Bí quyết dạy trẻ em của người Đức ở nhà hay ở trường đều đáng tham khảo. Khi ở nhà, bố mẹ sẽ giáo dục những kỹ năng và thói quen tốt cho bé như: cho bé tự ăn cơm; rèn tính kiên trì, nhẫn nại; để con gánh vác trách nhiệm từ nhỏ,… Bên cạnh những kỹ năng tuyệt vời ở nhà, bé cũng học được nhiều điều hay ho từ trường như: tự tìm bạn mà chơi, tự chăm sóc bản thân,… Sự kết hợp giữa phương pháp giáo dục ở nhà và trường giúp trẻ em Đức tự lập và giỏi giang để có thể đương đầu với khó khăn khi trưởng thành.
Đọc bài viết này để biết bí quyết dạy trẻ em của người Đức từ:
- Giáo dục ở gia đình
- Giáo dục ở trường mầm non
Bí quyết dạy trẻ em của người Đức
1. Giáo dục gia đình
Điều quan trọng là giáo dục của người mẹ đối với đứa con. Vì phúc lợi xã hội của nước Đức rất tốt nên phần lớn các bà mẹ người Đức trong những năm đầu sau khi sinh con đều lựa chọn ở nhà trông con. Người Đức cho rằng, vai trò người mẹ có địa vị rất lớn đối với sự trưởng thành của con. Vì vậy những bà mẹ “làm toàn thời gian” thậm chí còn cảm thấy tự hào vì bản thân là một người mẹ.
Bạn có thể chưa biết:
Bí quyết dạy trẻ kỷ luật từ các chuyên gia giáo dục hàng đầu
Khả năng tự lập bắt đầu từ ăn cơm
Khi các bé bắt đầu có thể cầm thìa ăn cơm, có thể ngồi vững, chúng đã phải tự mình ăn cơm ở trên ghế ăn. Các bà mẹ cũng chuẩn bị sẵn tâm lý để thu dọn mâm cơm lúc “tàn cuộc”. Đến khi trẻ lên 3 tuổi, chúng có thể ngồi cùng người lớn trên bàn ăn để ăn cơm. Quan trọng nhất là họ không bón cơm và không ép con ăn cơm. Mẹ sẽ là người chuẩn bị món ăn dinh dưỡng, nhưng việc ăn và cách ăn là tùy thuộc ở trẻ. Mẹ Việt có thể tham khảo cách dạy con cái như trên để giúp bé tự ăn cơm sớm và ngồi cùng bàn với bố mẹ.
Bồi dưỡng tinh thần kiên trì
Ở Đức có không ít gia đình quan niệm “không có thất bại, chỉ có tạm thời chưa thành công”, vì vậy các bé người Đức tuy tuổi còn rất nhỏ nhưng đã hiểu được đạo lý này. Tôi từng gặp một cậu bé người Đức 5 tuổi trong một lần nhà trường tổ chức thi chạy bộ. Cậu bé chạy một lúc thì bị trật chân, thầy giáo chạy đến nói mấy câu như “tuy thất bại rồi, nhưng biểu hiện của em rất dũng cảm”. Cậu bé người Đức lập tức đính chính thầy giáo: “Em không thất bại, chỉ là tạm thời chưa thành công”. Những người đứng bên cạnh nghe thấy đều cảm thấy cậu bé người Đức thật tài giỏi.
Cổ vũ trẻ đối diện thách thức
Cha mẹ người Đức không giống cha mẹ các nước Á Đông, khi họ thấy con cái đối mặt với rủi ro, họ sẽ giúp con giải quyết. Ví dụ, bé 2 tuổi thử trèo lan can cao 2 mét, họ sẽ nói với con rằng nhiệm vụ này tuy khó khăn, nhưng ba mẹ tin rằng con sẽ có thể thành công. Họ cổ vũ con đối diện với thử thách vượt quá năng lực.
Đôi khi, nhìn thấy em bé 1 tuổi tự mình bò lên sườn dốc, dù ngã nhiều lần, người mẹ chỉ đứng bên cạnh im lặng nhìn con. Có lẽ, tinh thần cổ vũ trẻ em đối diện với thử thách này đã đào tạo được nhiều người đoạt giải thưởng Nobel dũng cảm phá vỡ quy tắc bình thường như vậy.
Nhiệm vụ này tuy có chút khó khăn, nhưng ba mẹ tin rằng con sẽ có thể thành công
Đối mặt với các bé khó xử lý
Trẻ em người Đức cũng giống như mọi trẻ em khác, thích nhõng nhẽo đòi mua đồ ở trong siêu thị. Để đối phó với tính cách này của con trẻ, một bà mẹ người Đức đã nói với đứa con đòi mua một chiếc xe đua đồ chơi loại lắp ráp: “Nếu như con có khả năng mua cho mình một chiếc xe đua lắp ráp, con có thể mua. Nếu như không có, vậy con chỉ có thể từ bỏ thôi”. Đứa bé cảm thấy mình không có khả năng nên không làm ồn nữa mà liền ngoan ngoãn theo mẹ về nhà. Mẹ Việt có thể áp dụng bí quyết dạy con ngoan ở trên để trị tính nhõng nhẽo, vòi vĩnh khi không có được thứ mình muốn.
Gánh vác trách nhiệm từ nhỏ
Một bé gái người Đức 3 tuổi đẩy một búp bê vải ra khỏi nhà, che ô, lau mồ hôi, bón sữa cho búp bê vải như chăm sóc em bé. Khi một bé gái khác hỏi rằng có thể cho mượn búp bê vải chơi một lát không, cô bé 3 tuổi cương quyết từ chối: “Mình phải chăm sóc tốt cho Tôm (búp bê vải), mình là mẹ của nó, mình không thể để người khác làm hại nó…”. Mẹ của bé gái người Đức sau đó chia sẻ mua búp bê vải cho con là có mục đích, là hy vọng con từ nhỏ đã gánh vác trách nhiệm và biết chăm sóc người khác chứ không phải luôn được người khác chăm sóc.
Cho con đi một mình đến mọi nơi
Hầu hết, trẻ em Đức đều tự đi bộ đến trường mà không cần cha mẹ đưa rước. Ngoài ra, con có thể tự đi chơi xung quanh khu vực mình sống. Thậm chí, một số bé có thể tự đi tàu điện ngầm một mình từ nhà đến trường và ngược lại. Theo các nhà nghiên cứu, việc đi bộ mà không có sự giám sát của bố mẹ là một trong những cách dạy con tự lập trong cuộc sống tốt.
Thường xuyên khen con
Thông thường, mẹ Đức không bao giờ khen “Con mẹ là số 1”, “Con mẹ giỏi nhất”,… Khi muốn khen những việc mà con đã làm, người mẹ sẽ khen rất cụ thể, đề cập những ưu điểm, tính cách hoặc thành tích của con. Ví dụ: Khi con đã dọn dẹp đồ chơi của mình gọn gàng, để tán thưởng thì mẹ Đức sẽ khen “Con cất gọn đồ chơi làm mẹ vui lắm.”
Tôn trọng quyền lợi của người khác
Bà mẹ Đức chủ trương: “Ai đến trước người đó chơi trước, những bạn nhỏ khác phải học cách chờ đợi và các bé đều cảm thấy thích điều này”. Tôn trọng nhân cách độc lập của trẻ, tôn trọng quyền lợi ưu tiên của trẻ là rất quan trọng. Một mặt là bồi dưỡng lòng tự tôn và tự tin tốt đẹp cho con, mặt khác truyền thông điệp cho con rằng: Con cố gắng con có được trước thì là của con, người khác không giành lấy được. Vì vậy, điều đó làm cho trẻ em Đức phấn đấu vì mục tiêu của mình.
Bạn có thể chưa biết:
2. Giáo dục trường mầm non
“Chơi” là nhiệm vụ quan trọng
Trường mầm non của Đức phần lớn là chế độ tuổi trộn lẫn, không có chia lớp rõ ràng. Các bé từ 2-3 tuổi bắt đầu vào trường mầm non, mỗi ngày sau khi đến trường mầm non, mỗi bé tự tìm người bạn mà mình thích, chọn một chủ đề yêu thích để chơi cùng nhau. Chúng có thể trèo cây, có thể quan sát con kiến, có thể chơi đồ hàng, đồ chơi.
Nhiều lúc cô giáo sẽ đưa chúng đi tham quan tiệm bánh mì, nhà máy, bệnh viện, cục phòng cháy chữa cháy, cục cảnh sát, viện phúc lợi thậm chí là nhà tang lễ. Cô giáo cũng sẽ mời người của một số bộ phận đến trường mầm non để giảng về một số kiến thức cơ bản. Mục tiêu và phương án dạy học của mỗi trường mầm non đều do giáo viên trường mầm non tự chủ quyết định, chứ không phải là quyết định thống nhất của Bộ giáo dục.
Trẻ em người Đức tự tìm bạn để chơi và chia sẻ sở thích
Đào tạo kỹ năng sống cơ bản
Năng lực sống của trẻ em Đức rất mạnh, điều này có được từ phương hướng giáo dục của giáo viên. Trong thời gian 3 năm, trường mầm non sẽ bày một số máy tính cũ, máy móc cũ cho các bé tiếp xúc hoặc sửa chữa, cùng các bé thiết lập kế hoạch chơi và kế hoạch nghỉ ngơi của trường mầm non, dạy các bé biết làm sao phối quần áo đẹp hơn, tự mình thu dọn đồ dùng, còn để các bé gặp khó khăn tự mình tìm cảnh sát, tìm nhân viên chữa cháy… Đến khi các bé 6 tuổi tốt nghiệp trường mầm non, chúng đã là những đứa bé giỏi biết tự chăm sóc mình.
“Học chậm” để giúp con phát triển tốt hơn
Trường mầm non của Đức quy định, không được bố trí nhiệm vụ đọc viết và làm bài tập cho các bé. Vì vậy khi bạn tới trường mầm non ở Đức sẽ không nghe thấy tiếng đọc sách sang sảng, cũng không nhìn thấy trẻ em Đức tan học về nhà phải nhờ mẹ cùng làm bài tập.
Người Đức cho rằng, khai phát trí lực quá sớm sẽ tổn hại đến sự nhiệt tình học tập của trẻ, thà rằng trễ vài năm cũng không muốn trẻ cả đời chán ngán việc học. Vì vậy cho dù là lớp học năng khiếu, họ cũng đợi cho đến sau khi con 6 tuổi mới bắt đầu học. Nghĩa là họ sẵn sàng chấp nhận cho con em mình khởi động chậm hơn, xuất phát chậm hơn, bù lại có thể đi được một quãng đường xa hơn.
Dạy trẻ thích ứng với môi trường mầm non
Trường mầm non của Đức có kinh nghiệm rất hay đối với học sinh mới: Họ sẽ yêu cầu các bà mẹ của học sinh mới ở cùng với con trong ba, bốn ngày đầu con nhập học. Các bà mẹ tụ tập lại trò chuyện, các bé ở một bên chơi đùa.
Đến khi trước giờ tan học của ngày thứ 4, cô giáo sẽ nói với các bé, bắt đầu từ ngày mai, mẹ sẽ không thể luôn ở bên cạnh các bé để các bé chuẩn bị tâm lý. Đến ngày thứ 5, trong lúc đang chơi cùng con, mẹ sẽ bỏ đi 1 tiếng rồi quay lại, trong ngày thứ 6 mẹ bỏ đi 2 tiếng rồi mới quay lại… Một tuần sau các bé sẽ thích ứng cuộc sống trong trường không có mẹ bên cạnh, giảm bớt rất nhiều căng thẳng cho các bé.
Lời kết
Trên đây là bí quyết dạy trẻ em của người Đức mà cha mẹ có thể học hỏi. Tùy vào tính cách của mỗi bé và hoàn cảnh gia đình mà bạn có thể áp dụng một số phương pháp trên sao cho phù hợp. Việc dạy con đúng cách sẽ giúp bé trở thành người thông minh và tự lập hơn trong cuộc sống.
Xem thêm:
- 62 Quy tắc nuôi dạy con của người Đức – thành người hữu dụng, trách nhiệm và kỷ luật
- Cách dạy con của người Đức – Hãy cho con bạn cơ hội được trải nghiệm, được thất bại
- Dạy trẻ thông minh, tự lập không khó với bí quyết nuôi dạy con của người Châu Âu