Giãn não thất ở thai nhi là một dị tật cần sớm được phát hiện và điều trị bởi nó có nguy cơ dẫn đến não úng thủy, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và bé. Vậy thai bị giãn não thất 12mm có nguy hiểm không? Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Mẹ bầu cần tiến hành thực hiện những xét nghiệm gì? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết ngay sau đây.
Thế nào là giãn não thất?
Hệ thần kinh có hai cơ quan chính là não và tủy sống, xung quanh là dịch não tủy. Dịch não tủy này còn có ở các hệ mạch mạc não, lỗ, kênh và não thất.
Giãn não thất là tình trạng xảy ra khi dịch não tủy bị tắc nghẽn, tích tụ quá nhiều trong não của trẻ. Hiện tượng này thường xuất hiện sớm trong thai kỳ và có thể được phát hiện thông qua việc siêu âm trong tam cá nguyệt thứ hai.
Theo thống kê, giãn não thất là một tình trạng hiếm gặp. Cụ thể, cứ 1000 trẻ sơ sinh sẽ có 1 trẻ mắc phải vấn đề này. Thông thường, giãn não thất không cần điều trị ngoại trừ trường hợp nghiêm trọng, gây nên não úng thủy.
Nguyên nhân gây giãn não thất
Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, cả thai nhi trong bụng mẹ và trẻ sơ sinh đều có nguy cơ bị giãn não thất ít nhất 10mm bởi một số nguyên nhân bẩm sinh bao gồm:
- Xuất huyết não thất.
- Tắc tĩnh mạch chủ trên hoặc tắc cống não.
- Bị nhiễm trùng trong tử cung người mẹ (TORCH).
- Dị tật Chiari hoặc Dandy - Walker.
- Bất thường tĩnh mạch Galen.
Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể góp phần gây giãn não thất ở trẻ như:
- Tổn thương hoặc mất mô não.
- Mất cân bằng giữa sản xuất và hấp thụ dịch não tủy.
- Các vấn đề sức khỏe cản trở dịch não tủy lưu thông và được hấp thụ bình thường, dẫn đến dịch tích tụ dần trong não thất - não úng thủy.
- Não bị khiếm khuyết trong quá trình phát triển.
Đa số các trường hợp giãn não thất xảy ra tự phát, tức là trẻ có thể không bị di truyền từ bố mẹ. Tuy nhiên, bệnh đầu to lành tính và não úng thủy thường có xu hướng di truyền. Mặt khác, não úng thủy bẩm sinh cũng có khả năng liên quan đến các bất thường khác trong não hay một số dị tật khác như nứt đốt sống, khuyết tật tim,...
Giãn não thất 12mm có nguy hiểm không?
Tình trạng giãn não thất được định nghĩa khi kết quả siêu âm cho thấy đường kính sừng chẩm não thất bên từ 10mm trở lên. Thông thường, kích thước này sẽ không thay đổi khi thai 15 - 40 tuần, dao động trung bình từ 5,4 - 7,6mm.
Giãn não thất được phân loại thành 3 nhóm mức độ:
- Nhẹ: Đường kính não thất bên 10 - 12mm.
- Trung bình: Đường kính não thất bên 13 - 15mm.
- Nặng: Đường kính não thất bên trên 15mm.
Theo đó, thai nhi bị giãn 12mm là ở mức độ nhẹ, nếu kết quả siêu âm không có gì bất thường thì mẹ hoàn toàn có thể thở phào nhẹ nhõm. Bởi triệu chứng này không gây nguy hiểm cho sự phát triển của bé, nó sẽ không ảnh hưởng và không làm tổn thương các thành phần bên trong não.
Tuy nhiên, một số trường hợp giãn não thất là triệu chứng phụ xảy ra do ảnh hưởng của các dị tật khác. Do đó, mẹ bầu cần tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng đối với tim và não của thai nhi. Đồng thời cần định kỳ hằng tuần siêu âm thai để theo dõi tiến triển của não thất.
Các xét nghiệm khi thai bị giãn não thất
Như vậy, giãn não thất 12mm ở thai nhi là mức độ nhẹ, không gây nguy hiểm cho bé nên mẹ không cần quá lo lắng. Dù vậy, khi bề rộng não thất bên trên 10mm, mẹ có thể sẽ được tư vấn để thực hiện thêm một số xét nghiệm như:
- Sàng lọc nguyên nhân gây nhiễm trùng bào thai như Toxoplasmosis, CMV,...
- Chọc ối nhằm khảo sát các bất thường liên quan đến giãn não thất như hội chứng Down hay những bất thường di truyền liên kết với giới tính gặp ở thai trai.
- Thai sẽ được kiểm tra qua siêu âm để chắc chắn loại trừ các bất thường hình thái khác.
- Đối với một vài trường hợp, chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được lựa chọn để đánh giá phát triển vỏ não (lớp vỏ ngoài của não), cũng như những bất thường khác của não nếu có.
- Tiến hành khảo sát về hình thái, đặc biệt là cấu trúc não và tủy sống của thai. Bởi nó có khả năng chính là nguyên nhân gây giãn não thất. Mẹ bầu có thể được đề nghị siêu âm qua ngã âm đạo để có hình ảnh rõ nhất.
Nếu tất cả các xét nghiệm đều cho kết quả âm tính, thai nhi sẽ được chẩn đoán giãn não “đơn độc”. Việc khám thai định kỳ sau đó sẽ nhằm khảo sát tình trạng giãn não thất để đánh giá kích thước não thất tăng lên hay giảm xuống.
Lời kết
Tóm lại, nếu thai bị giãn não thất 12mm mà không kèm theo những triệu chứng bất thường khác thì mẹ có thể hoàn toàn yên tâm. Tuy nhiên, mẹ vẫn phải đi khám thai định kỳ để theo dõi và đánh giá tình trạng não thất của thai. Hy vọng qua những chia sẻ trên đây, mẹ đã có thêm những thông tin thật sự hữu ích. Chúc mẹ có một thai kỳ thật an toàn và khỏe mạnh!
Xem thêm:
- Giãn não thất cuối thai kỳ có nguy hiểm không? Mẹ có giữ được thai không?
- Dị tật sơ sinh não phẳng - Cách phòng ngừa đơn giản mà mẹ bầu thường bỏ qua!
- 4 biểu hiện hành vi bất thường của trẻ sơ sinh có liên quan đến não và thần kinh của bé!