Ngộ độc sắn khiến 1 trong 3 bé gái tử vong dấy lên hồi chuông báo động và khiến cho nhiều người lo ngại về sự nguy hiểm của loại thức ăn tưởng chừng như vô hại này.
Sơ lược về các ca cấp cứu trẻ nhỏ ngộ độc sắn
Mới đây, sự việc 3 bé gái bị ngộ độc sắn, trong đó một bé gái 6 tuổi đã tử vong khiến cho nhiều người lo ngại. Các cháu cùng trú tại buôn Ya, xã Bông Krang, H.Lắk, tỉnh Đắk Lắk, bao gồm:
- H’Nguyệt Dung (9 tuổi)
- H’Uynh Dung (6 tuổi)
- H’Lệ Hòa Dung (3 tuổi)
Trước đó, khi không có người lớn ở nhà, 3 bé đã tự luộc sắn ăn với nhau. Sau khi người thân về phát hiện các bé có dấu hiệu bị ngộ độc đã đưa vào cấp cứu tại khoa Nhi của Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên (Đắk Lắk). Một trường hợp bị ngộ độc nhẹ được điều trị tại trung tâm, còn trường hợp nặng đã được chuyển lên BVĐK vùng Tây Nguyên. Trên đường đi bé H’Uynh đã tử vong.
Trước đó, bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM cũng tiếp nhận bé 5 tuổi ở Bình Thuận vào viện cấp cứu trong tình trạng đau bụng dữ dội, nôn mửa liên tục, tím tái toàn thân. Xét nghiệm máu cho thấy, bé bị ngạt tế bào do các chất độc thấm vào máu và được chẩn đoán ngộ độc sắn. Ngay sau đó, bệnh nhi được cho thở oxy, truyền tĩnh mạch thuốc giải độc sodium thiosulfate, uống than hoạt tính hấp thu độc chất trong đường tiêu hóa. May mắn bé đã qua cơn nguy kịch khi được cấp cứu kịp thời.
Chuyên gia y tế nói gì về ngộ độc sắn ở trẻ em
Khi đề cập đến trường hợp này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên cán bộ Viện công nghệ thực phẩm trường Đại học Bách Khoa (Hà Nội) cho hay đây không phải là những trường hợp đầu tiên.
Sắn tuy là một món ăn dân dã nhưng nếu không cẩn thận có thể gây độc cho con người vì trong chúng có chứa độc tố:
- Axit cyanhydric (HCN): khoảng 20 gam HCN là đủ để gây ra tình trạng ngộ độc. Trên 50 gam có thể dẫn tới tử vong. Hàm lượng chất này trong sắn khác nhau phụ thuộc vào loại sắn, sắn đắng có chứa hàm lượng cao hơn loại sắn ngọt.
- Không được chế biến đúng cách cũng có thể gây nguy hiểm tính mạng.
Một công trình nghiên cứu của BS Bạch Văn Cam (Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM) và BS Nguyễn Thị Kim Thoa cũng đã từng chỉ ra:
- Ngộ độc sắn cấp là một trong những nguyên nhân khiến trẻ em tử vong cao, chiếm tới 10% trong ngộ độc thức ăn với tỷ lệ tử vong là 16,7%.
- Thời gian nhập viện trung bình sau ngộ độc là 11 giờ, sớm nhất 7 giờ và chậm nhất là 16 giờ.
Điều gì xảy ra với cơ thể nếu tiêu thụ độc tố Axit cyanhydric (HCN)
Độc tố cyanhydric có trong vỏ, ruột và lá sắn. Khi ăn vào cơ thể, loại độc tố này sẽ gây ra những nguy hiểm cho cơ thể như:
- Làm tế bào không hấp thu được oxi gây khó thở, ngạt cho nạn nhân.
- Triệu chứng vài giờ sau khi ăn sắn độc: rối loạn tiêu hóa (đầy bụng, sôi bụng, buồn nôn, nôn và tiêu chảy) và rối loạn thần kinh, hạ huyết áp, hôn mê, trụy mạch…
- Gây tử vong nếu không được phát hiện, can thiệp đúng cách và kịp thời.
Lưu ý khi chọn và chế biến để phòng ngừa ngộ độc sắn
Hàm lượng độc trong sắn tuỳ thuộc vào từng loại sắn. Để tránh ngộ độc các chuyên gia khuyến cáo cần chọn đúng loại sắn.
- Loại sắn ngọt là loại mọi người thường dùng để ăn. Sắn ngọt có hàm lượng HCN ít hơn nhưng cũng có thể gây nguy hại nếu không biết chế biến đúng cách. Nguyên nhân là HCM hông bị phá hủy bởi nhiệt độ sôi.
- Sắn độc là loại đắng (sắn lùn, sắn cao sản) cây thấp, đốt dày, ngọn non màu xanh nhạt, lá màu xanh lục nhạt, cuống lá đỏ nhạt. Củ có vỏ ngoài nâu thẫm, vỏ lụa trắng chứa nhiều nước.
Khi chế biến sắn cần lưu ý gì đề tránh và hạn chế tối đa tình trạng nguy hiểm?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, khi chế biến cần lưu ý:
- Lột hết vỏ ngâm vào nước vài giờ và thay nước 2 – 3 lần.
- Mở nắp nồi khi sôi để chất độc bay ra ngoài.
- Khi ăn nên chấm đường hoặc mật.
- Không nên ăn sắn vào buổi tối vì nếu có ngộ độc sẽ khó phát hiện và tránh ăn vào lúc đói. Sau khi luộc, sắn ăn mà thấy đắng cần bỏ đi vì càng đắng càng chứa nhiều độc chất HCN.
- Đặc biệt lưu ý không nên cho trẻ dưới 3 tuổi ăn. Ngoài ra, phụ nữ mang thai sức đề kháng kém cũng nên không dùng loại thức ăn này.
Xử lý như thế nào khi phát hiện say hay ngộ độc sắn?
- Làm mọi cách để giúp nạn nhân nôn hết ra
- Cho uống nước đường để bổ sung nước hoặc ăn mía
- Để nạn nhân nằm nghiêng để tránh nuốt phải các chất dịch vào phổi gây khó thở
- Ngay sau đó đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời
Kiến thức dinh dưỡng rất quan trọng đối với đời sống sức khoẻ của con người. Đặc biệt là khi nhà bạn có trẻ nhỏ, đôi khi những nguyên liệu tưởng chừng an toàn nhất lại là nguy hiểm nhất. Do đó, hãy đọc và luôn nâng cao kiến thức bản thân. Và không nên để con một mình và làm mọi thứ khi còn quá bé.
Xem thêm: