Tiêm vacxin trước khi sinh cũng như tiêm phòng trước khi mang thai, là điều các mẹ bầu không thể bỏ qua để bảo đảm sức khoẻ cho cả mẹ và con. Dưới đây là những loại vacxin được khuyến cáo bà bầu nên tiêm trước khi lâm bồn.
Có nên tiêm vacxin trước khi sinh?
Để có thai kỳ khoẻ mạnh và phòng ngừa sớm các bệnh cho con lẫn mẹ, bác sĩ thường đưa ra lời khuyên các chị em phụ nữ nên tiêm dự phòng đầy đủ các loại vacxin trước khi mang thai. Tuy nhiên trên thực tế, trong quá trình mang thai trước khi sinh, mẹ bầu vẫn có thể tiêm một số loại vacxin cần thiết như ngăn ngừa cúm, uốn ván, ho gà,… cũng không quá muộn.
Tiêm vacxin trước khi sinh ở lần sinh đầu tiên và thứ 2 cũng khác nhau. Trong lần đầu mang thai, mẹ bầu sẽ được đề nghị tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh: cúm, viêm gan B, uốn ván… Tuy nhiên khi mang thai lần hai, chị em không cần phải tiêm lại tất cả các vắc xin này. Bởi một số vắc xin có thời gian hiệu lực kéo dài, mẹ nên nên kiểm tra lại nồng độ vắc xin trong cơ thể bằng xét nghiệm kiểm tra kháng thể để chắc chắn vắc xin vẫn còn hiệu lực.
Các loại vacxin tiêm trước khi sinh
1. Vacxin uốn ván
Uốn ván là bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong có thể lên đến 90% và 95% ở trẻ sơ sinh. Một số mẹ bầu chủ quan hoặc e ngại trước nhiều thông tin đang tranh cãi về vắc xin nên đã không tiêm vacxin uốn ván trước và trong khi mang thai. Dẫn đến việc cơ thể mẹ không có miễn dịch với bệnh uốn ván, trẻ sơ sinh vì thế cũng có thể mắc bệnh uốn ván bất cứ lúc nào khi bị tổn thương cơ thể và nhiễm vi khuẩn chứa độc tố Clostridium tetani phát triển tại vết thương.
Đối với những mẹ bầu mang thai lần đầu, chưa được tiêm bất kỳ mũi vacxin uốn ván nào trước đây thì nên tiêm đủ 2 mũi uốn ván trước khi sinh. Mũi đầu tiên có thể tiêm từ tuần 20 trở đi, tốt nhất ở tuần thứ 22 hay tháng thứ 4, 5 của thai kỳ. Sau một tháng thì tiêm nhắc lại mũi thứ 2. Lưu ý là phải tiêm mũi thứ 2 trước khi sinh ít nhất 30 ngày.
Đối với các mẹ đã từng mang thai và sinh con thì chỉ tiêm 1 mũi vacxin phòng uốn ván nếu lần có thai trước đã tiêm đủ 2 mũi. Nếu lần tiêm cuối cùng đã trên 1 năm thì mũi tiêm nhắc lại được áp dụng vào khoảng tháng 4,5 của thai kỳ.
2. Vắc xin cúm
Phụ nữ trong thời kỳ mang thai và sau sinh có nhiều nguy cơ mắc bệnh cúm và diễn tiến bệnh nặng cũng như có nhiều biến chứng phức tạp do cúm cao hơn bình thường vì những thay đổi trong hệ thống miễn dịch, tim và phổi khi mang thai. Bệnh cúm nguy hiểm với mẹ bầu và thai nhi hơn mọi người vẫn nghĩ. Sốt cao trên 39 độ C kết hợp với độc tính của virus cúm có thể gây co bóp tử cung mạnh, nguy cơ sảy thai tăng hoặc sinh non.
Thông thường thì vacxin cúm có thể tiêm bất cứ lúc nào trong thai kỳ, tốt nhất là trước khi bắt đầu mùa cúm (tháng 10 đến tháng 5 năm sau). Vacxin cúm bất hoạt IIV thường được bác sĩ tiêm phòng cho bà bầu trước khi sinh.
Vacxin cúm thường chỉ có hiệu quả trong vòng 1 năm do các chủng cúm luôn luôn thay đổi. Vì thế chị em phụ nữ được khuyến nghị nên kiểm tra kỹ với bác sĩ về việc tiêm phòng cúm ở tất cả các lần mang thai.
3. Vacxin viêm gan B
Tuy một số mẹ khá lo lắng nhưng Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S. CDC) đã có nghiên cứu nhiều năm cho thấy vacxin viêm gan B không nguy cơ gây hại cho sự phát triển của thai nhi.
Phụ nữ đang mang thai còn được khuyến cáo nên tiêm vacxin này càng sớm càng tốt nếu thuộc các đối tượng có nguy cơ bị nhiễm HBV như nhân viên y tế, người mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, người có nhiều bạn tình hoặc người mắc bệnh tiểu đường, vì viêm gan B có thể dẫn đến một số vấn đề nghiêm trọng cho mẹ và nhiễm trùng mãn tính cho trẻ sơ sinh nếu không phòng ngừa. Tiêm vacxin viêm gan B cho phụ nữ có thai gồm 3 mũi: Mũi đầu tiên tại thời điểm được chỉ định, mũi thứ 2 sau mũi thứ nhất 1 tháng và mũi thứ 3 sau mũi thứ nhất 6 tháng.
4. Tiêm phòng bạch hầu – ho gà – uốn ván
Vacxin ADACEL là loại vacxin giúp tạo hệ miễn dịch phòng ngừa bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván cho cả thai phụ lẫn thai nhi. Các nghiên cứu cho thấy, thai phụ tiêm vacxin này có khả năng phòng bệnh cho bản thân và trẻ sơ sinh cao gấp 6,39 lần so với người không tiêm. Ho gà là bệnh hô hấp nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong, vì thế mẹ bầu cũng không nên chủ quan. Chỉ cần tiêm 1 mũi duy nhất vào tuần 28-36 của thai kỳ để phòng bệnh cho mẹ và con.
Lưu ý khi tiêm vacxin trước khi sinh
- Không tiêm mũi tiêm vacxin 3 trong 1 (sởi, quai bị, rubella) trong thời kỳ mang thai hay trước khi sinh. Đây là loại vacxin phải được tiêm trong 3-6 tháng trước khi có thai, muộn nhất là 1-3 tháng trước.
- Tương tự, vacxin Viêm gan A, Thủy đậu (Varicella), Phế cầu (Pneumococcal), Bại liệt (OPV dạng uống) cũng được khuyến cáo chỉ nên tiêm trước khi mang thai, không tiêm trong thai kỳ.
- Sau khi vacxin đã vào cơ thể có thể gây ra một số phản ứng không mong muốn như sốt nhẹ, sưng đau tại vị trí tiêm. Để giảm nhẹ triệu chứng và bớt khó chịu, mẹ bầu nên thực hiện các biện pháp như chườm khăn ấm, dùng khăn ấm lau người, bổ sung rau xanh và trái cây giàu vitamin, uống đủ nước.
- Nếu sốt cao từ 3 đến 4 ngày, ngủ li bì, mệt mỏi nặng nề thì nên đến ngay bệnh viện để kiểm tra và xử lý.
Tiêm vacxin trước khi sinh cũng như uống thuốc trong lúc mang thai, đều không được tự ý mà phải có lời khuyên từ bác sĩ và phải tiêm ở bệnh viện có uy tín, loại vacxin an toàn.
Xem thêm:
- Mẹ cần chuẩn bị hành trang gì để đón “tin vui" ở tuổi 40 trọn vẹn nhất?
- Khẩu phần ăn cho bà bầu 3 tháng cuối: chỉ cần vừa đủ và nhiều dưỡng chất
- Cẩm nang mẹ bầu - Những điều cần mẹ cần biết để có thai kỳ khỏe mạnh
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!