Bị sa thải khi đang nghỉ thai sản, mẹ phải làm gì? Luật có cho phép doanh nghiệp sa thải nhân viên khi đang nghỉ thai sản không?
Đuổi việc lao động nữ, đặc biệt là lao động phổ thông dù đang mang thai không phải là chuyện hiếm gặp ở các doanh nghiệp. Tuy nhiên, chị em đừng lo lắng khi nhận quyết định trên. Bởi Luật lao động bảo vệ quyền lợi của chúng ta trong trường hợp này.
Lao động nữ được luật bảo vệ trong suốt thời gian mang thai
Lao động nữ luôn phải chịu thiệt thòi trong quan hệ lao động. Chính vì vậy, luật ra đời nhằm bảo vệ việc làm và quyền lợi chị em.
Không bị xử lý kỷ luật lao động
Trong suốt thời gian mang thai, nghỉ thai sản và nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi, lao động nữ luôn được bảo đảm có việc làm để có thu nhập. Nhiều điều/ khoản luật đề cập đến trường hợp này. Cụ thể như sau:
- Không được xử lý kỷ luật đối với lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi. (Khoản 4 Điều 123 Bộ luật Lao động 2012)
- Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với lao động nữ mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Ngoại trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết, hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động. (Khoản 3 Điều 155 Bộ luật Lao động 2012)
- Người sử dụng lao động chỉ được xử lý kỷ luật lao động sau khi hết thời gian nêu trên. Trường hợp hết thời gian này mà thời hiệu xử lý kỷ luật đã hết (06 tháng) thì được kéo dài thêm 60 ngày .(Theo Điều 124 Bộ luật Lao động 2012).
Do đó, chị em không nên lo lắng nếu bị sa thải khi đang nghỉ thai sản. Vì điều này trái luật.
Được ưu tiên trong công việc
Bảo vệ thai sản đối với lao động nữ là trách nhiệm của người sử dụng lao động. Chị em hãy lưu ý một số quyền lợi sau:
- Người sử dụng lao động không được sử dụng lao động nữ làm việc vào ban đêm, làm thêm giờ và đi công tác xa khi mang thai từ tháng thứ 07 hoặc từ tháng thứ 06 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và khi đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
- Đối với những lao động nữ làm công việc nặng nhọc thì từ tháng thứ 07 trở đi, được chuyển làm công việc nhẹ hơn hoặc được giảm bớt 01 giờ làm việc hàng ngày mà vẫn hưởng đủ lương.
Khiếu nại, khởi kiện khi bị đuổi việc
Nếu người sử dụng lao động vi phạm các quy định nêu trên, thậm chí vẫn cố sa thải/đuổi việc thì lao động nữ có thể khiếu nại, khởi kiện để đòi lại quyền lợi cho mình. Chị em có thể tham khảo như sau:
Khiếu nại cơ quan (người sử dụng lao động)
Chị em đầu tiên nên gửi đơn khiếu nại tới người sử dụng lao động.
Theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 24/2018/NĐ-CP, trong vòng 180 ngày kể từ ngày biết được quyền lợi của mình bị xâm phạm, người lao động gửi đơn khiếu nại lần đầu tới người sử dụng lao động.
Khiếu nại Sở Lao động Thương binh và Xã hội
Nếu chưa giải quyết được thì chị em có thể khiếu nại lên cấp cao hơn. Đó là khiếu nại lần hai tới Chánh Thanh tra Sở Lao động Thương binh và Xã hội, nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Việc làm này nhằm mục đích thông báo cho cơ quan quản lý biết về vụ việc. Từ đó, sẽ có tác động tới quyết định của người sử dụng lao động.
Trường hợp người sử dụng lao động có hành vi sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với lao động nữ vì lý do kết hôn, có thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì sẽ bị phạt tiền. Số tiền phạt từ 10 – 20 triệu đồng (theo khoản 2 Điều 18 Nghị định 95/2013/NĐ-CP).
Khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện
Song song với đó, người lao động hoàn toàn có thể khởi kiện ra tòa. Người lao động có thể khởi kiện ở Tòa án nhân dân cấp huyện nơi doanh nghiệp có trụ sở. Trường hợp này pháp luật cho phép không nhất thiết phải hòa giải tại cơ sở. (Để giải quyết tranh chấp)
Một giải pháp cũng được đánh giá là khách quan, có hiệu quả để bảo vệ quyền lợi cho lao động nữ là việc tố cáo tới cơ quan công an. (Theo Điều 162 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật)
Lúc này, khung hình phạt sẽ khá nặng. Người sử dụng lao động có thể bị phạt tiền từ 100 – 200 triệu đồng. Họ cũng có thể bị phạt tù từ 01 – 03 năm.
Hy vọng chị em đã trang bị cho mình đủ kiến thức về luật, để có thể bảo vệ mình. Nếu chẳng may bị sa thải khi đang nghỉ thai sản thì cũng không nên lo lắng. Hãy bình tĩnh và tự tin. Luật pháp nằm về phía chị em.
Xem thêm:
- Cách tính tiền thai sản năm 2020 chuẩn nhất cho mẹ bầu
- Mẹ cần biết: Lương tháng 13 có dành cho lao động nữ nghỉ thai sản không?
- Chế độ thai sản sinh đôi có đặc biệt hơn bình thường hay không?