được một vài lần như một thói quen thì chẳng mấy chốc cổ bé sẽ cứng cáp, tạo thuận lợi cho bé học hỏi về môi trường sống xung quanh. Về hoạt động này, mẹ cần lưu ý những điều sau:
- Cho con tập nằm sấp những lúc con tỉnh táo và cách bữa ăn chừng 15-20 phút để tránh bé bị trớ sữa.
- Quay đầu bé hơi nghiêng một chút khi nằm sấp sẽ giúp con dễ chịu hơn.
- Nên cho con tập nằm sấp trên mặt phẳng có độ cứng nhất định.
- Mẹ nằm nghiêng ngay cạnh con, dùng tay vuốt sống lưng nhẹ nhàng cho bé.
Theo Baby Brain Training
Xem thêm
- Đặc điểm phát triển não bộ và mục tiêu nuôi dưỡng của mẹ dành cho bé sơ sinh 1-2 tuần tuổi
- LẦN ĐẦU LÀM MẸ: 5 điều mẹ cần biết về chăm sóc trẻ sơ sinh 3 tháng đầu đời
- Lịch sinh hoạt của bé sơ sinh 3 tháng đầu đời dành cho mẹ tham khảo (Cùng mẹ Nhật luyện con ngủ)