So với 1 thai kỳ bình thường, chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung có thể tăng giảm bất thường khi theo dõi liên tục trong 2, 3 ngày. Cùng với các xét nghiệm thăm khám khác, chỉ số này được xem là cơ sở để các bác sĩ có thể đánh giá chính xác về tình trạng của túi thai để có hướng xử lý thích hợp và kịp thời.
Thai ngoài tử cung có nguy hiểm không?
Thai ngoài tử cung hay chửa ngoài dạ con là hiện tượng bào thai không làm tổ trong tử cung mà phát triển bên ngoài ở các vị trí khác như ống dẫn trứng, vòi trứng, ổ bụng… Vì không được buồng tử cung bảo vệ nên túi thai không thể duy trì đủ tháng mà sẽ bị vỡ hoặc thoái triển. Thai vỡ làm chảy máu ồ ạt vào ổ bụng, có thể ảnh hưởng đến tính mạng của thai phụ nên đây là biến chứng thai kỳ rất nguy hiểm. Để phát hiện sớm và xử lý kịp thời, mẹ bầu sẽ được yêu cầu thực hiện xét nghiệm nồng độ beta hCG trong trường hợp nghi ngờ tình trạng thai lạc chỗ.
Thai ngoài tử cung là biến chứng không mong muốn
Ý nghĩa chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung
hCG là gì?
hCG là viết tắt của Human Chorionic Gonadotropin. Đây là loại hormone rất đặc biệt, được tiết ra từ hợp bào nuôi với vai trò kích thích các tế bào mầm của bào thai phát triển và trưởng thành đồng thời kích thích hormone sinh dục hình thành giới tính thai nhi. hCG chỉ có ở phụ nữ mang thai và bắt đầu được sinh ra ngay sau khi trứng thụ tinh thành công nên còn được gọi là hormone thai kỳ.
hCG có 2 tiểu đơn vị khác nhau bao gồm alpha và beta. Tuy nhiên tiểu đơn vị alpha giống với alpha FSH và LH của tuyến yên nên chỉ đơn vị beta mới đặc hiệu cho hCG. Chính vì thế nồng độ beta hCG là cơ sở cho định lượng hCG. Xét nghiệm beta hCG là dấu hiệu nhận biết mang thai sớm nhất cũng như phản ánh gián tiếp tình trạng bào thai.
Xét nghiệm nồng độ hCG thai ngoài tử cung bằng cách nào?
hCG được bánh nhau tạo ra và sẽ khuếch tán ngược dòng vào máu mẹ, đồng thời thải ra dưới dạng nước tiểu. Do đó, xét nghiệm máu và nước tiểu là 2 phương pháp đo nồng độ hCG trong cơ thể phụ nữ, giúp nhận biết sớm nhất dấu hiệu mang thai.
Xác định chỉ số beta hCG qua xét nghiệm máu
Tuy nhiên, kết quả thử thai bằng nước tiểu chỉ giúp xác định có bầu hay không chứ không thể phản ánh chính xác được nồng độ hCG. Vì vậy, muốn biết chính xác chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung, chị em cần thực hiện xét nghiệm máu.
Ý nghĩa của chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung
Nhờ vào nồng độ beta hCG, các bác sĩ có thể chẩn đoán có thai sớm ngay cả khi chưa có dấu hiệu chậm kinh. Thậm chí, với kết quả xét nghiệm chính xác, chuyên gia có thể xác định đã thụ thai ngay từ ngày thứ 8 sau khi rụng trứng, nghĩa là trong khoảng ngày thứ 22, 23 của chu kỳ kinh đối với những phụ nữ có kinh nguyệt đều và vòng kinh khoảng 28 ngày. Vậy chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung và thai đã vào tử cung khác nhau như thế nào?
Thai kỳ thông thường
Những ngày đầu của thai kỳ, nồng độ beta hCG tăng rất nhanh và đạt ngưỡng cao nhất khi bào thai được khoảng 2,5 tháng (khoảng ngày thứ 60 – 70) rồi sau đó giảm dần. Nồng độ đạt mức ổn định ở thời điểm tháng thứ 4 của thai kỳ (sau 100 – 130 ngày) rồi kéo dài cho đến lúc sinh.
85% phụ nữ có thai có chỉ số beta hCG tăng gấp đôi sau 2 ngày
Trong thời gian đầu mang thai bình thường, nồng độ beta hCG máu sẽ tăng gấp đôi trong khoảng 2 – 3 ngày. Nếu tiếp tục theo dõi thì chỉ số beta hCG tăng gấp đôi trong 2 ngày tiếp theo đối với khoảng 2/3 phụ nữ có thai bình thường và trong tất cả các trường hợp có thai ở 3 ngày tiếp theo.
Hiện tượng thai ngoài tử cung
Khi kết quả định lượng beta hCG không giống với đường cong sinh lý phổ biến, bác sĩ sẽ đưa ra những chẩn đoán nghi ngờ vấn đề bất thường như mang thai ngoài tử cung. Chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung thường rất dao động, có thể tăng rất cao, tăng chậm hoặc giảm chậm.
Chỉ số beta hCG thường tăng không theo quy luật
- Thông thường, khi chậm kinh từ 7 ngày trở lên và nồng độ hCG trong máu từ 1500 UI/ml sẽ thấy được túi thai trong buồng tử cung trên hình ảnh siêu âm. Nếu chỉ số beta hCG tăng rất ít hoặc đã đạt mức >1500UI/ml mà chưa thấy túi thai trong buồng tử cung thì khả năng mang thai ngoài tử cung là rất cao
- Ở sản phụ mang thai bình thường, nồng độ hCG sẽ tăng dần theo tuổi thai. Thai càng lớn, lượng hCG trong máu càng cao. Tuy nhiên, ở phụ nữ có thai ngoài tử cung, nồng độ hCG sẽ tăng chậm, thậm chí là không tăng. Vì vậy, 1 số chị em nhận thấy mình có những dấu hiệu mang thai nhưng thử que vẫn chỉ thấy 1 vạch thì cũng có thể nghi ngờ có thai ngoài tử cung. Trong thực tế, khoảng 50% trường hợp thai ngoài tử cung có mức tăng beta hCG thấp trong khoảng thời gian 2 ngày. Việc đo liên tiếp nồng độ beta hCG sau 2 ngày có thể đánh giá tương đối chính xác việc thai phụ có đang mang ngoài tử cung hay không.
Lưu ý khi làm xét nghiệm beta hCG
Phương pháp đo nồng độ beta hCG trong máu thường được sử dụng để xác định tuổi thai cũng như gián tiếp đánh giá tình trạng sức khỏe của thai kỳ. Vì vậy, khi thực hiện xét nghiệm, các chị em nên ghi nhớ 1 vài lưu ý nhỏ:
- Thời điểm xét nghiệm máu để có kết quả chính xác nhất là vào buổi sáng
- Không nhất thiết phải nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm
- Không được uống sữa, chè, nước hoa quả, nước ngọt và các loại chất có cồn trong vòng 12 tiếng trước khi làm xét nghiệm.
Các phương pháp phối hợp chẩn đoán mang thai ngoài tử cung
Ngoài theo dõi chỉ số beta hCG thai ngoài tử cung, trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định làm thêm 1 số xét nghiệm, tiến hành thăm khám thêm bằng các phương pháp khác để đánh giá chính xác nhất tình trạng của thai phụ và có hướng xử lý thích hợp.
Xét nghiệm Progesterone
Progesterone đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát thai ngoài tử cung ở giai đoạn sớm với độ nhạy lên tới 97,5%.
Xét nghiệm progesterone
- Nồng độ Progesterone < 5ng/ml có thể chẩn đoán là thai nghén không bình thường, rơi vào các trường hợp như thai ngoài tử cung, sảy thai không hoàn toàn hoặc thai lưu sớm
- Nếu nồng độ Progesterone < 15ng/ml thì khả năng thai ngoài tử cung là 100%.
Siêu âm tử cung và Nội soi ổ bụng
Siêu âm đầu dò âm đạo (siêu âm tử cung) cũng là phương pháp giúp xét nghiệm thai ngoài tử cung, có thể xác định 75 – 85% các ca mang thai ngoài tử cung.
- Nếu kết quả siêu âm dương tính, bác sĩ xác định việc thai đang ở trong ống dẫn trứng hay một vị trí nào khác để kết luận.
- Siêu âm nếu kết quả là âm tính nhưng nồng độ beta hCG vẫn ở mức cao, bác sĩ sẽ có thể chỉ định thực hiện chẩn đoán nội soi, quan sát vùng chậu và các cơ quan nằm trong phần bụng dưới xem có dấu hiệu thai làm tổ không.
Tạm kết
Xác định nồng độ beta hCG thông qua máu là bước đầu trong quá trình xét nghiệm thai ngoài tử cung. Hiện nay các cơ sở y tế đều có đầy đủ trang thiết bị hiện đại để xác định tình trạng thai kỳ. Ngoài ra, tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ có thể kết hợp các phương pháp với nhau nhằm xác định sớm nhất thai ngoài tử cung. Việc phát hiện sớm sẽ giúp cho quá trình xử lý túi thai đơn giản hơn và ngăn ngừa các nguy cơ xuất huyết nặng, nhiễm trùng, vô sinh, thậm chí là tử vong… khi thai vỡ.
Xem thêm
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác
Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!
