Thời kỳ từ tuần thứ 28 sau thụ thai, đến ngày thứ 8 sau khi lọt lòng là rất quan trọng. Vì cơ thể em bé ở tình trạng chưa thích nghi với môi trường. Vì thế tỷ lệ tử vong ở thời kỳ này rất cao. Các mẹ hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về tử vong chu sinh và làm thế nào để giảm thiểu tình trạng này nhé!
Tử vong chu sinh là gì?
Tử vong chu sinh là hiện tượng tử vong thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời. Tình trạng này chiếm tỉ lệ 1/1000 trường hợp.
Chu là chung quanh, chu sinh là gần thời kỳ sinh. Nghĩa là trước khi sinh 12 tuần và sau khi sinh 1 tuần. Khi có thai đủ 28 tuần lễ thì bào thai đạt trọng lượng 1kg. Vì vậy, từ khoảng thời gian này, dù trẻ sống hay chết cũng phải khai sinh hoặc khai tử vì đó là một con người rồi.
Những thống kê về tỷ lệ chu sinh được tính toán dựa trên những báo cáo chính xác và hoàn chỉnh của các chuyên gia y tế. Các số liệu này có thể giúp cho việc nghiên cứu nhằm giảm số lượng tử vong ở trẻ trong tương lai.
Nguyên nhân của Tử vong chu sinh là gì?
- Những bất thường về gien hoặc nhiễm sắc thể
- Dị tật ở tim hay những cơ quan quan trọng khác
- Hiện tượng suy thai hay bị ngạt (ảnh hưởng đến lưu thông máu và oxi) trong cơn chuyển dạ
- Sinh non hoặc vỡ ối non
- Mẹ hoặc bé bị nhiễm trùng
- Chứng Cholestasis (bệnh về gan)
- Bệnh Rhesus
- Chảy máu trước khi sinh
- Thai nhi chậm phát triển trong tử cung
- Nhau thai có vấn đề không cung cấp đầy đủ khí oxi và/hoặc dinh dưỡng cho thai nhi
- Cổ tử cung có vấn đề (ví dụ: giãn nở yếu)
- Nhiễm độc thủy ngân – thường xảy ra khi ăn cá có chứa quá nhiều thủy ngân
- Chấn thương khi mang thai (ví dụ: tai nạn giao thông). Khi đi xe hơi, các bà bầu nên cài dây an toàn để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé
- Những nguyên nhân khác chưa được làm rõ
Những nguy cơ gây ra tình trạng tử vong chu sinh
- Khi người mẹ quá thừa cân, bệnh béo phì hoặc có chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) trên 25
- Phụ nữ 35 tuổi trở lên
- Phụ nữ đã từng gặp vấn đề trong thai kỳ hoặc bộ phận sinh sản
- Thai nhi quá nhỏ so với tuổi thai
- Các bà mẹ uống quá nhiều đồ uống có chất caffeine
- Sinh nhiều bé cùng lúc
- Thiếu hoặc không có sự chăm sóc cần thiết cho thai kỳ
- Thuộc diện kinh tế khó khăn
- Hút thuốc trong thai kỳ
- Nghiện ngập
- Bạo hành trong gia đình
- Uống rượu bia nhiều
- Biến chứng khi mang thai hoặc thai kỳ có nguy cơ cao do chứng tiền sản giật, tiểu đường trong thời kỳ thai nghén, nhau (rau) tiền đạo và rau bong non.
- Không theo hướng dẫn an toàn khi ngủ
- Một số bệnh tâm thần cũng có thể làm tăng nguy cơ
- Hội chứng đa nang buồng trứng ảnh hưởng bởi sự thay đổi của nội tiết tố
- Bệnh Celiac
Làm thế nào để nắm được tình trạng trẻ có thể tử vong chu sinh?
Nếu thai nhi có biến đổi, giảm hoặc không cử động nữa là biểu hiện khác thường sớm nhất. Các hiện tượng chảy máu âm đạo, đau bất thường, cảm giác tuyệt vọng hay có gì đó không bình thường với thai nhi đều có thể báo hiệu tình trạng xấu của bé.
Cuối cùng, kết quả siêu âm sẽ giúp chuẩn đoán tim thai có còn hoạt động không. Bác sĩ siêu âm có thể tham khảo ý kiến của đồng nghiệp để xác nhận chẩn đoán có chính xác hay không.
Làm sao để phòng ngừa tử vong chu sinh?
Điều đầu tiên là phải chú trọng chế độ dinh dưỡng và chăm sóc tiền sản định kỳ cho bà bầu để có một thai kỳ và em bé khỏe mạnh. Tránh những thói quen không tốt như hút thuốc, uống rượu bia hay nghiện ngập và hướng tới lối sống lành mạnh. Mặc dù bạn không thể tránh được tất cả những rủi ro, nhưng đây là những bước đầu để bảo vệ mẹ và bé.
Nếu bạn nằm trong nhóm có nguy cơ cao, đã từng bị sẩy thai nhiều lần hoặc chết non, bạn nên gặp cán bộ khoa sản để được hướng dẫn chăm sóc cho thai kỳ. Rất nhiều bệnh viện sản lớn có các nhóm bác sĩ chuyên về những trường hợp mang thai phức tạp.
Trong trường hợp xấu xảy ra, mẹ và gia đình phải đối mặt với những gì?
Cái chết thương tâm của trẻ sơ sinh dẫn đến những thay đổi lớn về mặt tinh thần và thể xác. Khi thai nhi chết trong bụng mẹ, cơn trở dạ vẫn sẽ diễn ra sau đó. Bào thai bắt đầu co bóp và nước ối vỡ ra. Một số thai phụ muốn lấy thai nhi ra càng sớm càng tốt sau khi biết bé đã chết. Họ muốn chấm dứt thai kỳ bằng cách mổ, nhưng đây không phải là giải pháp tốt nhất. Khả năng xảy ra biến chứng rất cao trong và sau khi giải phẫu kèm theo thời gian phục hồi dài hơn. Việc này có thể ảnh hưởng đến lần mang thai và sinh đẻ tiếp theo. Nguy cơ xảy ra biến chứng trong tương lai cũng cao hơn.
Tuy nhiên, một số khác lại muốn trân trọng những ngày cuối cùng của thai kỳ và dành thời gian ở bên thai nhi khi bé còn nằm trong cơ thể của mẹ. Vì vậy, họ sẽ không quyết định từ bỏ thai nhi ngay. Mỗi phụ nữ sẽ phản ứng khác nhau đối với hung tin này.
Nếu thai nhi không được lấy ra trong vòng một tuần sau khi chết, tình huống có thể xấu đi: những cơn co bóp làm tắc nghẽn mạch máu dẫn đến tử vong. Vì vậy, nếu cơn chuyển dạ không xảy ra thì bà bầu cần được giục chuyển dạ.
Kết luận, lời khuyên tốt nhất là kiểm tra sức khỏe trước khi có thai. Trong thời gian mang bầu nên kiểm tra thai định kỳ, ăn uống cũng như bổ sung các chất cần thiết khác theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi phát hiện thấy dấu hiệu bất thường cần báo ngay cho bác sĩ hoặc đi khám tại cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và có biện pháp dự phòng.
-Ele Luong-
Các bài viết liên quan:
Sàng lọc trước sinh giúp phát hiện sớm dị tật cho thai nhi
Bất thường hoặc khuyết tật nhiễm sắc thể ở thai nhi – nỗi đau của mẹ bầu
HỘI CHỨNG NGƯỜI CÁ: Dị tật thai nhi bất thường hiếm có khó tìm trên thế giới