Thiếu máu thiếu sắt khi mang thai là một trong những tình trạng thường gặp của thai phụ. Trong thai kỳ, nhu cầu và sắt và acid folic ở phụ nữ tăng lên rất nhiều so với bình thường, để cung cấp cho cơ thể và thai nhi. Chính vì vậy, nếu không bổ sung đủ lượng dưỡng chất cần thiết, các chị em phụ nữ bầu rất dễ bị thiếu máu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt khi mang thai
- Bà bầu bị thiếu sắt do nồng độ huyết sắc tố trong máu ở mẹ có thể giảm rất đột ngột do nhu cầu tăng trưởng của bé. Nồng độ huyết sắc tố thấp khi mang thai là nguyên nhân dẫn đến thiếu máu ở mẹ bầu
- Chế độ ăn uống ít chất sắt. Thực đơn ăn kiêng hà khắc, hoặc chỉ ăn các loại thức ăn năng lượng thấp đều có thể dẫn đến bà bầu thiếu sắt, thiếu máu.
- Bà bầu nhẹ cân khi bắt đầu mang thai hoặc bà bầu nghén nặng sẽ có nguy cơ thiếu máu cao hơn những bà bầu khác.
- Các loại mất máu như dọa sẩy thai, xuất huyết trước sinh hoặc các loại xuất huyết khác đều có thể là nguyên nhân của thiếu máu.
- Nguy cơ bà bầu thếu sắt, thiếu máu cao hơn nếu mang đa thai.
- Thời gian để nguồn sắt dự trữ tái bổ sung sẽ không đủ nếu thai kì lần này quá gần lần sảy thai trước.
- Các bệnh lý mạn tính có liên quan đến máu cũng là nguyên nhân gây ra thiếu máu.
Biểu hiện và ảnh hưởng của thai phụ thiếu máu do thiếu sắt
– Khi thai phụ thiếu máu do thiếu sắt thì kết quả xét nghiệm máu cho thấy hemoglobin (Hb) dưới 10,5g/dl, serum ferritin dưới 30g/dl, độ bão hòa transferrin dưới 20%.
– Khi thiếu máu thiếu sắt thai phụ thường có biểu hiện mệt mỏi, làm việc khó tập trung, đôi khi hoa mắt chóng mặt. Nặng hơn là nhức đầu, khó thở khi gắng sức, năng suất lao động giảm, da xanh, hay bị chóng mặt, niêm mạc mắt nhợt nhạt… và tăng nguy cơ tai biến rủi ro khi sinh.
– Thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai làm tăng nguy cơ sinh non, sẩy thai, thai chết lưu… Ngoài ra ra còn làm tăng nguy cơ dị tật thai nhi.
Cách điều trị thiếu máu thiếu sắt khi mang thai
Sàng lọc bệnh thiếu máu ở lần khám thai đầu tiên
Trong lần khám thai tại tam cá nguyệt đầu tiên, hãy lấy máu và xác định nồng độ hemoglobin và ferritin.
Ở các lần khám tiếp theo, mẹ cần xác định nồng độ huyết sắc tố. Nếu không cần bổ sung sắt, hãy tham khảo đánh giá y tế bổ sung. Nếu nồng độ huyết sắc tố là bình thường trong giai đoạn đó của thai kỳ, hãy giảm liều lượng sắt bổ sung xuống 30 mg mỗi ngày.
LƯU Ý: Người có làn da ngăm đen hơn thường nồng độ hemoglobin thấp hơn 0,8 mg so với những người khác.
Sàng lọc ở lần khám thai tiếp theo
Trong tam cá nguyệt thứ hai, mẹ hãy xét nghiệm máu và xác định nồng độ ferritin huyết thanh. Mặc dù nồng độ ferritin trong huyết thanh giảm trong thời kỳ này, phép đo có thể hữu ích trong việc hỗ trợ phân tích giá trị huyết sắc tố.
Trong tam cá nguyệt thứ ba, mẹ cần lấy mẫu máu và xác định nồng độ hemoglobin.
Sàng lọc phụ nữ có nguy cơ cao bị thiếu máu sau sinh
Phụ nữ có nguy cơ cao bị thiếu máu do thiếu sắt sau khi sinh 4 đến 6 tuần. Các yếu tố nguy cơ gây thiếu máu như mất máu quá nhiều trong khi sinh hoặc sinh nhiều con. Lấy mẫu máu và xác định nồng độ huyết sắc tố. Phân tích kết quả với các tiêu chí giống như đối với phụ nữ không mang thai.
Phòng ngừa thiếu sắt khi mang thai
Sử dụng viên sắt trước khi có ý định mang thai 3 tháng và trong suốt thai kỳ theo chỉ định của bác sĩ sản khoa. Khám thai định kì để biết được tình trạng sức khỏe của cơ thể và thai nhi.
Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ và chú ý ăn thực phẩm chứa nhiều sắt:
– Những loại thực phẩm chứa nhiều sắt: thịt bò, thịt nạc, lòng đỏ trứng gà, ngao, súp lơ xanh, rau bina, bí ngô, mì, ngũ cốc, bánh mì, các loại hạt, chuối, nho, mía…Để tăng cường khả năng hấp thụ sắt, nên nấu nướng thức ăn trong chảo gang, tránh uống cà phê hay trà trong bữa ăn.
– Bên cạnh đó nên ăn các thực phẩm giàu vitamin C như dâu tây, cam cùng với các loại thực vật giàu sắt như rau bina, súp lơ xanh… Bữa ăn nhẹ nên có dừa nạo sợi, các loại hạt, nho khô và chà là. Bởi vitamin giúp hấp thụ sắt tốt hơn.
Xem thêm
Mang thai thiếu máu – con lãnh đủ hậu quả sau khi sanh !
Bổ sung sắt và acid folic trước khi mang thai để giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ
Thiếu máu gây thiếu sắt ở bà bầu, cẩn thận thai thi lãnh hậu quả
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!