Bố mẹ ly hôn con sẽ bị ảnh hưởng về tâm lý thế nào?

Phần lớn khi đứng trước việc ly hôn của cha mẹ, con cái sẽ bị mất mát lớn về mặt tinh thần, bị tổn thương nhiều về tâm lý, mặc cảm tự ti với chúng bạn với xã hội bên ngoài khiến chúng dễ dàng mất kiểm soát, dẫn tới nhiều hành động hung hăng khó kiểm soát.

• Ly hôn – Nguồn cơn tác động lớn nhất đến tâm lý của trẻ
• Ảnh hưởng tâm lý trực tiếp và rõ nét lên trẻ
• Ly hôn không phải là điều gì quá cực đoan

Chẳng ai muốn sống trong một gia đình mình không hạnh phúc. Nhất là con cái sẽ chịu thiệt thòi nhiều hơn nếu bố mẹ ly hôn, dù ít hay nhiều thì những đứa trẻ có gia đình không trọn vẹn sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Bởi chúng sẽ mất đi một điều kiện cơ bản để phát triển – đó là một gia đình có ba mẹ đầy đủ.

Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em dưới 7 tuổi không nhận được tình yêu thương của ba mẹ và phải trải qua sự kiện cha mẹ ly hôn sẽ chịu ảnh hưởng tâm lý rất lớn. Phản ứng tức thời của trẻ là hoảng sợ, cảm thấy không phải cha mẹ từ bỏ nhau mà là từ bỏ chúng.

Ly hôn – Nguồn cơn tác động lớn nhất đến tâm lý của trẻ

Khi cha mẹ ly hôn, trẻ rơi vào tình trạng hoảng loạn, lo sợ bị bỏ rơi. Một số em sẽ phải sống với bố mà thiếu mẹ, hoặc ngược lại. Trước ly hôn, bao giờ mâu thuẫn gia đình cũng xảy ra, lên đến cao trào, đỉnh điểm, đôi vợ chồng mới quyết định ly hôn.

Vì vậy, trẻ cũng đã sống trong bầu không khí gia đình không hòa thuận trong một thời gian dài. Nay lại sống trong cảnh ly tán, tan tác, điều này ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống hàng ngày của trẻ như nếp ăn, nếp ngủ, nghỉ, sinh hoạt, học tập. Đồng thời, điều này cũng ảnh hưởng tới tâm lý, tới kết quả học tập của các em cũng như để lại “di chứng” lâu dài.

Bài viết liên quan:

Ảnh hưởng tâm lý trực tiếp và rõ nét lên trẻ

Tính tình thất thường, hung hăng

Không phải ngẫu nhiên khi sự phát triển tâm sinh lý của bất kỳ đứa trẻ nào cũng đều cần sự giáo dục mang tính cương nhu tuỳ lúc của bố mẹ (mỗi người giữ một vai trò nghiêm khắc và dỗ dành nhất định).

Với những gia đình chỉ còn một bố hoặc một mẹ thì sự kiểm soát, uốn nắn này sẽ trở nên khó khăn hơn. Từ đó dẫn đến sự mất cân đối trong tiến trình phát triển tâm lý của con cái. Hệ quả dễ thấy là có những bé trở nên hung hăng, hiếu chiến trong khi những trẻ khác có thể rụt rè và tự ti trước cuộc sống.

Cảm giác mất mát, bị ruồng bỏ

Khi bố mẹ ly dị, đứa trẻ buộc phải sống với một trong hai người. Dù ở vào lứa tuổi nào, đứa con cũng sẽ có cảm giác mất mát và thiếu thốn về mặt chăm sóc tinh thần. Tệ hơn, tác hại của ly hôn còn khiến bé có thể cảm thấy bị ruồng bỏ nếu người bố hoặc mẹ còn lại không thường xuyên ghé thăm, hỏi han.

Những trò chơi hay thói quen trước đây với bố hoặc mẹ sẽ không còn nữa, thay vào đó sẽ là một cảm giác trống vắng và hụt hẫng trong tâm hồn non nớt của trẻ.

Ảnh hưởng tới việc học hành

Với nhiều gia đình, sự kiện ly hôn có thể kéo theo việc bé con phải chuyển chỗ ở hoặc nơi học hành. Nếu bé may mắn không phải chuyển trường và làm quen lại thầy cô, bạn bè mới thì những trêu ghẹo vô ý từ bạn cùng lứa về tình trạng “thiếu cha” hoặc “vắng mẹ” có thể làm trẻ sợ đến trường.

Ngoài ra, những môn học có thể tham vấn ý kiến từ bố hoặc mẹ như trước đây cũng bị gián đoạn càng làm cho tình hình học hành của bé thêm phần nghiêm trọng.

Theo thống kê của Hội Nghiên cứu Trẻ em Quốc gia của Mỹ (National Survey of Children) đối với trẻ trong các gia đình ly dị, trung bình 15% trẻ bị ức hiếp ở trường; 13% bé sẽ bỏ học giữa chừng và có đến 60% các trẻ sẽ học hành sa sút so với khả năng học vấn của bố mẹ chúng.

Bài viết liên quan:

Ly hôn không phải là điều gì quá cực đoan

Ly hôn tốt hơn cãi nhau trước mặt trẻ

Trẻ nhanh chóng lấy lại tinh thần sau khi bố mẹ ly hôn

Ly hôn ảnh hưởng đến hầu hết trẻ em trong thời gian ngắn, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng đứa trẻ nhanh chóng lấy lại tinh thần sau đó. Chỉ có một tỷ lệ nhỏ trẻ em gặp các vấn đề nghiêm trọng khi cha mẹ ly hôn.

Một nghiên cứu vào năm 2002 của nhà tâm lý học E. Mavis Hetherington và sinh viên Anne Mitchell Elmore, ở Trường ĐH Virginia (Mỹ), nhận thấy nhiều trẻ bị ảnh hưởng sau khi cha mẹ ly hôn chỉ trong thời gian ngắn, các ảnh hưởng như lo lắng, giận giữ, sốc hay mất niềm tin. Những phản ứng này ở trẻ thường mất đi hoặc giảm đáng kể sau khoảng 2 năm đầu. Chỉ có số ít trẻ phải chịu đựng lâu hơn.

Một nghiên cứu khác vào năm 2001 của nhà xã hội học Paul R. Amato, ở Trường ĐH Pennsylvania (Mỹ), cũng cho thấy sự khác biệt giữa trẻ sống trong gia đình không trọn vẹn và trẻ sống cùng cha mẹ, nhưng không đáng kể.

Khi đánh giá thành tích học tập, các vấn đề tình cảm, hành vi, mối quan hệ xã hội,… đối với những đứa trẻ không được ba mẹ chăm sóc đầy đủ khi đến tuổi thiếu niên, không có sự khác biệt nhiều so với những đứa trẻ sống cùng cha mẹ. Những đứa trẻ này vẫn học tốt, cư xử tốt,… khi đến tuổi vị thành niên.

Nhiều người khi chứng kiến cha mẹ ly hôn trong sự thân thiện, ít tranh cãi, và vẫn cảm nhận được tình thương từ cha mẹ chia sẻ rằng họ cảm thấy ổn dù có một gia đình không trọn vẹn.