Năng khiếu là thứ mà các bậc cha mẹ luôn muốn tìm và phát triển sớm càng sớm càng tốt. Nhưng làm thế nào để nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt, năng khiếu là gì?
Ở tuổi nào năng khiếu của bé sẽ xuất hiện?
Một đứa trẻ có thể thể hiện năng khiếu ở độ tuổi rất trẻ, đôi là lúc mới sinh ra. Dấu hiệu của khăng khiếu ở trẻ sơ sinh bao gồm nhu cầu ngủ ít hơn và tỉnh táo khác thường. Một số nghiên cứu còn cho thấy các bé có năng khiếu cần được khuyến khích.
Năng khiếu cũng có thể thấy được ở những đứa trẻ mới biết đi. Dấu hiệu nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt ở giai đoạn này là mức năng lượng cao và sự tò mò mãnh liệt. Trẻ có năng khiếu cũng sẽ có xu hướng đạt các mốc phát triển sớm hơn những đứa trẻ khác.
Tuy nhiên không phải đứa trẻ có khăng khiếu nào cũng vậy. Đôi khi các cột mốc phát triển của của bé lại đến muộn hơn. dụ, một số trẻ có năng khiếu không bắt đầu nói chuyện cho đến khi chúng lên hai. Bởi vậy cha mẹ phải tìm hiểu năng khiếu của trẻ để phát triển nó.
Những dấu hiệu chi tiết giúp bạn nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt
Theo Hiệp hội Quốc gia về trẻ có năng khiếu của Hoa Kỳ (NAGC) thì những đứa trẻ có năng khiếu thường có năng lực học tập và suy luận rất đặc biệt. Hoặc nằm trong top 10% người có kỹ năng vượt trội trong một hoặc nhiều lĩnh vực như nghệ thuật, ngôn ngữ, toán học, hay kỹ năng vận động (thể thao, nhảy, vẽ…)
Dấu hiệu đặc trưng nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt bố mẹ cần chú ý
- Trẻ có khả năng học hỏi rất nhanh, tiếp thu vấn đề một cách dễ dàng.
- Vốn từ vựng phong phú hơn so với bạn bè trang lứa.
- Sở hữu khả năng suy luận, tư duy logic khác thường, đặc biệt nổi trội.
- Có khả năng ghi nhớ các thông tin cực tốt. Nhưng các bé không thích việc ngồi học và trả bài một cách máy móc.
- Bé thích thú tìm hiểu về các hiện tượng mang tính trật tự.
- Thường có những ý tưởng bất ngờ, tìm ra những mối liên kết giữa các ý tưởng, sự vật, sự việc gần như không liên quan đến nhau.
- Có sự hiếu kỳ rất lớn đối với các sự vật, hiện tượng. Sau đó, bé đặt ra rất nhiều câu hỏi khiến cha mẹ đau đầu.
- Các môn học đều đạt được điểm số tốt.
- Có khả năng tập trung đặc biệt
- Luôn tìm ra các phương pháp thông minh để trả lời các câu hỏi, giải quyết vấn đề.
- Có sự thích thú, đam mê cuồng nhiệt với khoa học hoặc văn học.
- Có khả năng biểu đạt độc đáo bằng ngôn ngữ cả viết và nói.
- Khả năng tư duy trừu tượng cùng năng lực tổng hợp, hiểu các khái niệm tốt.
- Có khả năng làm chủ tình huống và thường là người dẫn đầu nhóm bạn chơi chung.
- Giải quyết vấn đề bằng đầu óc và trí thông minh.
- Luôn có tư duy rộng mở, nhìn nhận nhiều khía cạnh.
Cách kiểm tra năng khiếu đặc biệt bằng việc thực hiện các bài test
Không thể kiểm tra năng khiếu của trẻ sơ sinh. Nhưng với những trẻ lớn hơn không biết đọc mà có khả năng nói chuyện thì việc kiểm tra sẽ dễ dàng hơn.
Bố mẹ có thể thực hiện các bài kiểm tra trí thông minh phi ngôn ngữ để nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt. Ví dụ như trắc nghiệm đo lường trí tuệ Wechsler với thang đo WPPSI dành cho trẻ từ 4 - 7 tuổi.
Nếu cha mẹ muốn biết bé 5 tuổi nên học năng khiếu gì thì bài test này sẽ là căn cứ khá chính xác.
Trong khi đó trẻ từ 5 - 15 tuổi có thể sử dụng thang đo WISC (Wechsler Intelligence Scale for Children).
Về mặt kỹ thuật, cha mẹ có thể đưa con đi kiểm tra IQ khi trẻ được 2 tuổi. Nhưng câu hỏi luôn là "Tại sao bạn muốn? Ba mẹ không nên đối xử với con khác đi nếu IQ của bé cao hơn bạn bè.
Bởi hãy nhớ rằng điểm số IQ không ổn định cho đến khi trẻ lớn 5 hoặc 6 tuổi. Điều đó có nghĩa là điểm số mà con được khi 2 tuổi có thể khác với điểm sốlúc 6 tuổi.
Thứ hai, trẻ càng thông minh, càng có nhiều khả năng bé sẽ chạm trần bài kiểm tra nếu làm bài kiểm tra IQ khi bé lớn hơn, 8 tuổi trở lên. Bởi vậy nếu bạn muốn biết con bạn có năng khiếu hay không, thì độ tuổi từ 5 đến 8 sẽ là năm tốt để thử nghiệm.
Một số lưu ý quan trọng cần nhớ khi muốn nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt
- Dấu hiệu của năng khiếu có thể được nhìn thấy ở trẻ nhỏ, ngay cả ở trẻ sơ sinh.
- Nếu bạn muốn con bạn được kiểm tra chỉ để bạn có thể khoe khoang về việc con bạn thông minh như thế nào, đừng làm điều đó.
- Nếu bạn đang gặp phải vấn đề ủng hộ các nhu cầu đặc biệt của con bạn. Hãy làm bài kiểm tra.
- Bạn nghi ngờ con bạn có năng khiếu và nghĩ rằng có thể cần "bằng chứng" sau này ở trường. Thì hãy cho con đi kiểm tra, nhưng bạn có thể nên chờ đợi cho đến khi con bạn ở độ tuổi từ 5 đến 8.
Trên đây là những dấu hiệu và phương pháp khoa học để nhận biết trẻ có năng khiếu đặc biệt. Ba mẹ có thể tham khảo để giúp con yêu phát triển khả năng thiên phú.
Xem thêm:
- Điểm danh các lớp năng khiếu phù hợp cho trẻ 2 tuổi
- Phương pháp giáo dục trẻ 1-2 tuổi có gì đặc biệt?
- Top trường dạy năng khiếu cuối tuần cho trẻ ở TP.HCM và Hà Nội