Bé bú bình bị trớ sữa có thể khiến nhiều bà mẹ hốt hoảng và lo lắng, nhất là các chị em mới có con lần đầu. Hiện tượng này là như thế nào và nên xử lý ra sao?
Thế nào là tình trạng bé bú bình bị trớ sữa?
Bé bú bình bị trớ sữa, hay còn được gọi là nôn, là hiện tượng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh. Theo PGS. TS. BS Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ nhiệm bộ môn Nhi – ĐHYD TP.HCM thì nôn và trớ thực chất là hai khái niệm riêng biệt.
Nôn là một hành động đẩy mạnh các chất chứa trong dạ dày vọt ra ngoài, với sự tham gia của nhiều cơ ở bụng, ngực và vùng hầu họng. Thông thường nôn sẽ được dự báo trước bởi cảm giác buồn nôn.
Còn trớ sữa là hiện tượng gần như tương tự nhưng nhẹ nhàng hơn, bé không gắng sức và không cần sự tham gia của nhiều cơ như nôn, đồng thời trớ xảy ra bất ngờ và không được báo trước.
Dù khác nhau, hai khái niệm này thường kết hợp để mô tả hiện tượng thức ăn từ dạ dày được đưa ngược qua thực quản và ra ngoài miệng.
Nguyên nhân của hiện tượng này
Ở trẻ sơ sinh, hệ thống tiêu hóa vẫn đang phát triển và chưa hoàn thiện. Do đó, trường hợp bé bú bình bị trớ sữa hay nôn ọc sữa sẽ xảy ra khá thường xuyên.
Khi trẻ bú, sữa sẽ đi xuống cổ họng đến thực quản và sau đó là đến dạ dày. Thực quản được nối với dạ dày bằng một vòng cơ gọi là cơ thắt thực quản dưới. Cơ thắt này mở ra để cho sữa đi vào dạ dày và sau đó nó ngay lập tức đóng lại. Nhưng "cánh cửa" này hoạt động chưa hoàn toàn chính xác và đáng tin cậy cho đến khi bé được khoảng 6 tháng tuổi. Điều này dẫn đến dòng chảy ngược lại của sữa dẫn đến tình trạng bé bị ọc sữa.
Bên cạnh đó, có ba lý do khác cũng khiến bé bú bình bị trớ sữa:
- Nuốt không khí trong lúc bú: bé thường có xu hướng bú rất nhanh và khi đó bé sẽ nuốt không khí cùng với sữa.
- Bú quá nhiều có thể là thủ phạm khiến trẻ bị ọc. Vì dạ dày của trẻ còn nhỏ và việc bú quá nhiều sữa trong mỗi lần ăn có thể lấp đầy trẻ và sữa thừa. Và lượng sữa thừa này không thể ở trong bụng trẻ mà sẽ tìm đường “đi ra ngoài”, lúc này bé sẽ bị ọc sữa.
- Nhạy cảm hoặc dị ứng với một số loại thực phẩm hoặc đồ uống trong chế độ ăn uống của mẹ. Những chất/thành phần gây dị ứng trong thức ăn có thể được chuyển vào sữa mẹ và khiến em bé khí bú sữa mẹ qua bình bị trớ.
Làm thế nào phân biệt được tình trạng bé bú bình bị trớ sữa là sinh lý hay bệnh lý?
Bé bú bình bị trớ sữa là hiện tượng sinh lý bình thường ở hầu như từ 60-80% bé khoẻ mạnh. Khi bé bị oẹ sữa thường xuyên sau mỗi lần ăn thì đó không hẳn là vấn đề nghiêm trọng. Sau đó thì bé vẫn sẽ cười và tiếo tục vui vẻ và hoạt động bình thường. Bé sẽ tự động hết nôn trớ trào ngược khi được 6-12 tháng.
Ngược lại, nếu bé bị nôn chứ không trớ thì đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Khi ấy, tình trạng này sẽ diễn ra ngày càng nặng. Và sau mỗi lần như vậy bé sẽ mệt và bỏ bú. Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của bé. Đôi khi, chất lỏng bé nôn ra có thể kèm theo máu hoặc mật xanh. Lúc này, mẹ cần cho bé đến bác sĩ để được điều trị.
Mẹ nên làm gì để hạn chế tình trạng này?
- Cố gắng giữ bình sữa nghiêng 45 độ và dùng núm vú đặc biệt để giúp bé tránh nuốt quá nhiều không khí khi bú. Chọn núm vú cao su với lỗ vừa phải, nếu lỗ quá nhỏ, bé vừa khó mút sữa vừa bị nuốt phải nhiều không khí. Mặt khác, nếu lỗ quá lớn, bé sẽ dễ bị nghẹn do dòng sữa chảy vào miệng quá nhanh.
- Tư thế mẹ ẳm cho bé bú nên ở tư thế thẳng lưng, tránh để bé nằm vì như thế sữa sẽ khó xuống dạ dày.
- Khi bú xong, mẹ khoan để bé nằm liền mà để bé thư giãn và giúp bé ợ ra lượng khí thừa. Việc làm này cũng giúp bé tránh được tình trạng đầy hơi khó tiêu và đầy bụng.
- Chia nhỏ các cữ bú trong ngày để tránh tình trạng bé quá đói sẽ bú nhanh và liên tục.
- Nới lỏng quần áo cho bé, đặc biệt là vùng quanh bụng khi cho bé bú.
- Cho bé bú trong môi trường yên tĩnh, ít hay không có tiếng ồn để bé không bị sao nhãng.
Bé bú bình bị trớ sữa là hiện tượng bình thường và phổ biến với hầu hết trẻ sơ sinh. Nhưng không phải vì thế mà mẹ và ba ỷ y và không để ý. Hãy áp dụng những mẹo trên để khắc phục hiện tượng này nhé.
Xem thêm:
- Học ngay 13 bí quyết nuôi con nhàn tênh của bố mẹ Mỹ
- Mẹ có biết bé sơ sinh 2 tháng tuổi nặng bao nhiêu cân mới đúng chuẩn?
- Có nên cho bé nằm phòng máy lạnh ngay từ khi mới sinh?