Thời gian gần đây 1 số bệnh viện ghi nhận tình trạng trẻ ngộ độc do uống phải hóa chất làm tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Người lớn cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề này khi trong nhà có trẻ nhỏ.
Bé trai 2 tuổi uống dầu xoa bóp vì nhầm là siro ho
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Cát Phương Vũ, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, bệnh viện Nhi Đồng TP. HCM cho biết, bệnh viện đã tiếp nhận 1 bệnh nhi 2 tuổi được người nhà đưa tới nhập viện trong tình trạng thở nhanh, sốt nhẹ, buồn nôn, hơi thở đậm mùi dầu gió. Trước đó, bé được người nhà cho uống nửa nắp dầu xoa bóp (khoảng 5ml) vì nhầm lẫn với siro ho. Sau khi uống, trẻ khóc thét, buồn nôn nhưng không nhổ ra kịp.
Bệnh nhi đã được bác sĩ chỉ định truyền dịch, trấn an dỗ dành, khám soi kĩ tổn thương hầu họng không thấy bỏng rát tổn thương và điều chỉnh rối loạn điện giải, kiểm tra chức năng gan thận còn bình thường. Sức khỏe bé đã ổn định, đỡ sợ, ít quấy khóc hơn và chuẩn bị xuất viện. Rất may không bị các biến chứng bỏng đường hô hấp, tiêu hóa, hay viêm phổi.
Bác sĩ Vũ cho biết, thời gian qua tình trạng ngộ độc thuốc và các hóa chất khác (thuốc trừ sâu, chất tẩy, xăng dầu, cồn…) do uống nhầm vì được đựng trong chai nước bình thường khá thường gặp, nhưng đây là lần hiếm hoi bệnh viện gặp do phụ huynh nhầm lẫn với siro ho.
Phụ huynh nên để thuốc và các chất có thể gây hại khác ngoài tầm tay của trẻ, dùng các sản phẩm có nhãn mác rõ ràng, không dùng loại chai lọ này để đựng các chất khác mà không ghi chú cụ thể.
Bé trai nguy kịch vì ngộ độc do uống phải hóa chất
Bé V.G.B. (17 tháng tuổi, ngụ tại Cẩm Mỹ, Đồng Nai) nhập viện tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố điều trị trong tình trạng rất nguy nan. Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện cho biết, bệnh nhi được chuyển đến trong tình trạng suy hô hấp tím tái phải giúp thở qua ống nội khí quản, thở máy, mạch nhanh trên 200 lần/phút (bình thường 120 – 140). Kết quả thăm khám, chẩn đoán xác định bệnh nhi bị tổn thương các cơ quan gan thận, tổn thương phổi nặng, xuất huyết phổi, tri giác hôn mê.
Cảnh báo tình trạng uống nhầm hóa chất dẫn đến ngộ độc ở trẻ nhỏ
Những năm gần đây, số trẻ phải nhập viện do ngộ độc chất tẩy rửa, hóa chất có xu hướng gia tăng. Việc phát hiện, sơ cứu kịp thời là cực kỳ cần thiếp để tránh hậu quả đáng tiếc cho trẻ. Trong gia đình hiện đại có rất nhiều loại hóa chất thường gặp có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Các loại hóa chất sử dụng phổ biến hiện nay gồm:
- Các loại xà phòng tắm, dầu gội đầu (Shampoo)
- Hóa chất giặt tẩy, bột xà phòng, nước Javen, bột thông cống (NaOH, KOH).
- Chất làm sạch có chứa dung môi hữu cơ (dầu nhựa thông, nhựa thông)
- Chất tẩy rửa gia dụng: nước rửa bát, chén, lau gạch tráng men, kính, acid HCL, chất làm sạch dùng trong gia đình (Household cleaners)
- Sản phẩm tẩy uế (tiệt khuẩn và khuẩn và khử mùi) formaldehyde, oxy già, thuốc tím, cồn, glutaraldehyde, chlorine, oide.
- Các chất dạng xăng dầu, dung môi pha sơn, acetone.
- Hóa chất xua đuổi và diệt côn trùng: băng phiến, bình xịt ruồi muỗi.
Hoàn cảnh dẫn đến trẻ ngộ độc do uống phải hóa chất thường là tự tử hoặc uống nhầm:
- Tự tử: đặc biệt phải chú ý tới trẻ em vị thành nên và thanh niên hay có hành động bột phát, nông nổi: nhiều trường hợp trẻ chỉ vì học kém, đi chơi về muộn… bị bố mẹ mắng mà lấy nước tẩy sàn “con vịt” uống để tự sát.
- Chứa đựng, san sẻ các hóa chất gia dụng sang các vỏ chai đựng nước uống (chai lavie…) là nguyên nhân của nhiều vụ uống nhầm tai hại gây ngộ độc hóa chất ở trẻ.
Triệu chứng, dấu hiệu ngộ độc
Các biểu hiện tiêu hóa
- Đau họng miệng, đau bụng, buồn nôn và nôn.
- Khám thấy bỏng niêm mạc miệng họng: môi lưỡi đỏ xung huyết, phồng rộp, trượt niêm mạc…
- Bụng: đau khu trú vùng thượng vị, mũi ức hoặc đau lan tỏa khắp bụng. Tình trạng căng chướng bụng có thể là biểu hiện của thủng dạ dày, thực quản, tuy nhiên cần chú ý với trẻ nhỏ khi khóc cũng có thể thấy bụng cứng nhưng không cứng liên tục.
Các biểu hiện hô hấp
- Suy hô hấp: Khó thở, thở nhanh nông, tím quanh môi, cánh mũi phập phồng, co kéo hõm ức.
- Có thể nghe thấy tiếng thở rít do co thắt thanh quản.
Biểu hiện khác
- Có thể có tình trạng sốc do giảm thể tích, do đau hoặc do quá sợ: khi bị sốc sẽ thấy da bệnh nhân tái lạnh, nhợt nhạt, ẩm, có khi nổi các vân tím. Mạch quanh nhanh nhỏ khó bắt
- Bệnh nhân bị rối loạn ý thức: lơ mơ, li bì hoặc hôn mê. Trẻ nhỏ có thể hốt hoảng la khóc, nhưng cũng có thể li bì hôn mê.
- Bỏng da nơi tiếp xúc với các loại acid mạnh.
Xử lý thế nào khi trẻ ngộ độc do uống nhầm hóa chất?
Xử trí tại chỗ
Tìm hiểu thông tin
Khi có trẻ ngộ độc do uống phải hóa chất, người lớn cần chú ý tìm hiểu các thông tin dưới đây:
- Tên sản phẩm: thường được ghi rõ ràng trên các vỏ bao bì, túi đựng hoặc chai lọ. Cần đọc chính xác, chú ý tên và địa chỉ nhà sản xuất, thời hạn trên nhãn mác và các thông tin chi tiết liên quan đến thành phần và độc tính của sản phẩm.
- Số lượng uống, thời gian tiếp xúc (để đảm bảo chắc chắn nên hỏi lại bệnh nhân nhiều lần)
- Có uống kèm loại hóa chất gì khác không?
- Đã có những triệu chứng, dấu hiệu, biểu hiện gì của ngộ độc?
Các thông tin này nếu được cung cấp đầy đủ cho bác sĩ sẽ giúp chẩn đoán nhanh chóng và xử trí đúng hướng ngay từ đầu.
Súc miệng bằng nước muối loãng trong trường hợp uống nhầm dầu hỏa
Khi con bị ngộ độc do nuốt nhầm dầu hỏa, cha mẹ không được gây nôn cho trẻ vì nếu gây nôn, hóa chất được đưa ra ngoài thì hơi hóa chất có cơ hội tràn vào khí quản lần nữa làm tăng mức độ ngộ độc, gây bỏng thực quản. Trẻ dễ bị viêm phổi do hơi của các hóa chất này xâm nhập đường hô hấp.
Cách xử trí ban đầu cần thiết khi trẻ uống nhầm dầu hỏa là cho trẻ dùng nước muối loãng súc miệng, nếu trẻ nhỏ thì lau rửa miệng. Lau rửa nhiều làm nồng độ acid thấp đi tại chỗ, tránh tổn thương lan rộng.
Đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị
Sau sơ cứu, cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để tiếp tục được cấp cứu, giải độc.
Phòng tránh ngộ độc hóa chất trong gia đình
- Hóa chất, dung dịch sử dụng trong gia đình cần được để tại nơi kín đáo, tránh xa tầm với của trẻ em. Những chất có độc tính cao (dung môi pha sơn, hóa chất diệt côn trùng như thuốc xịt muỗi…) cần để trong hộp riêng có khóa, không để trẻ em lấy được.
- Người lớn cần tìm hiểu về tác dụng, cách sử dụng, độc tính và các biện pháp phòng tránh ngộ độc hóa chất gia dụng.
- Dặn dò, hướng dẫn cho trẻ em biết tác dụng, cách sử dụng các loại xà phòng, dầu gội đầu. Giáo dục cho trẻ ý thức phòng tránh ngộ độc.
Không đựng hóa chất vào các vỏ chai khác để loại trừ khả năng uống nhầm.
- Các loại hóa chất mạnh, hóa chất công nghiệp (dung dịch phục vụ uốn sấy tóc, acid cho vào ắc quy…) không nên được lưu trữ trong nhà.
- Không để bất cứ loại hóa chất nào trong khu vực trẻ em thường vui chơi qua lại.
- Trẻ nhỏ không nên được để tự chơi một mình. Cần có người lớn hoặc các anh chị lớn hướng dẫn và theo dõi chăm sóc trong quá trình vui chơi.
Nguồn tổng hợp
Xem thêm
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!
Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!
