Chỉ số bilirubin vàng da ở trẻ sơ sinh là chỉ số để đánh giá tình trạng vàng da của trẻ. Khi chỉ số này vượt ngưỡng cho phép, có thể bé đang mắc di chứng về chậm phát triển, rối loạn thính lực, vận động, thậm chí tử vong ở trẻ.
1. Chỉ số bilirubin vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?
Bilirubin là một loại sắc tố màu vàng được hình thành tại gan. Nó được tổng hợp từ sự phá huỷ của các tế bào hồng cầu và bài tiết trong dịch mật. Người mắc sẽ bị vàng da, vàng mặt khi chỉ số bilirubin lên cao. Chỉ số vàng da ảnh hưởng nhiều nhất với trẻ sơ sinh. Do cơ thể của trẻ đều trải qua các giai đoạn phá hủy hồng cầu nhanh sau sinh. Gan của trẻ chưa đủ trưởng thành để lọc bỏ hết bilirubin khỏi máu vì vậy gây nên vàng da.
2. Lý giải hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh
Khi mới chào đời, cơ thể của trẻ chưa được phát triển toàn diện. Đặc biệt phải kể đến gan của trẻ chưa được hoàn thiện. Lượng hồng cầu trong cơ thể trẻ sẽ nhiều hơn so với người lớn, kéo theo đó là lượng lớn bilirubin được tích luỹ.
Khi chỉ số Bilirubin tăng cao sẽ dẫn tới hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh. Khi trẻ được 2 tuần tuổi, gan đã phát triển đầy đủ hơn và đủ sức xử lý Bilirubin. Cho nên bệnh vàng da sẽ tự khỏi mà không gây ra bất kỳ nguy hiểm nào.
Vàng da ở trẻ có thể là vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý. Điều mẹ cần làm và quan sát và theo dõi những thay đổi của cơ thể trẻ. Nếu có biểu hiện bất thường mẹ có thể đưa trẻ đến bệnh viện gặp bác sĩ. Việc này giúp trẻ phát triển an toàn, khỏe mạnh.
Trẻ bị vàng da sinh lý
Khi trẻ đủ tháng, có sức khoẻ tốt thì hiện tượng vàng da thông thường là vàng da sinh lý. Vàng da sẽ tự khỏi trong khoảng 7 ngày. Đối với trẻ sinh non, tình trạng này có thể kéo dài đến khoảng 14 ngày mới hết.
Mức độ vàng da của trẻ sẽ được biểu thị dựa trên chỉ số bilirubin. Ở mức độ nhẹ, trẻ có thể chỉ vàng ở vùng mặt, vùng cổ và vùng bụng phía trên rốn. Không có sự xuất hiện của các hiểu hiện khác như thiếu máu, bỏ bú hoặc gan to, trẻ mệt mỏi…
Lưu ý: Đối với trẻ đủ tháng, chỉ số bilirubin/máu không quá 12 mg%. Đối với trẻ thiếu tháng sẽ không quá 14mg%. Chỉ số Bilirubin cũng tăng với tốc độ không quá 5mg% trong 24 giờ.
Nếu trẻ vàng da do sinh lý, mẹ có thể yên tâm vì hiện tượng này sẽ tự hết, không nguy hiểm đến con.
Trẻ bị vàng da do bệnh lý
Nếu vì các bệnh lý gây nên tình trạng vàng da, trẻ sẽ gặp những vấn đề sau đây:
-
Da vàng đậm hơn bình thường.
-
Da vàng toàn thân, thậm chí vàng cả mắt.
Quảng cáoLoading...You got lucky! We have no ad to show to you! - Thời gian da vàng nhiều hơn bình thường. Hiện tượng này không khỏi sau sau 1 tuần với trẻ đủ tháng; 2 tuần đối với trẻ sinh thiếu tháng.
-
Gặp triệu chứng bất thường như trẻ mệt mỏi, lừ đừ, co giật hoặc bỏ bú…
-
Chỉ số bilirubin trong máu có tốc độ tăng nhanh.
Nếu bé đang gặp phải những biểu hiện kể trên, mẹ nên đưa đi khám càng sớm càng tốt. Các bác sĩ chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời, phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm.
3. Điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh như thế nào?
Vàng da được điều trị theo phương pháp sau:
Mẹ hãy cung cấp đầy đủ nước và chất dinh dưỡng cho trẻ bằng cách cho trẻ bú đầy đủ. Nếu cần có thể truyền dịch theo chỉ định của bác sĩ. Cũng có thể truyền Albumin hoặc sử dụng một số loại thuốc để đẩy mạnh tốc độ chuyển hóa bilirubin, nhằm cải thiện tình trạng vàng da. Mẹ có thể cho trẻ tắm nắng hàng ngày (áp dụng cho những trường hợp vàng da nhẹ). Hoặc chọn phương pháp chiếu đèn để điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh. Đây được xem là cách đơn giản nhưng lại an toàn và hiệu quả cao. Điểm sáng của phương pháp này là không tốn quá nhiều chi phí.
Một số trường hợp xấu bé có biểu hiện nhiễm độc thần kinh do chỉ số bilirubin tăng cao. Lúc này, mẹ có thể sẽ phải quyết định thay máu cho bé. Tuỳ vào từng thể trạng, các bác sĩ sẽ tư vấn lựa chọn một phương pháp hoặc kết hợp các phương pháp cùng lúc để mang lại hiệu quả cao nhất có thể.
4. Chỉ số bilirubin vàng da ở mức bình thường
Bilirubin toàn phần
- Trẻ sơ sinh có chỉ số bilirubin: < 10 mg/dl hay < 171μmol/L.
- Bé 1 tháng tuổi có chỉ số bilirubin: 0.3 – 1.2 mg/dl hay 5.1 – 20.5 μmol/L.
- Người lớn có chỉ số bilirubin: 0.2 – 1.0 mg/dL hay 3.4 – 17.1 μmol/L.
Bilirubin trực tiếp
- Bình thường: 0 – 0.4 mg/dl hay 0 – 7 μmol/L
Bilirubin gián tiếp
- Bình thường: 0.1 -1.0 mg/dL hay 1 – 17 μmol/L
Tỷ lệ Bilirubin trực tiếp/ Bilirubin toàn phần
- Bình thường: < 20 %.
5. Kết luận
Tóm lại, chỉ số bilirubin vàng da ở trẻ sơ sinh có thể cho biết trẻ mắc vàng da do sinh lý hay bệnh lý. Nếu là vàng da bệnh lý nhưng không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như di chứng bại não hoặc tử vong. Mẹ cần quan sát và theo dõi con sát sao để nắm bắt được tình trạng bệnh của con, thực hiện các phương pháp phù hợp để chữa trị cho bé.
Xem thêm:
- Trẻ bị vàng da tắm được lá gì cho nhanh hết vàng?
- Vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh khác nhau như thế nào?
- Vàng da ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không và làm sao để bé hết vàng da?