Xã hội phát triển kéo theo hàng loạt những hệ lụy đối với sức khỏe tinh thần của con người. Tình trạng lo âu, mệt mỏi, căng thẳng khiến ngày càng nhiều người lạm dụng các loại thuốc an thần. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai, tình trạng này còn tồi tệ hơn. Vậy phụ nữ mang thai uống thuốc an thần có sao không? Liệu có giải pháp nào giúp họ tránh phải sử dụng thuốc khi đang bầu bí?
Mang thai uống thuốc an thần loại nào phù hợp?
Trước hết, cần phải hiểu rằng trong thời kỳ mang thai, phụ nữ không nên sử dụng bất kỳ một loại thuốc nào mà chưa thông qua sự chỉ định của bác sĩ.
Năm 1979, Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ FDA đã đưa ra danh mục 5 nhóm nguy cơ theo chữ cái A, B, C, D, X để chỉ ra nguy cơ gây ra dị tật khi sử dụng thuốc trong thời kì mang thai. Việc hiểu danh mục đó có ý nghĩa ra sao có thể giúp các mẹ xác định được mức độ an toàn hay rủi ro của bất kỳ loại thuốc nào. Cụ thể như sau:
Loại A
Các nghiên cứu chứng minh được loại thuốc này là an toàn nhất, chúng không có nguy cơ cho thai nhi trong ba tháng đầu (và cả những tháng sau của thai kỳ).
Ví dụ thuốc: levothyroxine, acid folic, liothyronine
Loại B
Các nghiên cứu ở động vật đã không tìm thấy nguy cơ nhưng chưa có bằng chứng tin cậy đối với phụ nữ có thai.
Ví dụ thuốc: metformin, hydrochlorothiazide, cyclobenzaprine, amoxicillin, pantoprazole
Loại C
Các nghiên cứu ở động vật cho thấy không có tác dụng phụ với thai và chưa có bằng chứng ở người, nhưng những lợi ích mang lại có thể cho phép sử dụng thuốc ở phụ nữ mang thai mặc dù có nguy cơ tiềm ẩn.
Ví dụ thuốc: tramadol, gabapentin, amlodipine, trazodone
Loại D
Có bằng chứng rõ ràng về nguy cơ thai nhi dựa vào kết quả nghiên cứu, tuy nhiên những lợi ích điều trị có thể đảm bảo sử dụng thuốc ở phụ nữ mang thai mặc dù có nguy cơ tiềm ẩn.
Ví dụ thuốc: lisinopril, alprazolam, losartan, clonazepam, lorazepam
Loại X
Các nghiên cứu và báo cáo ở động vật hoặc ở người đã cho thấy những nguy cơ đối với thai nhi dựa trên kết quả nghiên cứu và nguy cơ sử dụng thuốc ở phụ nữ mang thai rõ ràng lớn hơn lợi ích nghiên cứu. Chống chỉ định sử dụng thuốc này đối với phụ nữ mang thai.
Ví dụ thuốc: atorvastatin, simvastatin, warfarin, methotrexate, finasteride
Lưu ý:
Như vậy, thuốc loại A là loại thuốc an toàn cho phụ nữ mang thai (ví dụ như acid folic rất cần thiết cho phụ nữ có thai, nếu thiếu có thể gây dị tật cho thai nhi), thuốc loại X chống chỉ định với phụ nữ mang thai do đó tránh hoặc thận trọng khi dùng các loại thuốc này.
Không có thuốc an thần trong nhóm thuốc loại A.
Benadryl, thuốc an thần cho nhiều người, thuộc loại B.
Hầu hết các loại thuốc được sử dụng để gây ngủ, như Ambien hoặc Lunesta, đều thuộc loại C.
Thuốc chống lo âu như Valium và Xanax là thuốc loại D
Nguy cơ khi phụ nữ mang thai uống thuốc an thần
Theo một nghiên cứu được thực hiện gần đây bởi các chuyên gia của khoa Y tế Cộng đồng thuộc Đại học Hebrew, Israel, phụ nữ mang thai uống thuốc an thần benzodiazepines ở bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ cũng có nguy cơ sinh non rất cao.
Theo đó, 17% em bé có mẹ dùng thuốc an thần bị mắc hội chứng suy hô hấp khi được sinh ra và khoảng 30% trong số đó phải đến các trung tâm chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh. Trong khi đó, đối với những em bé có mẹ không uống thuốc an thần, chỉ 3% mắc các vấn đề liên quan đến đường hô hấp và 6% phải đến những trung tâm này.
Thuốc an thần có thể dẫn đến nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe ở người sử dụng thuốc như rối loạn tinh thần, tính khí thay đổi, hoang tưởng…
Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ FDA khuyến cáo mẹ bầu không nên sử dụng bất cứ loại thuốc an thần nào vì hiện tại, chưa có bất cứ nhãn hiệu nào được chứng nhận là an toàn cho phụ nữ mang thai.
Ngay cả những loại thuốc mới nhất trên thị trường hiện nay cũng để lại những hậu quả tiêu cực cho sự phát triển của trẻ, đặc biệt là trong những tháng đầu tiên của thai kỳ.
Làm gì khi lỡ uống thuốc an thần mà không biết có thai?
Chị em sẽ khó tránh khỏi cảm giác lo lắng, thậm chí sợ hãi khi lỡ uống thuốc mà không biết mình đang mang thai. Nhưng vào trường hợp này bạn nên bình tĩnh và xác định phương hướng giải quyết, tâm trạng tiêu cực có thể ảnh hưởng xấu tới thai nhi.
Nếu mới sử dụng thuốc trong thời gian ngắn, việc đầu tiên cần làm là nên ngừng uống thuốc, lưu lại tên thuốc, liều lượng thuốc và thời gian dùng. Sau đó đến gặp bác sĩ để được khám và tư vấn cụ thể. Các bác sĩ sẽ có hướng dẫn về phương pháp sàng lọc trước sinh và các phương án xử lý kịp thời.
Trong thai kì, người mẹ và thai nhi có mối liên hệ không thể tách rời, do đó cần đặc biệt thận trọng trong việc sử dụng thuốc. Uống thuốc không phù hợp sẽ gây nên những tác dụng xấu đối với thai nhi, thậm chí có thể gây ra quái thai, dị tật bẩm sinh... Trong mọi trường hợp, người mẹ đều nên hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc an thần để trẻ sinh ra được khỏe mạnh.
Hi vọng những thông tin trong bài viết giúp các mẹ giải đáp được thắc mắc: Phụ nữ mang thai có được uống thuốc an thần không. Chúc các mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh mà không cần dùng bất cứ loại thuốc nào.
Xem thêm:
- Mất ngủ khi mang thai – Mẹ bầu có nên uống thuốc ngủ để cải thiện tình trạng này? (101 thắc mắc của mẹ bầu)
- 14 lần khám thai, siêu âm, uống thuốc quan trọng theo hướng dẫn của bác sĩ trong thai kỳ
- Những quy tắc dinh dưỡng mẹ bầu cần thuộc nằm lòng
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!