Tính khí của trẻ là bẩm sinh – nhưng cha mẹ có thể giúp trẻ rèn luyện tính khí tích cực mang lại lợi ích cho trẻ, hay kiểm soát các tính khí tiêu cực.
Em bé của bạn có những đặc tính và kiểu hành vi riêng của mình ảnh hưởng đến cách bé phản ứng lại những sự kiện hàng ngày trong cuộc sống. Đây được gọi là tính khí của bé; nó sẽ giúp định hình thế giới của trẻ và cũng như của bạn. Tính khí là phong cách hành vi của trẻ hoặc con bạn. Nó quyết định cách bé phản ứng lại các tình huống; và bé thể hiện và điều chỉnh cảm xúc của mình như thế nào. Tất cả điều này được gọi là tính khí. Hiểu được tính khí của con bạn có thể giúp bạn chọn các chiến lược nuôi dạy con cái để nuôi dưỡng sự phát triển hiệu quả nhất cho con.
Tính khí: nó là gì?
Tính khí là cách trẻ phản ứng với thế giới.
Bạn có thể suy nghĩ về tính khí của con bạn theo mức độ mà trẻ thể hiện các phẩm chất sau:
- Khả năng phản ứng: đây là cách trẻ phản ứng mạnh mẽ với những thứ như các sự kiện thú vị hoặc không đạt điều mình mong muốn.
- Tự điều chỉnh: đây là phần trẻ em có thể kiểm soát hành vi của chúng, bao gồm cả cách chúng thể hiện cảm xúc của chúng. Đó cũng là về việc có bao nhiêu trẻ em có thể kiểm soát sự chú ý và sự bền bỉ của mình như thế nào.
- Tính xã hội: đây là cách trẻ em thoải mái khi họ gặp gỡ những người mới hoặc có những trải nghiệm mới.
Mỗi đứa trẻ được sinh ra với tính khí riêng của mình, và bạn có thể đã có thể mô tả tính khí của con bạn từ khi còn bé. Ví dụ: ‘Con rất khó/dễ chịu’ hoặc ‘Con nhút nhát’.
Sự khác biệt về tính khí giải thích tại sao con cái của bạn có thể khá khác biệt với nhau. Ví dụ, trẻ em của bạn có thể ít nhiều phản ứng, ít nhiều tự điều chỉnh và ít nhiều tự hòa đồng.
Thích nghi với việc nuôi dạy con cái theo các tính khí của con
Bạn không thể thay đổi tính khí của con bạn – vì đó có thể xem là bẩm sinh !
Nhưng bạn có thể thích nghi với việc nuôi dạy con cái với tính khí riêng của con để việc nuôi dưỡngđẩy mạnh sự phát triển của con tốt nhất. Bạn có thể giúp con bạn phát triển những phần tích cực của tính khí của con. Và bạn có thể hiểu được tình huống mà con bạn có thể cảm thấy khó khăn vì tính khí của con, và giúp con học cách xử lý những tình huống này.
Dưới đây là một số ý tưởng để thích ứng với việc nuôi dạy con cái của bạn đối với tính khí của con bạn.
Về khả năng phản ứng
Con luôn phản ứng rất mạnh mẽ
Nếu ba mẹ có một bé con gặp chuyện gì cũng dễ kích động – dễ phản ứng. Khi có chuyện vui – bé sẽ phản ứng nhảy, gào… hay khi có chuyện buồn hay giận bé có thể lăn đùng ra khóc, gào, thét lên… Con cũng phản ứng mạnh khi tranh cãi, hay có việc gì không theo ý mình.
=> Bạn nhất thiết phải dạy con học cách ứng phó bình tĩnh hơn, kiểm soát cảm xúc của mình – ví dụ, bằng cách thư giãn, hít thở, chuyển sự chú ý … để giải tỏa những cảm xúc tức giận, những phản ứng quá khích.
Trẻ em phản ứng mạnh thường rất năng động và có thể cần nhiều thời gian ở ngoài trời. Bạn có thể giúp con bạn phát triển bằng cách khuyến khích bé thử các hoạt động thể thao mới, vận động thô nhiều và liên tục để giải tỏa phần năng lượng luôn dễ dàng dâng cao, và phản ứng mạnh mẽ.
Con phản ứng yếu ớt
Một đứa trẻ ít phản ứng thường dễ dàng hòa hợp với nhau, nhưng có thể ít quyết đoán hơn. Bạn có thể cần dạy con cách đứng lên cho chính mình. Bạn có thể tạo ra các tình huống giúp bé xử lý, nêu ra ý kiến, giải quyết vần đề để rèn luyện và thực hành cho con có thể phản ứng tốt hơn.
Điều cũng quan trọng là đảm bảo trẻ em ít phản ứng hơn không bị loại khỏi các cuộc thảo luận gia đình. Bạn luôn hỏi ý kiến con, khuyến khích con nêu ý kiến, nhận xét của mình.
Trẻ em ít phản ứng hơn cũng không thích vận động nhiều như các bạn thuộc loại tính khí luôn phản ứng mạnh mẽ. Trẻ em ít phản ứng lại thích các hoạt động như làm thủ công, cắt, dán, tô màu hoặc vẽ. Nhưng bạn cần khuyến khích các hoạt động vận động thể chất để cân bằng phát triển cho con.
Về khả năng tự điều chỉnh
Con luôn có thể tự điều chỉnh
Trẻ em thấy dễ điều chỉnh cảm xúc của mình hơn là phải quản lý hay kiểm soát các phản ứng/ cảm xúc của chính mình, đặc biệt với những cảm xúc như thất vọng hoặc phấn khích. Trẻ có thể bình tĩnh lại nhanh hơn sau khi có điều gì đó thú vị hoặc khó chịu và bé ít bị bốc đồng hơn, đó chính là phần tự điều chỉnh của con trẻ.
Một đứa trẻ mang tính khí tự điều chỉnh này có thể điều chỉnh sự chú ý của mình nhiều hơn. Trẻ có thể sẽ tiếp tục với cái gì đó cho đến khi trẻ thõa mãn với cảm xúc đó hay bé cảm thấy mình đạt được điều mình mong muốn. Trẻ cũng có thể đối phó với những thất bại và có thể vượt qua các nhiệm vụ như bài tập về nhà mà không cần giám sát nhiều. Nhưng trẻ có thể là một người cầu toàn, cho dù trẻ biết trước sau đều mắc lỗi, nhưng trẻ luôn tìm mọi cách c ầu toàn, mong muốn cầu toàn.
Ít tự điều chỉnh
Nếu con bạn gặp khó khăn trong việc điều chỉnh sự chú ý của bé, bé sẽ cần rất nhiều động lực để tiếp tục thực hiện các công việc khó khăn. Những đứa trẻ này có thể chuyển đổi nhanh chóng từ hoạt động này sang hoạt động khác. Bé cũng có thể rất sáng tạo. Để giúp con bạn tập trung, bạn có thể thử thưởng cho con mình hoặc làm mọi thứ thú vị bằng cách sử dụng các trò chơi và hoạt động sáng tạo để hấp dẫn con tham gia và kiên trì.
Về khả năng xã hội
Con dễ hòa đồng
Nếu con bạn là người rất thích đi ra ngoài, thích các việc xã hội, con sẽ luôn thích được ở gần những người khác, có các trò chơi và hoạt động nhóm. Nhưng bạn không phải tổ chức các trò chơi và hoạt động cho con mọi lúc, bởi vì điều quan trọng là con của bạn phải học cách tự làm bản thân mình bận rộn.
Trẻ em có tính khí hòa đồng hơn thường rất dễ thích nghi và có thể đối phó với những thay đổi đối với các thói quen khá dễ dàng. Thật tuyệt vời nếu bạn có thể mang lại cho trẻ nhiều trải nghiệm mới có thể thích ứng, nhưng hãy đảm bảo rằng bé vẫn có thời gian riêng tư với bạn.
Con ít hòa đồng
Nếu con bạn không thích các hoạt động xã hội bên ngoài, có lẽ con tự chơi một mình khá giỏi và có thể không cần nhiều sự giúp đỡ để tìm kiếm ai hay điều gì đó để chơi cùng. Nhưng bạn có thể cần giúp con kết bạn, tạo cảm giác an toàn cho con khi ra ngoài, giúp con vượt qua những khó chịu khi ở một không gian lớn hay mới.
Cách tính khí có thể thay đổi
Bạn có thể thấy một số thay đổi về tính khí của con khi con của bạn trưởng thành hơn. Điều này xảy ra khi trải nghiệm của con ảnh hưởng đến cách cư xử trong các tình huống khác nhau.
Ví dụ, một đứa trẻ từng bị mất tập trung chú ý ở trường có thể trở thành một người trưởng thành có thể tập trung tốt trong các cuộc họp kinh doanh. Điều này có thể là do trẻ đã phát triển thêm nhiều động lực khác khi trẻ trưởng thành, hoặc bởi vì trẻ đã học được các chiến lược để quản lý sự phân tâm của mình.
Tính khí của con có thể khác với tính khí của bạn. Một số phụ huynh thấy rằng việc hiểu và chăm sóc một đứa trẻ có tính khí tương tự như của họ sẽ dễ dàng hơn.
Tính khí có thể là bẩm sinh – nhưng cha mẹ, trường học và xã hội có thể giúp trẻ rèn luyện tính khí tích cực mang lại lợi ích cho trẻ, hay kiểm soát quản lý các tính khí tiêu cực.
Tham khảo – Raising children
Hình ảnh – Shuterstock