Biểu hiện tự kỉ bao gồm những gì? Làm thế nào để ba mẹ có thể nhận biết được? Rối loạn này có khác nhau không giữa bé trai và bé gái?
Bệnh tự kỷ là bệnh gì?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tự kỷ là những rối loạn phát triển của não bộ, dẫn đến các biểu hiện như: không biết giao tiếp bằng lời nói và hành động, không biết thể hiện cảm xúc, không phản xạ.
Tại Việt Nam, chúng ta quen gọi tự kỉ là bệnh. Nhưng tại các nước phương Tây thì họ xem đây là một chứng rối loạn, không phải bệnh, cần phải giáo dục, dạy dỗ chứ không thể dựa vào y tế để điều trị tận gốc. Tây y chỉ điều trị những chứng bệnh kèm theo như thần kinh, rối loạn tăng động, chậm phát triển trí tuệ.
Biểu hiện tự kỉ ở trẻ như thế nào?
Tình trạng các biểu hiện tự kỉ ở trẻ sẽ khác nhau tuỳ thuộc vào từng cá nhân và mức độ nặng nhẹ của rối loạn. Tuy nhiên, khuynh hướng chung của những biểu hiện tự kỉ liên quan đến kỹ năng giao tiếp và hành vi xã hội là:
- Cực kỳ lén lút, không muốn chơi với các trẻ khác
- Không liên lạc bằng mắt
- Lặp lại các hành vi nhất định (như vỗ tay)
- Chỉ thích và ám ảnh bởi một đồ chơi đặc biệt
- Thiếu kỹ năng nói là một trong những triệu chứng nổi bật nhất
- Con rất nhạy cảm với tiếng ồn
- Thể hiện cơn cáu giận một cách dữ dội
- Không trả lời, không bị “hấp dẫn” bởi các vật thể thú vị trước 18 tháng.
Hiện tại, chưa có một xét nghiệm nào của y khoa có thể phát hiện bệnh tự kỉ. Để chẩn đoán bệnh chỉ có thể dựa trên những biểu hiện tự kỉ. Qua đó, bác sĩ sẽ đánh giá hành vi của trẻ thông qua sàng lọc phát triển và sau đó là đánh giá chẩn đoán toàn diện, bao gồm các xét nghiệm thính giác, thị lực và thần kinh.
Bệnh tự kỉ khác nhau ở bé trai và bé gái
Có khá nhiều nghiên cứu về tự kỉ đã được thực hiện. Và những nghiên cứu sau đó tiếp tục tìm kiếm manh mối di truyền và thần kinh của rối loạn này. Sau mỗi nghiên cứu, sự hiểu biết của các nhà khoa học về cách thức và lý do của tự kỉ càng nâng cao.
Một nghiên cứu mới của Đại học Y khoa Stanford và được công bố trên Molecular Autism (tạm dịch là Phân tử Tự kỉ) đã giải quyết câu hỏi liệu có sự khác biệt trong hành vi và hạn chế giữa bé trai và bé gái bị tự kỉ hay không. Và nếu có, liệu chúng ta có thể tìm hiểu được từ các biến thể trong não của các bé hay không?
Hiện tại, lý giá về nguyên do bé gái ít được chẩn đoán mắc chứng tự kỉ là vì đặc tính giới nên ít được nhìn nhận đó là bất thường khi có biểu hiện tự kỉ. Điều này khá dễ hiểu vì xã hội thường gắn ghép rằng bé trai sẽ năng động hơn bé gái. Và khi một trẻ gái nhút nhát, không nói chuyện hay chỉ thích chơi một mình thì hầu hết sẽ cho rằng đây là tính cách tự nhiên của bé. Nhưng với bé trai thì khác. Nếu không thấy con nghịch ngợm chơi đùa và ở một mình thì ngay lập tức sẽ được chú ý đúng mức và quan sát hơn.
Biểu hiện tự kỉ ở bé trai và gái có khác nhau hay không?
Vì các nghiên cứu khác đã quan sát các dây thần kinh khác nhau đi kèm với tự kỉ và nhận ra sự khác biệt giữa bộ não của các bé trai và bé gái. Tuy nhiên, một điều thú vị là ở một vài nhóm mẫu nghiên cứu, các nhà khoa học đã quan sát thấy rằng nhiều hành vi hạn chế và lặp đi lặp lại và các biểu hiện tự kỉ phổ biến khác dường như xuất hiện thường xuyên hơn ở các bé trai so với các bé gái.
Do đó, nhìn chung, biểu hiện tự kỉ ở cả bé trai và gái là giống nhau như đã liệt kê ở phần trên. Chi là số lần sẽ gặp phải nhiều hơn ở bé trai.
Phân biệt biểu hiện tự kỉ và trầm cảm
Một ranh giới khá mỏng manh để nhiều phụ huynh bị nhầm và hiểu sai về hai khái niệm tử kỉ và trầm cảm. Từ đó dẫn đến những can thiệp không đúng và lại càng ảnh hưởng không tốt đến con.
Về nguyên nhân:
- Tự kỉ là do rối loạn phát triển của não bộ; di truyền hay bất thường từ mẹ khi mang thai,..
- Trầm cảm là do môi trường sống gây nên như sự căng thẳng, áp lực kéo dài, những biến cố, khủng hoảng trong cuộc sống.
Về biểu hiện:
- Nhìn chung đối với trẻ thì đôi khi khó xác định được khi con chưa thể mô tả lại tình trạng của mình. Ba mẹ có thể thấy biểu hiện tự kỉ từ khi khi bé còn nhỏ. Còn trầm cảm thì bé đang năng động thì bỗng đột nhiên trầm tính lại hẳn và xa cách mọi người. Để được xác định chính xác, hãy đưa bé đến các chuyên gia để thăm khám
Điều trị:
- Trầm cảm có thể điều trị dứt điểm, trong khoảng thời gian dài, với nhiều phương pháp khác nhau. Nhưng với tự kỉ thì sẽ theo con đến suốt cuộc đời. Mặc dù không thể chữa khỏi bệnh nhưng nếu kiên trì và có những biện pháp can thiệp đúng thì có thể giúp người mắc tự kỷ phát triển tốt hơn và cải thiện được cuộc sống.
Tự kỉ và trầm cảm có thể nói là một trong những căn bệnh có tỷ lệ tăng dần trong xã hội ngày nay. Do đó, để con có chất lượng cuộc sống tốt, ba mẹ hãy tạo một môi trường sống thật lạc quan và hạnh phúc cho con nhé.
Theo parents.com
Xem thêm:
- Phát hiện sớm chứng tự kỷ ở trẻ nhỏ - khoa học đã tìm ra phương pháp!
- Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ - Làm sao để giúp con khắc phục?
- Hành vi có vấn đề có ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ ở trẻ tự kỷ?
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!