Ở giai đoạn thiếu niên, trẻ trải qua những thay đổi về thể chất, hành vi, nhận thức và cảm xúc. Khủng hoàng tuổi lên 10 có thể xảy ra với mọi đứa trẻ. Bố mẹ nên biết những phát triển quan trọng của trẻ và cách giúp con vượt qua giai đoạn này.
Sự phát triển của trẻ 10 tuổi
Sự phát triển thể chất
Ở độ tuổi từ 9 - 12, trẻ sẽ có những thay đổi thể chất đáng kể: tăng trưởng cơ bắp, bộ phận sinh dục trưởng thành. Bước vào tuổi dậy thì, hormone sản xuất trong tuyến yên kích hoạt sản xuất testosterone ở nam giới, estrogen hoặc progesterone ở trẻ nữ.
Vì thế, trẻ sẽ có những biến đổi cơ thể:
- Da tiết dầu, nổi mụn
- Tăng tiết mồ hôi, trẻ có mùi cơ thể
- Lông mọc dưới cánh tay và ở mu. Bé trai sẽ mọc lông ngực và râu
- Tỷ lệ cơ thể thay đổi (hông mở rộng ở nữ, vai mở rộng ở nam)
- Khớp đau do trưởng thành nhanh
- Ở nam giới, bộ phận sinh dục trưởng thành, bìu sẫm màu, giọng nói trầm hơn. Tinh trùng được sản xuất. Sự cương cứng, xuất tinh và giấc mơ tình dục thường xuyên xuất hiện hơn. Trẻ có thể thủ dâm và có những tưởng tượng về người khác.
- Ở nữ giới, bộ phận sinh dục trưởng thành, vú phát triển. Âm đạo trơn hơn, sự rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu.
Phát triển nhận thức
Ở độ tuổi này, trẻ sẽ có nhiều biến đổi nhận thức:
- Trẻ độc lập hơn
- Tiếp tục phát triển các kỹ năng đưa ra quyết định
- Bắt đầu xem xét nghề nghiệp trong tương lai
- Tìm đến bạn bè và phương tiện truyền thông để có thông tin và lời khuyên
- Hiểu những vấn đề phức tạp
- Chịu trách nhiệm tốt hơn
Phát triển quan hệ xã hội
Tình cảm và các mối quan hệ của trẻ sẽ có nhiều biến đổi. Bố mẹ tuyệt đối không được xem nhẹ những mối quan hệ xã hội của trẻ
- Muốn hòa nhập vối bạn bè
- Cảm thấy lo lắng về ngoại hình
- Tự cho mình là trung tâm
- Có cảm giác mâu thuẫn về tuổi dậy thì và ham muốn tình dục
- Quan tâm rất nhiều về mối quan hệ với bạn bè, mối quan hệ yêu đương. Coi trọng bạn bè hơn gia đình
- Chơi với cả bạn bè cùng giới và khác giới
- Trải nghiệm cảm giác bất an và bắt đầu nghi ngờ về bản thân
- Mong muốn riêng tư, tách biệt khỏi gia đình
- Thay đổi tâm trạng, đặc biệt trong các mối quan hệ gia đình
- Có thể bắt đầu hẹn hò
Phát triển khả năng tình dục
- Có nhận thức về bản thân
- Có ý thức về bản năng tình dục và cách thể hiện nó
- Hiểu những lời đùa về tình dục
- Quan tâm vấn đề thế nào là bình thường. Ví dụ như trẻ thủ dâm hay có những giấc mơ tình dục có bình thường không.
- Cảm thấy lo lắng về tuổi dậy thì, khi nào nó sẽ xảy ra, nó sẽ xảy ra như thế nào, chuẩn bị ra sao,...
- Cảm thấy ngại khi đặt câu hỏi về tình dục. Có thể tỏ ra đã biết hết về tình dục
- Giá trị riêng tư cao
Bố mẹ cần làm gì để bé vượt qua khủng hoảng tuổi lên 10?
Để giúp bé phát triển các mối quan hệ và có sức khỏe tình dục tốt, bố mẹ cần làm những điều sau:
- Giúp bé hiểu được tuổi dậy thì và những thay đổi bé đang trải qua. Bố mẹ cần cho bé biết đó là điều hoàn toàn bình thường
- Tôn trọng sự riêng tư của trẻ, nhưng vẫn khuyến khích giao tiếp cởi mở
- Cho bé biết tốc độ trưởng thành của mỗi người là khác nhau
- Giúp bé hiểu rằng bé còn cần phát triển về cảm xúc và nhận thức rất nhiều. Quan hệ tình dục ở thời điểm này là không lành mạnh, không phù hợp.
- Cho bé biết sự phát triển tình dục là lành mạnh và tự nhiên
- Thảo luận với bé về sự liên hệ quan trọng giữa tình dục và cảm xúc
- Hãy cởi mở với các cuộc trò chuyện về biện pháp tránh thai và bao cao su. Bố mẹ cũng cần trung thực và trả lời chính xác những câu hỏi của trẻ về vấn đề này.
Có thể nói điều quan trọng nhất để giúp trẻ vượt qua khủng hoảng tuổi lên 10 chính là chính ba mẹ phải hiểu rằng đó là sự phát triển tự nhiên của trẻ. Khi đó, thay vì ngăn cấm, bố mẹ có thể hướng dẫn cho trẻ phát triển theo đúng bản năng tự nhiên của chúng.
Xem thêm:
- Mụn trứng cá tuổi dậy thì - Ai cũng từng có một thời đau đầu vì vấn đề này!
- 7 Điều quan trọng ba mẹ cần nhớ khi dạy con gái tuổi dậy thì
- Những quy luật vàng giúp con xây dựng những mối liên hệ lành mạnh trong tuổi dậy thì