Dạy bé tập nói ba mẹ là một trong những nhiệm vụ đầu tiên của các bậc phụ huynh để giúp con dần học cách giao tiếp bằng ngôn ngữ với mình.
Để giúp con sớm biết nói, bố mẹ cần nắm vững những nguyên tắc dạy nói sau.
Trước khi dạy bé tập nói ba mẹ, ta cần nắm rõ quá trình học nói của trẻ
Theo tự nhiên, con người sẽ tìm cách giao tiếp ngay từ khi sinh ra. Trẻ sơ sinh trước hết sẽ nhận biết giọng nói từ bố mẹ. Sau đó, trẻ dần hiểu được âm thanh đó có thể phát ra từ đâu và như thế nào.
Dần già, trẻ sẽ học được cách sử dụng miệng để phát ra âm thanh. Sau đó, trẻ chuyển từ bặp bẹ sang nói rõ từng tiếng rồi mở rộng vốn từ. Khi được 2 tuổi, hầu hết các bé đều có kha khá vốn từ vựng.
Ở độ tuổi này, trẻ đã có thể ghép các từ lại với nhau. Từ đó, bé sẽ dần hoàn thiện khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ của mình.
Từ sơ sinh đến 3 tháng
Bé rất chú tâm đến việc lắng nghe giọng nói của bạn và cố gắng tạo ra những âm thanh. Lúc này, bạn đã có thể dạy bé tập nói bằng cách chỉ vào mình. Sau đó hãy xưng hô khi tiếp xúc với bé, như “mẹ đây”, “ba đây”…
Bạn cũng có thể thường xuyên cho bé tiếp xúc với âm thanh, ngôn ngữ. Những hoạt động như hát hoặc trò chuyện với bé rất hữu ích ở giai đoạn này.
Tất nhiên, bé không hiểu những lời bạn nói. Tuy nhiên bé sẽ yêu thích giọng nói và nụ cười của bạn. Những từ “ba, mẹ” bạn thường xuyên thốt ra cũng vô thức ghi vào não bé. Đó là bước đầu tiên để ta dạy bé tập nói ba mẹ.
Từ 3 đến 6 tháng
Ở giai đoạn này, bé bắt đầu trả lời bạn bằng những âm thanh ê a. Dù nghe có vẻ vô nghĩa nhưng thực tế bé đang cố “nói chuyện” với ba mẹ. Khi nói chuyện, bạn hãy cố gắng sử dụng từ nhân xưng “mẹ, ba” với bé. Ví dụ như “Con đói chưa? Để mẹ/ba pha sữa cho con nhé!”…
Từ 6 đến 9 tháng
Trẻ lúc này đã hoàn toàn cảm nhận được ý nghĩa của các âm thanh xung quanh. Bé có thể nhận ra giọng điệu của bạn đang tức giận hay vui vẻ. Lúc này, bạn có thể bày một trò chơi để dạy bé tập nói ba mẹ.
Đó là bạn ẵm bé đứng trước gương, lần lượt chỉ vào bé và bạn. Sau đó bạn hãy hỏi “Là ai đây?”. Lúc đầu, có thể bé chưa trả lời, bạn hãy trả lời thay bé, như “Mẹ”, “Ba”, “Bé”… Dần dần, bé sẽ hiểu những từ trên là chỉ về ai.
Từ 9 đến 12 tháng
Ở giai đoạn này, bé đã bắt đầu hiểu những từ đơn giản. Nếu có ai đó hỏi “mẹ đâu”, “ba đâu”, bé nhất định sẽ quay sang tìm và chỉ. Bạn nên chú ý, lúc này, bé thường thể hiện ý muốn của mình bằng hành động.
Ví dụ như bé muốn bạn bế, sẽ giơ hai tay lên hướng về phía bạn. Hoặc nếu muốn chơi thì kéo tay bạn về phía đồ chơi. Vì vậy khi thấy bé quay tìm và chỉ vào bạn, hãy lặp lại từ “ba/mẹ” cho bé nhớ.
Tương tự vậy, khi bé giơ tay đòi bế, bạn hãy nhắc từ “bế” cho bé nghe. Không ít gia đình đã thành công trong việc dạy trẻ nói ba mẹ ngay trong độ tuổi này.
Từ 12 đến 15 tháng
Đây là lúc các từ mà bạn “gieo” vào bé được sử dụng. Vốn từ của bé bây giờ có khoảng 25 từ, có bé hiểu nhiều hơn. Lúc này, bé đã có thể gọi ba, mẹ khi muốn bạn chú ý hay cần bạn giúp đỡ. Từ thời điểm này bạn đã có thể dạy bé gọi tên những người thân khác trong gia đình.
Dạy bé tập nói ba mẹ khi bé chậm nói
Một số bé đã 12-15 tháng mà vẫn chưa gọi được ba mẹ. Khi đó trẻ có thể rơi vào nhóm có nguy cơ chậm nói. Bố mẹ nên bắt đầu can thiệp bằng cách dạy bé tập nói tại nhà. Bạn cần giao tiếp với trẻ thường xuyên hơn. Ngoài ra bố mẹ nên dạy con cách nói ba mẹ bằng phương pháp sau.
Đầu tiên, hãy cho bé nhìn vào một bức ảnh rõ nét của cả ba, mẹ và bé. Sau đó, bạn chỉ vào từng người trong bức hình và nói “ba”, “mẹ”, “bé”. Sau đó, bạn lặp lại câu hỏi “Ba đâu?”, “Mẹ đâu?”, “Bé đâu?”.
Nếu bé chưa trả lời được, bạn hãy chỉ vào từng người và gọi tên giúp bé. Từ từ con sẽ hiểu được ý nghĩa của trò chơi và tham gia cùng bạn. Bé sẽ dần tập được cách nói ba mẹ bằng phương pháp đơn giản này.
Ở giai đoạn này, bé chưa gọi được ba mẹ cũng không phải là vấn đề gì to tát. Thế nên bạn cũng không nên quá lo lắng. Nếu bạn vẫn cảm thấy chưa yên tâm, bạn có thể nhờ bác sĩ nhi khoa kiểm tra. Mục đích là xem bé có bị lưỡi ngắn hay dính thắng lưỡi hay không để điều trị kịp thời.
Thay lời kết
Dạy bé tập nói ba mẹ thực tế không quá khó khăn. Tuy nhiên bố mẹ cũng nên kiên nhẫn và nhẹ nhàng giúp bé đúng cách khi chậm nói. Nên tránh việc thể hiện sự bực tức, ức chế khi dạy trẻ nói. Điều đó có thể gây nên những tác dụng rất tiêu cực đến tâm lý của bé yêu.
Xem thêm:
- Dạy bé tập nói – Bí quyết phát triển ngôn ngữ cho trẻ sơ sinh đến 2 tuổi
- Dạy trẻ 2 tuổi tập nói như thế nào?
- Trẻ 3 tuổi chậm nói, ba mẹ nên làm gì để giúp con?
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!