U nang buồng trứng: Hãy coi chừng!
Tìm hiểu về u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là những túi chứa đầy dịch trong buồng trứng hoặc trên bề mặt của nó. Phụ nữ có hai buồng trứng - mỗi buồng có kích thước và hình dạng bằng một quả hạnh nhân – nằm ở 2 bên tử cung. Trứng phát triển và trưởng thành trong buồng trứng, được giải phóng trong chu kỳ hàng tháng trong thời kỳ sinh đẻ.
Nhiều phụ nữ bị u nang buồng trứng tại một thời điểm nào đó. Hầu hết u nang buồng trứng có ít/không có cảm giác khó chịu và vô hại. Đa số tự khỏi sau vài tháng mà không cần điều trị.
Tuy nhiên, u nang buồng trứng - đặc biệt là những người bị vỡ - có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng. Để phòng ngừa, hãy khám phụ khoa thường xuyên để phát hiện kịp thời.
Triệu chứng
Hầu hết các u nang không có triệu chứng và tự biến mất. Tuy nhiên, u nang buồng trứng lớn có thể gây:
- Đau vùng chậu - đau nhói hoặc quặn đau ở vùng bụng dưới ở mặt u nang
- Chướng hoặc cảm giác nặng nề ở bụng
- Đầy hơi
Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ
Hãy đi khám ngay lập tức nếu bạn bị:
- Đau bụng đột ngột, dữ dội
- Đau đi kèm với sốt hoặc ói mửa
Ngoài những dấu hiệu bạn còn triệu chứng bị sốc - lạnh, tróc da; thở nhanh; và mệt mỏi – hãy đi khám bác sĩ ngay.
Nguyên nhân
Hầu hết u nang buồng trứng phát triển là kết quả của chu kỳ kinh nguyệt (u nang chức năng). Các loại u nang khác ít phổ biến hơn.
U nang chức năng
Buồng trứng có các cấu trúc được gọi là nang. Nang sản xuất hoócmon estrogen và progesterone, giải phóng trứng khi bạn rụng trứng.
Nếu một nang đó vẫn tiếp tục phát triển, nó được gọi là u nang chức năng. Có hai loại u nang chức năng:
- U nang noãn. Khoảng giữa chu kỳ kinh nguyệt của bạn, một quả trứng vỡ ra từ nang của nó và đi xuống ống dẫn trứng. U nang noãn bắt đầu khi nang không vỡ hoặc giải phóng trứng, nhưng vẫn tiếp tục phát triển.
- U nang hoàng thể. Khi nang trứng thả trứng, nó bắt đầu tạo ra estrogen và progesterone để thụ thai. Nang này bây giờ được gọi là hoàng thể. Đôi khi, dịch tích tụ bên trong nang lông, làm cho hoàng thể phát triển thành u nang.
Phần lớn u nang chức năng thường vô hại, hiếm khi gây đau và thường tự biến mất trong vòng hai hoặc ba chu kỳ kinh nguyệt.
Các dạng u nang khác
Các loại u nang không liên quan đến chức năng bình thường của chu kỳ kinh nguyệt của bạn bao gồm:
- U nang bì. Còn được gọi là u quái, chúng có thể chứa mô, chẳng hạn như tóc, da hoặc răng, bởi vì chúng hình thành từ tế bào phôi. Hiếm khi hình thành ung thư.
- U nang tuyến. Phát triển trên bề mặt của buồng trứng và có thể chứa đầy nước hoặc chất nhầy.
- U nội mạc tử cung. Là kết quả khi tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung (lạc nội mạc tử cung). Một số mô có thể gắn vào buồng trứng của bạn và phát triển tại đó.
U nang bì và u nang tuyến có thể to lên, khiến buồng trứng lệch ra khỏi vị trí. Điều này làm tăng rủi ro buồng trứng bị xoắn, được gọi là xoắn buồng trứng. Xoắn buồng trứng cũng có thể dẫn đến giảm hoặc ngừng lưu lượng máu đến buồng trứng.
Các nguy cơ gây ra u nang buồng trứng
Nguy cơ phát triển u nang buồng trứng bởi:
- Các vấn đề về nội tiết tố. Như việc sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản, được sử dụng để làm cho trứng rụng.
- Mang thai. Đôi khi, u nang hình thành khi bạn rụng trứng vẫn còn trên buồng trứng của bạn trong suốt thai kỳ.
- Bệnh lạc nội mạc tử cung. Tình trạng này gây ra các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung của bạn. Một số mô có thể gắn vào buồng trứng của bạn và phát triển tại đó.
- Nhiễm trùng vùng chậu nặng. Nếu nhiễm trùng lan đến buồng trứng, nó có thể gây ra u nang.
- Tiền sử bị u nang buồng trứng. Nếu bạn đã từng bị, bạn có khả năng bị tái phát.
Biến chứng
Một số phụ nữ bị các loại u nang ít phổ biến hơn mà bác sĩ phát hiện trong khi khám xương chậu. Khối u buồng trứng phát triển sau thời kỳ mãn kinh có thể gây ung thư (ác tính). Đó là lý do tại sao bạn cần khám phụ khoa thường xuyên.
Biến chứng không thường xuyên liên quan đến u nang buồng trứng bao gồm:
- Xoắn buồng trứng. U nang phát triển to có thể khiến buồng trứng di chuyển, làm tăng cơ hội xoắn buồng trứng của bạn (xoắn buồng trứng). Các triệu chứng như đau đột ngột vùng chậu, buồn nôn và ói mửa. Xoắn buồng trứng cũng có thể làm giảm hoặc ngừng lưu lượng máu đến buồng trứng.
- Vỡ. U nang bị vỡ có thể gây đau dữ dội và chảy máu bên trong. U nang càng lớn thì nguy cơ vỡ càng cao. Hoạt động cường độ mạnh ảnh hưởng đến xương chậu, như giao hợp cũng làm tăng nguy cơ.
Phòng ngừa
Mặc dù không có cách nào để ngăn chặn u nang buồng trứng, khám phụ khoa thường xuyên giúp phát hiện sớm những thay đổi trong buồng trứng của bạn. Hãy cảnh giác với những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, như các triệu chứng bất thường. Đặc biệt là những triệu chứng kéo dài hơn một vài chu kỳ. Tham khảo bác sĩ về những thay đổi mà bạn quan tâm.
Theo Mayoclinic