Trẻ chậm nói có nghĩa khả năng ngôn ngữ của trẻ chậm và kém hơn so với các mốc phát triển ngôn ngữ thông thường của trẻ. Nhiều gia đình chủ quan nhưng cũng có nhiều gia đình lại lo lắng quá mức. Trẻ chậm nói có hai khả năng: Trẻ chậm nói đơn thuần và chậm nói do khiếm khuyết về sự phát triển não bộ – chứng tự kỷ. Nguyên nhân từ đâu và cách khắc phục trẻ chậm nói là những điều mẹ quan tâm nhất. Vậy hãy cùng tham khảo bài viết bên dưới nhé!
Cha mẹ là người chăm sóc và theo sát trẻ, vì vậy cần phải chủ động thúc đẩy cho quá trình học nói của trẻ phù hợp với lứa tuổi sao cho đạt mốc triển ngôn ngữ tự nhiên. Bởi lẽ não của trẻ phát triển nhanh nhất là ở giai đoạn trước 3 tuổi sau đó chậm hơn từ 3 – 6 tuổi. Sau 6 tuổi các can thiệp tập nói sẽ có kết quả hạn chế nhất định.
Đọc thêm: Trẻ chậm nói – Những dấu hiệu nhận biết mẹ hãy lưu tâm
Trước hết, các mẹ cùng tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
Nguyên nhân về thể chất:
Trẻ chậm nói có thể do gặp các vấn đề liên quan đến tai – mũi – họng. Chẳng hạn, vòm miệng của trẻ gặp trục trặc, lưỡi khó di chuyển để phát ra âm thanh hay khả năng nghe quá kém. Đây đều là những yếu tố “ngăn cản” trẻ học nói.
Vì vậy, để biết được chính xác trẻ gặp vấn đề gì, mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ chuyên về tai – mũi – họng để được chẩn đoán và chữa trị nhé.
Về tâm lý:
trẻ chậm nói
Đây có lẽ là nguyên nhân chủ yếu trong thời đại công nghệ phát triển của thế kỉ 21. Vì ngày nay, ngoài việc cho trẻ xem tivi, cha mẹ cũng thường sử dụng các thiết bị công nghệ hiện đại như laptop, máy tính bảng hay smart phone để đem ra “dụ” trẻ. Từ việc cho trẻ ăn hoặc đơn giản hơn chỉ là để trẻ chơi với nó, giúp cha mẹ có thời gian làm việc của mình.
Trong khi đó, chính những thiết bị này khiến trẻ trở nên thụ động và ít nói hơn vì chỉ tập trung “quẹt tay” trên màn hình cảm ứng. Từ đây, trẻ sẽ lười giao tiếp dẫn đến khả năng ngôn ngữ kém mà biểu hiện xấu nhất là trẻ chậm nói.
Ngoài ra, có một số trẻ (tuy không nhiều) không nói được là do trẻ bị tự kỷ. Đây là một hội chứng tâm lý khá phức tạp. Vì vậy cha mẹ cần nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ tâm lý trong việc điều trị cho con mới được.
Một số cách mẹ có thể áp dụng ngay để khắc phục trẻ chậm nói:
-
Cha mẹ hãy trò chuyện với trẻ nhiều hơn
Ví dụ bằng cách đọc truyện cho trẻ nghe. Hãy cố gắng dành thời gian để chơi đồ chơi với trẻ, và tranh thủ chỉ cho trẻ biết thứ này thứ kia là cái gì. Khi làm như vậy mẹ sẽ giúp trẻ học được kĩ năng giao tiếp và hạn chế vấn đề trẻ bị chậm nói.
khắc phục trẻ chậm nói
Đồng thời, các hoạt động này còn có một lợi ích khác là nó sẽ thúc đẩy việc gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và con cái nhiều hơn nữa đấy.
-
Không nên dạy trẻ dùng thiết bị công nghệ khi trẻ còn quá nhỏ.
khắc phục trẻ chậm nói – không sử dụng các thiết bị công nghệ quá sớmThay vào đó, mẹ hãy cho trẻ chơi những đồ chơi bình thường khác dành cho trẻ con. Ví dụ như gấu bông, đồ hàng, bộ đồ gỗ xếp mô hình, bút màu…Bởi vì những món đồ chơi này sẽ không làm trẻ bị chậm nói, mà nó còn kích thích trí thông minh của bé. Chúng còn giúp bé rèn được những kĩ năng cần thiết khác như kĩ năng cầm nắm, kĩ năng quan sát, khả năng tập trung…
-
Mẹ hãy quan sát trẻ xem màu nào trẻ thích.
Ví dụ màu đỏ. Mẹ hãy mua 1 cái ca màu đỏ, 1 quả cà chua màu đỏ, 1 cái ô tô màu đỏ…rồi dạy trẻ các từ đơn. Như ca, nhà, chua, tô. Những từ không có dấu với chữ a rất dễ phát âm. Phát âm theo sở thích sẽ kích thích trung tâm ngôn ngữ chịu làm việc.
-
Tích cực rủ các bạn cùng tuổi nhưng đã nói sõi vào nhà chơi hTrảoặc các bạn lớn chừng 1-2 tuổi.
khắc phục trẻ chậm nói
Nếu rủ các bạn lớn hơn, các từ các bạn đó nói sẽ quá dài và quá phức tạp. Vì thế trẻ sẽ không chịu bắt chước theo, hoặc cũng không có khả năng bắt chước. Nếu rủ các bạn chậm nói như trẻ, thì chúng cùng rủ nhau chậm nói theo.
Sau khi rủ được đúng đối tượng mẹ cần, mẹ chỉ việc để chúng chơi với nhau, thi thoảng hỗ trợ, trẻ sẽ tập nói theo mẹ và tình hình sẽ được cải thiện.
-
Đừng khép kín trẻ trong 4 bức tường hay chỉ trong vòng tay mẹ.
khắc phục trẻ chậm nói
Hãy cho trẻ ra ngoài sân chơi rộng, ở đó có nhiều bạn, nhiều người, nhiều đồ vật. Trẻ sẽ khám phá thêm và cảm thấy sinh động, có nhu cầu muốn giao tiếp.
-
Hãy cho trẻ đi lớp, nhà trẻ, mẫu giáo.
khắc phục trẻ chậm nói
Mặc dù cha mẹ có thừa điều kiện để thuê người giúp việc hoặc giáo viên đến nhà trông. Nhưng đi lớp là môi trường cực kỳ sôi động. Trẻ sẽ phải tự lực nhiều thứ như tự ăn, tự uống, tự đòi đi vệ sinh và ngôn ngữ cháu buộc phải biết để hòa nhập. Chứng chậm nói sẽ tự khắc phục được.
Tất nhiên, mẹ nhớ dặn cô giáo cần để mắt tới trẻ. Nên nhớ đừng tự đưa cho trẻ mà hãy hỏi trẻ để trẻ bật ra lời. Thời gian ở lớp phải nhiều hơn thời gian chơi ở nhà. Mẹ đừng xót con nhé!
Những cách trên đây là những cách khá đơn giản, mẹ nào cũng có thể dễ dàng thực hiện được ngay. Nhưng nếu tình trạng của con không có tiến triển tốt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhé!
-Ele Luong-
Các bài viết liên quan:
Cùng mẹ Nhật dạy con: “5 phút thủ thỉ” và “cái ôm 8 giây”
Trẻ mắc chứng Tự Kỷ – Khoa học đã có cách để phát hiện sớm nhất