Biểu hiện dính khớp sọ ở trẻ sơ sinh bao gồm các dị tật lâm sàng như: tật đầu hình thuyền, đầu hình tam giác, đầu bị dẹt, đầu nhỏ… Bệnh này nếu không được chữa trị sớm sẽ gây mất thẩm mỹ, khiến trẻ khó hoà nhập với xã hội. Nguy hiểm hơn là gây ảnh hưởng tới sự phát triển của não bộ, làm giảm thị lực, tâm thần và khả năng vận động của trẻ.
Dính khớp sọ là một căn bệnh nguy hiểm có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và phát triển của người mắc bệnh. Dị tật dính khớp sọ sớm ở trẻ em (hay còn gọi là tật hẹp sọ – Craniosynostosis) là một dị tật bẩm sinh xảy ra khi các đường khớp sọ dính với nhau sớm (đóng sớm). Tiến bộ đáng kể đã được thực hiện trong điều trị phẫu thuật dị tật sọ. Trong nhiều trường hợp phức tạp, có một sự phối hợp các chuyên khoa phẫu thuật thần kinh nhi khoa và bác sĩ phẫu thuật sọ mặt. Hầu hết các chuyên gia khuyên rằng trẻ phẫu thuật tốt nhất trong độ tuổi từ 3-8 tháng, những trường hợp mổ trễ sau 12 tháng, phẫu thuật sẽ khó hơn và thường phải tạo hình toàn bộ hộp sọ rất phức tạp. Nội dung tiếp theo của bài viết sẽ giúp các bố mẹ có hướng điều trị tốt nhất cho con mình.
Tật dính khớp sọ sớm là gì? Dị tật dính khớp sọ sớm ở trẻ sơ sinh là một loại bệnh hiếm gặp, trung bình cứ 10.000 trẻ thì có 6 trẻ mắc bệnh này. Bệnh lý này còn có tên gọi khác là tật hẹp sọ – Craniosynostosis, xảy ra khi các đường khớp sọ dính với nhau sớm trong quá trình phát triển trong bụng mẹ. Việc khớp sọ bị dính sớm làm xương không mở rộng bình thường theo sự phát triển của não bộ, dẫn đến em bé có hình dạng hộp sọ bất thường.
Trong một số trường hợp đặc biệt, quá trình phát triển của xương hộp sọ bị hạn chế, gây áp lực cho hộp sọ của trẻ. Từ đó gây ra các triệu chứng đau đầu hoặc dễ mắc phải các vấn đề nghiêm trọng về thị giác hay chậm phát triển, nếu trẻ không được điều trị sớm.
Dị tật dính khớp sọ ở trẻ sơ sinh rất nguy hiểm nếu không điều trị sớm
Nguyên nhân dẫn đến dị tật dính khớp sọ ở trẻ sơ sinh
Tại sao trẻ bị tật dính khớp sọ? Các nghiên cứu chỉ ra rằng, các khớp sọ ở trẻ mắc dị tật sẽ cài vào nhau rất sớm trong khoảng từ 2 – 4 tuổi, nhưng sẽ dính thật sự sau 20 tuổi. Theo đó, có hai cơ chế chính gây ra dị tật này như sau:
- Do bệnh lý của xương sọ (dính khớp sọ nguyên phát): Bệnh lý này làm biến dạng hộp sọ của trẻ. Tùy vào khớp bị dính mà hộp sọ sẽ phát triển song song hoặc bù trừ theo với đường khớp đó. Một số khớp dính thường gặp như: dính khớp dọc giữa, khớp trán dính,..
- Do não bộ không phát triển được (dính khớp sọ thứ phát gây tật đầu nhỏ): Sự hình thành các tấm xương bất thường ở trẻ khiến các khớp sọ dính vào nhau quá sớm, làm hạn chế sự phát triển của não bộ. Chính nguyên nhân này làm não bộ không đủ không gian để phát triển như thường và dẫn đến tật đầu nhỏ.
Dính khớp sọ là dị tật thai nhi bẩm sinh từ trong bụng mẹ
Những biểu hiện dính khớp sọ ở trẻ sơ sinh
Dấu hiệu tật dính khớp sọ ở trẻ: Tuỳ vào từng loại dị tật dính khớp sợ sẽ có những biểu hiện khác nhau. Nhưng bệnh nhân sẽ mắc phải các dị dạng bất thường ở phần đầu và khuôn mặt. Do hộp sọ phát triển bù trừ theo hướng song song với đường khớp bị dính, dẫn đến đầu của trẻ sẽ có hình dạng bị méo theo một hướng tương ứng.
1. Dính đường khớp dọc
Dị tật dính đường khớp dọc là loại thường gặp nhất hiện nay. Theo thống kê, tỉ lệ xuất hiện dị tật này là 3-5 /1.000 ca trẻ sơ sinh và phổ biến hơn ở nam giới. Do hộp sọ không thể phát triển theo hướng mở rộng sang hai bên, nên phải phát triển về phía trước và phía sau. Điều này gây ra dị dạng ở phần trán nhô ra, đầu dài ra chiều trước sau và hẹp đường kính ngang (còn gọi là tật đầu thuyền).
Phần đầu bị méo do dính đường khớp dọc
2. Dính khớp trán (Metopic synostosis)
Dính khớp sọ trán gây do sự phát triển không đều ở hai cung mày và phần xương trán phát triển mạnh làm xuất hiện hai ụ trán nhô ra quá mức so với bình thường. Biểu hiện thường gặp là tật đầu hình tam giác, mắt bị lồi ra và phần xương mũi bị lệch về một phía.
3. Dính đường khớp vành một bên (Coronal synostosis)
Trẻ sơ sinh bị dính đường khớp vành một bên sẽ có biểu hiện đầu bị méo trước (tật đầu méo), phần hốc mắt bên dính khớp bị kéo lên trên, sọ và mũi bị lệch sang một bên. Nguy hiểm hơn, nếu trẻ mắc phải dị tật này quá nặng sẽ dẫn đến giảm thị lực, mù loà, chậm phát triển,….
4. Dính đường khớp vành hai bên (Bicoronal synostosis)
Dị tật dính đường khớp vành hai bên cũng là trường hợp xảy ra khá phổ biến. Nguyên nhân gây ra là do hai bên trái và phải của đường khớp vành đều dính, dẫn đến tình trạng tật đầu ngắn và rộng. Biểu hiện của dị tật này là phần trán và cung mày bị dẹt hoặc nâng lên cao bất thường và bị lõm vào trong.
Dính khớp vành hai bên
5. Dính đường khớp lăm-đa (Lamboidal synostosis)
Trẻ mắc dị tật dính đường khớp lăm-đa sẽ mắc phải tình trạng dị tật đầu bị méo ở phía sau, xương chũm bị nhô ra và tai cũng bị lệch ra sau. Do tình trạng này là loại dị tật hiếm gặp nhất nên rất dễ bị chẩn đoán nhầm là tật đầu méo do tư thế ngủ của trẻ.
Bạn có thể chưa biết:
Biểu hiện của trẻ tự kỷ chậm nói: Mẹ cần phát hiện càng sớm càng tốt
4 biểu hiện thường thấy trong cơ thể là tiền thân của ung thư
Phương pháp điều trị dính khớp sọ cho trẻ
Theo các chuyên gia, độ tuổi tốt nhất để trẻ thực hiện phẫu thuật này là từ 3-6 tháng tuổi. Bởi lúc này xương sọ của trẻ còn mỏng nên dễ can thiệp hơn. Đối với những trường hợp trẻ mắc dị tật dính khớp sọ đơn thuần (loại trừ chẩn đoán mắc phải những dị tật nêu trên) thì chỉ cần mổ tạo hình để khắc phục ngay.
Hiện nay các phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ các đường khớp bị dính đầu tiên. Sau đó các bác sĩ sẽ tiến hành tạo hình lại một phần hay toàn bộ hộp sọ, tạo không gian cho não bộ phát triển và cải thiện thẩm mỹ cho trẻ.
Nếu mắc phải những trường hợp dính khớp sọ phức tạp, thì trẻ phải được can thiệp phẫu thuật nhiều giai đoạn. Thường sẽ được điều trị tích cực bắt đầu từ 3 tháng tuổi cho đến 10 tuổi. Trong đó, phẫu thuật tạo hình sọ là phẫu thuật lớn và thường kéo dài từ 5 – 8 giờ.
Nguồn thông tin: BV Vinmec
Kết luận
Nếu nhận thấy trẻ có những biểu hiện bất thường ở dáng đầu và khuôn mặt như được nêu trên, tốt nhất ba mẹ hãy đưa bé đến cơ sở y tế để thăm khám và chẩn đoán. Bởi dị tật dính khớp sọ sớm ở trẻ sơ sinh nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây những biến chứng nguy hiểm cho sức khoẻ và làm mất thẩm mỹ nghiêm trọng!
Xem thêm:
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!
