Bất cứ khi nào con bạn dọn dẹp phòng của mình hoặc kết thúc bữa ăn của mình, bạn hãy khen ngợi con, “Đây là một công việc tốt con làm!” Bạn có thể nghĩ rằng ca ngợi là một công cụ hiệu quả để xây dựng lòng tự trọng ở con bạn.
Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây cho thấy, việc ca ngợi trẻ em có thể phần nào phản tác dụng. Điều này là do trẻ học cách “thực hiện” những gì các em nghĩ người khác mong đợi, chứ không phải vì sự hài lòng của chính mình.
Khen ngợi hoặc khuyến khích con cái của chúng ta … cái nào tốt hơn?
Ca ngợi một con dao hai lưỡi?
Nguy cơ với việc ca ngợi liên tục hoặc ca ngợi quá nhiều làm trẻ bắt đầu mong đợi sự thừa nhận liên tục, và có thể bị báo động khi trẻ không nhận được. Do đó, trẻ dựa vào việc khen ngợi bên ngoài hơn là phát triển động cơ nội tâm hoặc tự tin vào khả năng thực hiện của mình. Trẻ không còn làm việc vì nên làm hoặc trẻ có thể làm, thay vì làm để đạt được sự công nhận của người lớn.
Để có được lời khen từ người lớn, trẻ em có xu hướng tránh bất cứ điều gì trẻ không thể hoặc sẽ không nhận được lời khen ‘đúng’. Điều này thì hoàn toàn không đúng vì trẻ em phải học thông qua khám phá và khám phá rồi thử nghiệm, và sai sót và rủi ro là những yếu tố quan trọng để trẻ học.
Khi trẻ chỉ xác định hành vi của mình là “tốt” khi đạt được điểm cao, thông qua chiến thắng, hoặc bất cứ lúc nào trẻ nhận được lời khen ngợi, trẻ có thể cảm thấy mình chưa hoàn thiện khi những lời ca ngợi không có trong thế giới thực.
Khen ngợi và khuyến khích
Mặc dù ca ngợi con cái của chúng ta đã trở thành tự nhiên cho hầu hết chúng ta, nhưng việc khuyến khích trẻ em không chỉ là ca ngợi là cách tốt hơn. Khuyến khích tạo ra sự gắn kết, hiểu biết và chấp nhận cần thiết cho trẻ em khỏe mạnh và hạnh phúc.
Trẻ em nhận được sự khích lệ cũng được chứng minh là có khả năng chống chọi, tự tin và độc lập hơn. Thông qua sự động viên, trẻ thường tập trung vào những nỗ lực của mình, và tin rằng trẻ có thể thay đổi hoàn cảnh của mình thông qua sự quyết tâm và học hỏi, do đó trẻ khó bị lung lay bởi nghịch cảnh.
Chúng ta nên ca ngợi hay khuyên khích con chúng ta?
Vậy chúng ta khen ngợi hay khuyến khích con cái của chúng ta?
Chúng ta nên chắc chắn không ngừng ca ngợi con cái của chúng ta. Nhưng khi chúng ta khen ngợi họ, nó phải là đúng: khen ngợi đó là cụ thể (tức là “Con rất thích làm sạch đồ chơi mà không được nhắc nhở”) chứ không phải là chung chung (nghĩa là “bạn thật tuyệt”). Khen ngợi nên tập trung vào hành vi (ví dụ: “Con đã đưa ra một giải pháp rất sáng tạo”) chứ không phải là khen ngời vào bản thân trẻ như là “Con thật thông minh”).
Điều này còn được gọi là “sự ghi nhận mang tính mô tả”, đưa ra một mô tả chính xác hơn về những gì bạn muốn khuyến khích chứ không chỉ là ca ngợi.
Một trong những khác biệt chính giữa ca ngợi và khuyến khích là khen ngợi thường đi kèm với một đánh giá hoặc đánh giá, chẳng hạn như “tốt nhất” hay “tốt”. Mặt khác, khuyến khích, cho phép trẻ em trở nên năng động và tập trung vào việc làm theo sở thích của chính mình.
Biết được sự khác nhau giữa “khen ngợi” và “sự khích lệ” sẽ giúp bạn khuyến khích con bạn
Dưới đây là một số khác biệt chính giữa khen ngợi và động viên khuyến khích:
- Khen ngợi tạo ra lòng tự trọng giả (nghĩa là “Tôi thông minh lắm, tôi có thể làm bất cứ điều gì”) nhưng Khuyến khích xây dựng sự quyết tâm và sự tự tin (nghĩa là “Tôi có khả năng làm nhiều thứ nếu tôi làm việc chăm chỉ).
- Khuyến khích thúc đẩy sự kiên trì hơn là bỏ cuộc nếu một đứa trẻ không đạt được những thành công ban đầu mà anh ta mong đợi.
- Khen ngợi nhấn mạnh kết quả hơn sự khích lệ thừa nhận nỗ lực, tiến bộ và cải tiến của đứa trẻ.
- Khen ngợi nhấn mạnh vào việc đánh giá toàn cầu của người đó (“Bạn tốt hơn người khác”) nhưng sự khuyến khích nhấn mạnh vào những đóng góp cụ thể (“Bạn đã giúp đỡ bằng cách này”).
Vì vậy, lần sau bạn muốn khen con của bạn cho một công việc tốt, hãy nghĩ đến cách bạn có thể đưa ra những lời khuyến khích. Con của bạn chắc chắn sẽ cảm thấy tự hào về bản thân mình, và có động cơ để làm tốt hơn trong thời gian tới.
Nếu bạn có bất kỳ hiểu biết, câu hỏi hoặc ý kiến về chủ đề này, xin vui lòng chia sẻ chúng trong hộp bình luận của chúng tôi dưới đây. Theo dõi chúng tôi trên Facebook và Google+ để cập nhập các thông tin mới nhất từ những theAsianparent.com Viet Nam.
Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!
