Dù ít hay nhiều, hầu hết các bà mẹ sẽ trải qua rối loạn nội tiết tố sau sinh. Đó là lý do bạn cảm thấy mình dễ xúc động, cảm xúc thay đổi thất thường. Nhưng không cần quá lo lắng. Bạn có thể cân bằng nội tiết chỉ bằng những cách rất đơn giản.
Bài viết có phần đóng góp ý kiến chuyên môn từ bác sĩ Vũ Nhật Nam, Khoa Nội tổng hợp – Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Quận Bình Thạnh, TP.HCM.
Câu hỏi: Các biểu hiện dễ thấy của rối loạn nội tiết tố sau sinh là gì? Nguyên nhân và cách điều trị cho mẹ bỉm là gì?
Trả lời:
Theo bác sĩ Vũ Nhật Nam, Khoa Nội tổng hợp – Tim mạch – Lão học, Bệnh viện Quận Bình Thạnh, TP.HCM:
Rối loạn nội tiết tố là một tình trạng thường gặp đối với các bà mẹ, đặc biệt là giai đoạn sau sinh. Sự rối loạn nội tiết tố sau sinh này là nguyên nhân gây ra những thay đổi về mặt tâm lý và cảm xúc của người phụ nữ. Một số dấu hiệu nhận biết rối loạn nội tiết tố sau sinh:
- Mệt mỏi và trầm cảm
- Giảm ham muốn tình dục
- Tăng cân
Trong thời kỳ mang thai, cơ thể sản xuất ra lượng lớn hóc môn estrogen và progesterone. Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra với các hóc môn này sau khi em bé ra đời? Ngay tại thời điểm sau sinh và nhiều tuần sau đó, nồng độ estrogen và progesterone sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Thêm vào đó, nồng độ prolactin và oxytocin sẽ tăng nhanh trong thời kỳ hậu sản. Sự thay đổi trên là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng rối loạn nội tiết tố sau sinh ở cơ thể người phụ nữ.
Thông thường, nồng độ hóc môn của người phụ nữ sẽ quay trở lại mức bình thường vào thời điểm 6 tháng sau sinh. Khoảng thời gian này thường khớp với chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Đồng thời, nồng độ hóc môn estrogen và progesterone ở 6 tháng sau sinh sẽ quay trở về mức bình thường. Chúng tiếp tục thay đổi một cách có chu kỳ và người phụ nữ sẽ bắt đầu có kinh nguyệt trở lại.
Tuy nhiên, nếu tình trạng rối loạn nội tiết tố còn tiếp tục kéo dài trên 6 tháng và gây mệt mỏi, khó chịu cho người phụ nữ thì mẹ nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ kê đơn thuốc giúp điều chỉnh nội tiết tố.
Các biện pháp khắc phục tình trạng rối loạn nội tiết tố sau sinh
1. Tránh xa các chất kích thích
Nicotine, rượu và caffeine là ba chất có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng do mất cân bằng nội tiết tố sau khi sinh con. Do đó, điều quan trọng là tránh uống rượu và hút thuốc. Ngoài ra, tránh đồ uống chứa caffein như cà phê và cola.
2. Uống vitamin và khoáng chất bổ sung
Cân bằng vitamin và khoáng chất của cơ thể cũng sẽ giúp khôi phục lại sự cân bằng nội tiết tố. Do đó, điều quan trọng là phải bổ sung vitamin và khoáng chất hàng ngày sau khi sinh con.
3. Tránh các sản phẩm đậu nành
Hormone sau sinh khiến tâm trạng bạn không tốt, cảm xúc thất thường. Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành có chứa phytoestrogen, một loại estrogen thực vật. Chất này có thể gây tác động tương tự estrogen của con người trong cơ thể.
4. Ăn lòng đỏ trứng chống rối loạn nội tiết tố sau sinh
Lòng đỏ trứng là một nguồn vitamin B tổng hợp tuyệt vời như B12 và B6. Nó cũng rất giàu selen, rất quan trọng để chuyển đổi hormone tuyến giáp không hoạt động thành hormone tuyến giáp hoạt động. Do đó ăn lòng đỏ trứng giúp khôi phụ sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể.
5. Hấp thụ ánh nắng mặt trời
Vitamin D rất cần thiết cho cơ thể để duy trì cân bằng nội tiết tố. Thiếu vitamin D gây ra sự gia tăng mức độ hormone tuyến cận giáp, sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng mất cân bằng nội tiết tố.
Cơ thể cần ánh nắng mặt trời để tổng hợp vitamin D. Vì thế hãy phơi nắng mỗi ngày để cơ thể có vitamin D.
6. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên giúp chống lại sự mất cân bằng nội tiết tố. Khi vận động, cơ thể phóng endorphin giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. Đi bộ trong công viên hay nơi có nhiều cây xanh là cách tuyệt vời để vừa vận động vừa thư giãn.
7. Bổ sung Magiê
Các khoáng chất magiê đóng một vai trò quan trọng trong việc cân bằng hormone trong cơ thể. Magiê được hấp thụ tốt hơn bởi da. Vì vậy, sử dụng dầu magiê tốt hơn so với uống magiê.
8. Không sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết sau khi sinh
Thuốc tránh thai nội tiết tố làm thay đổi mức độ hormone tự nhiên mà cơ thể bạn sản xuất. Điều này dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể bạn.
9. Sử dụng dầu cây xô thơm
Tinh dầu xô thơm giúp kiểm soát mức estrogen của cơ thể. Nó cũng làm giảm cortisol, hormone gây căng thẳng trong cơ thể bạn.
Pha loãng dầu này với dầu nền và bôi nó lên da. Bạn cũng có thể dùng máy khuếch tán để hương thơm tỏa đều trong phòng.
10. Tăng lượng chất xơ
Chất xơ giúp loại bỏ estrogen trong cơ thể. Bạn nên ăn nhiều thực phẩm có chứa chất xơ như rau xanh, đậu lăng, đậu Hà Lan, bông cải xanh và mầm Brussels. Chúng sẽ loại bỏ estrogen dư thừa để cơ thể thoải mái hơn.
11. Tránh carbohydrate đơn giản
Các loại carbs đơn giản như bánh mì trắng, mì ống, gạo, đồ ngọt có đường có thể tiêu hóa dễ dàng. Tuy nhiên, chúng lại khiến cơ thể tăng cân và tăng lượng đường trong máu. Đây cũng là điều khiến cơ thể mất cân bằng nội tiết.
Bạn nên ăn ngũ cốc nguyên hạt hoặc carbohydrate phức tạp chưa tinh chế như gạo nâu, bánh mì nâu, khoai lang.
12. Không ăn thực phẩm có nhiều axit béo không bão hòa đa (PUFA)
PUFA có thể ảnh hưởng đến tuyến nội tiết của bạn, khiến các triệu chứng mất cân bằng nội tiết tố trở nên tồi tệ hơn. Do đó, bạn nên tránh các thực phẩm có chứa PUFA như bơ thực vật, dầu đậu phộng,... sau khi sinh.
13. Tập Yoga
Yoga giúp giảm căng thẳng, thư giãn tâm trí và cơ thể bạn. Yoga cũng giúp giảm lo lắng và mất ngủ.
Bạn nên học Yoga với giáo viên chuyên nghiệp. Không nên tự tập yoga hoặc chỉ tập những động tác yoga phù hợp cho mẹ sau sinh.
14. Uống trà lá mâm xôi
Lá mâm xôi đỏ được biết đến với đặc tính chống oxy hóa và phục hồi. Nó chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp điều chỉnh hormone. Uống trà lá mâm xôi đỏ có thể giúp giải quyết các vấn đề của hệ sinh sản.
14 biện pháp cân bằng khi bị rối loạn nội tiết tố sau sinh trên đây có thể được áp dụng cả khi mẹ đã phục hồi. Đó đều là những thói quen mà mẹ nên duy trì để có sức khỏe tốt nhất.
Xem thêm:
- Đừng căng thẳng vì rối loạn nội tiết sau sinh, mẹ chỉ cần cho cơ thể thời gian phục hồi
- Lý giải tâm lý sau sinh bỗng ghét mẹ chồng của các nàng dâu Việt
- Áo cho con bú - Phát minh vĩ đại dành cho các mẹ bỉm sữa