Phần lớn phụ huynh chưa hiểu rõ đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì của con mình dẫn đến nhiều mâu thuẫn không đáng có. Ai cũng biết những bạn nhỏ khi đến tuổi dậy thì sẽ có nhiều biến đổi về ngoại hình cũng như sinh lý.
Nhưng thực tế điều thay đổi quan trọng nhất ở trẻ vị thành niên là vấn đề sức khoẻ tâm thần và tâm lý, con không còn muốn chia sẻ nhiều với bố mẹ nữa và trở nên khó hiểu, khó dạy bảo hơn.
Để có thể làm bạn và giúp con vượt qua giai đoạn quan trọng của sự trưởng thành này, bố mẹ có thể tham khảo 4 đặc điểm chính về mong muốn và suy nghĩ của tuổi dậy thì dưới đây.
#1: Tuổi dậy thì muốn được lắng nghe
Cũng như người lớn, những bạn nhỏ tuổi dậy thì có nhiều vấn đề khiến họ phải suy nghĩ và tốt nhất là được nói ra cảm xúc, mong muốn của mình. Hầu hết trẻ vị thành niên không muốn để sự bất an, lo lắng hoặc những bối rối đè nặng lòng ngực của họ.
Khi được lắng nghe và được trút hết nỗi lòng, con sẽ cảm thấy thoải mái hơn, và cảm thấy an toàn khi ở cạnh bố mẹ, được chia sẻ những vấn đề với bố mẹ.
Việc này sẽ tạo tiền đề cho sự gần gũi và tình bạn giữa bố mẹ và con cái, để khi gặp các khó khăn hay rắc rối đáng báo động hơn, bố mẹ cũng nắm bắt tình hình thực tế nhanh và kịp thời xử lý.
Đồng thời, nói ra những suy nghĩ rối rắm của mình cũng là cách con trẻ “đặt lên bàn” những suy nghĩ đó và bắt đầu sắp xếp lại theo trình tự, tìm ra cách giải quyết.
Là phụ huynh, bố mẹ nên nắm rõ đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì này và gợi mở, đề nghị con tâm sự nỗi lòng với mình. Đặc biệt, trẻ vị thành niên muốn được lắng nghe để họ xả nỗi lòng, trút suy nghĩ rối rắm chứ không muốn bị cắt ngang bởi lời khuyên hay sự góp ý.
#2: Tuổi dậy thì tìm kiếm sự cảm thông
Giai đoạn dậy thì khiến con bỡ ngỡ trước nhiều vấn đề và rắc rối của thế giới người lớn. Mà đa số vấn đề ở tuổi này thường không bao giờ có thể giải quyết nhanh chóng, dễ dàng dù là bố mẹ đứng ra xử lý.
Chúng ta sẽ không thể giúp hàn gắn trái tim mới lớn bị tan vỡ vì mối tình đầu tiên, hay xử lý hết những việc bắt nạt trên mạng xã hội, hoặc làm giúp con những bài thi khó nhằn. Nhưng ở bên cạnh con thì phụ huynh nào cũng làm được và nó tác động lớn đến tâm lý tuổi dậy thì. Có người đồng hành và thấu hiểu vẫn tốt hơn là vượt qua các vấn đề đó một mình.
Đa số trẻ vị thành niên tìm sự cảm thông và cổ vũ, động viên từ những người xung quanh. Phụ huynh cũng cần hiểu rõ là trẻ không mong muốn tìm kiếm lời khuyên, hay giải pháp bằng sự cảm thông.
Những câu hỏi như “con có muốn bố/mẹ giúp không?” hay “con có ổn không?” và để cho trẻ quyết định sẽ giúp con mạnh mẽ hơn, có được sự cổ vũ mà không có cảm giác bị áp đặt hay bị cho là trẻ con không làm được gì.
#3: Đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì: cần sự tự tin
Chê bai hay trách móc chỉ khiến con tự ti hơn
Mặc dù bố mẹ nào khi thấy con gặp vấn đề cũng không kềm chế nỗi mà muốn nhúng tay vào làm giúp hay xử lý hộ con. Nhưng cứ tiếp diễn như vậy sẽ làm ảnh hưởng đến lòng tự tôn vốn cực kỳ nhạy cảm của tuổi dậy thì, và vô hình chung khiến con ỷ lại, yếu đuối hơn.
Các chuyên gia, đối với đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì này, thay vì đưa ra giải pháp, phụ huynh nên gợi ý và củng cố niềm tin vào bản thân của con. Bằng cách nói những câu động viên như “lần trước tình huống tương tự, bố/mẹ thấy cách con xử lý hay đó, thử xem”, hoặc “chuyện này có vẻ khó đây, nhưng mà con cũng mạnh mẽ mà”.
Tất nhiên chuyện này không hề dễ dàng, nhưng hãy cố nhịn và cho con 1 cơ hội trước khi bố mẹ nhúng tay vào. Thậm chí đối với những bạn trẻ thông minh và đã có giải pháp cho vấn đề của mình, một câu động viên từ bố mẹ có thể khiến con trở nên tự tin và mạnh mẽ hơn trong tương lai.
#4: Tuổi dậy thì cần ý tưởng chứ không phải chỉ dẫn
Nhiều phụ huynh khi được con hỏi ý kiến thường dạy con phải làm thế nào, ra sao, với cương vị là người đi trước, có nhiều kinh nghiệm. Nhưng tâm lý tuổi dậy thì tự tôn cực kỳ cao, một lần nữa các chuyên gia nhấn mạnh, trẻ vị thành niên không muốn bị kiểm soát, dẫn dắt hay được bảo phải làm gì.
Thay vào đó, phụ huynh khi được con tìm đến, hãy đồng hành cùng con tìm ra giải pháp chứ giải quyết vấn đề dùm con. Chằng hạn bố mẹ và trẻ tuổi dậy thì có thể thảo luận, đưa ra một số ý tưởng và phân tích lợi-hại để con hiểu vì sao bố mẹ muốn mình làm như vậy và cùng còn chọn xem cách nào con thích và phù hợp nhất.
Tuổi dậy thì luôn là giai đoạn con trở nên khó hiểu và có nhiều quyết định có thể khiến bố mẹ nổi giận nhất. Nhưng đây cũng là thời điểm quan trọng hình thành tâm lý và quan điểm sống, tính cách của con trẻ, phụ huynh không nên hời hợt mà phải có sự thấu hiểu đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì .
Nguồn: nytimes
Xem thêm:
- Phụ huynh cần làm gì để trẻ phát triển tinh thần khỏe mạnh?
- 3 nguyên tắc nuôi dưỡng sức khoẻ tâm thần trẻ em mà bố mẹ nên thuộc nằm lòng
- Dậy thì sớm – có nên tiêm hormone để kìm hãm lại?