Phát triển thính giác của trẻ sơ sinh trong năm đầu đời sẽ trải qua các giai đoạn quan trọng này, bố mẹ cần hết sức chú ý để sớm phát hiện những bất thường của bé.
Bố mẹ có biết, bé có thể nghe thấy từ trong bụng mẹ?
Từ tuần 25 – 26 của thai kỳ, thai nhi sẽ trở nên nhạy cảm và dần phản ứng lại với những âm thanh mà mình nghe được.
Đây cũng là thời điểm mẹ hoàn toàn có thể giúp bé phát triển thính giác bằng cách trò chuyện với bé, cho bé nghe nhạc và đọc sách cho bé nghe.
Ngay khi bé chào đời, bác sĩ sẽ có bài kiểm tra thính giác dành cho bé
Con sẽ được kiểm tra thính giác ngay sau khi chào đời tại bệnh viện. Bài kiểm tra chỉ kéo dài khoảng 15 phút và sẽ không gây khó chịu.
Nếu thử nghiệm không cho thấy kết quả rõ ràng, mẹ có thể được yêu cầu quay lại để kiểm tra. Điều này không có nghĩa là trẻ gặp vấn đề.
Con có thể đã không ngồi yên khi kiểm tra, hoặc có thể còn chất lỏng hoặc tắc nghẽn tạm thời trong tai. Tiếng ồn xung quanh trong quá trình sàng lọc cũng khiến kết quả không chính xác.
Nếu kiểm tra cho thấy có thể có vấn đề với thính giác, mẹ sẽ được mời tham gia đánh giá theo dõi về sau. Trong trường hợp các bài kiểm tra thính giác không có vấn đề gì nhưng mẹ vẫn cảm thấy lo lắng thì mẹ nên hỏi bác sĩ để kiểm tra lại thính giác của bé.
Sự phát triển thính giác của trẻ sơ sinh trong năm đầu đời sẽ diễn ra như thế nào?
Phát triển thính giác của trẻ sơ sinh 0-3 tháng tuổi
Từ khi sinh ra, bé sẽ chú ý đến âm thanh, đặc biệt là những âm cao. Bé cũng sẽ đáp lại những tiếng động quen thuộc, chẳng hạn như giọng nói của mẹ hoặc một bài hát ru mẹ hay hát. Bé có thể giật mình với âm thanh lớn hoặc bất ngờ.
Giai đoạn phát triển thính giác khi bé 3 tháng tuổi
Đến ba tháng, phần não liên quan đến thính giác, ngôn ngữ và khứu giác sẽ dễ tiếp thu và hoạt động nhiều hơn. Phần não này của bé được gọi là thùy thái dương.
Khi con nghe thấy giọng nói của mẹ, con có thể nhìn thẳng vào mẹ, cười khúc khích và nỗ lực đáp lời mẹ.
Bập bẹ và lắng nghe có thể là công việc khó khăn khi con mới ba tháng. Nếu con nhìn theo hướng khác hoặc mất tập trung trong khi mẹ nói hoặc đọc cho bé, điều đó không có nghĩa là vì con không thể nghe thấy mẹ mà có thể con bắt đầu cảm thấy quá khích, hết sức và cần được nghỉ ngơi.
Phát triển thính giác của trẻ sơ sinh khi bé 4-5 tháng tuổi
Từ bốn tháng tuổi, con sẽ phản ứng hào hứng với âm thanh và có thể mỉm cười khi nghe giọng nói của mẹ. Con có thể bắt đầu quan sát miệng mẹ khi mẹ nói và cố gắng bắt chước mẹ. Con có thể bắt đầu bập bẹ những âm thanh phụ âm như "m" và "b".
Phát triển thính giác của bé khi bước sang tháng thứ 6-11 tháng
Sau 6 tháng hoặc 7 tháng, con sẽ nhận ra âm thanh phát ra từ đâu và sẽ nhanh chóng chuyển sang những âm thanh mới. Con cũng sẽ có thể phản ứng với những tiếng động rất yên tĩnh và nhỏ, miễn là không bị phân tâm.
Thính giác của trẻ sơ sinh khi ở tháng thứ 12
Bé có thể duy trì hứng thú trong một thời gian dài hơn khi nghe người khác nói chuyện, cũng như có thể vừa quan sát vừa lắng nghe.
Khả năng xác định vị trí phát ra âm thanh của bé đã tốt như người lớn. Bé có thể đưa cho bạn món đồ chơi hoặc những vật khác khi yêu cầu.
Phần lớn các bé đã bắt đầu biết bắt chước các âm thanh được nghe thấy và cố gắng phát âm bập bẹ những âm đơn giản như bà, bố, ...
Bố mẹ nên làm gì để giúp trẻ sơ sinh phát triển thính giác một cách tốt nhất?
Ngay khi bé mới chào đời, mẹ hãy thường xuyên trò chuyện với bé. Các chuyên gia khuyên rằng bố mẹ và người lớn nên trò chuyện với bé theo ngôn ngữ như đang nói chuyện với người lớn thay vì dùng ngôn ngữ trẻ con không rõ âm thanh. Điều này sẽ vừa giúp bé phát triển thính giác cũng như việc học nói của bé sau này.
Ngoài ra, bố mẹ có thể làm rất nhiều điều đơn giản nhưng hữu ích cho bé như:
- Hát những vần điệu cho trẻ con hoặc chơi nhạc cụ.
- Con sẽ rất thích thú với nhiều âm thanh và âm nhạc, vì vậy mẹ không phải giới hạn con trong các bài hát thiếu nhi. Hãy cùng con nghe những bản nhạc mà mẹ thích nữa.
- Mẹ có thể nhận thấy con dường như thích thưởng thức một số âm thanh và âm nhạc hơn những âm thanh khác khi con bắt đầu phát triển sở thích của mình. Âm thanh của chuông gió hoặc tiếng đồng hồ tích tắc cũng có thể làm trẻ thích thú.
- Đọc cho con nghe, dù con còn nhỏ. Nghe mẹ nói sẽ giúp con phát triển các kỹ năng ngôn ngữ. Khi mẹ đọc cho con nghe, hãy thử thay đổi cao độ giọng nói để vui hơn. Mẹ càng nói và đọc với con, con sẽ học được nhiều âm thanh và từ ngữ hơn khi con tập nói.
Những dấu hiệu nào cho thấy thính giác của con đang có vấn đề?
- Không thấy trẻ có sự tiến triển trong phát âm hoặc trẻ chậm nói
- Trẻ kêu đau tai ( có thể do viêm tai giữa)
- Trẻ không nhận biết hoặc khó nhận biết âm thanh từ đâu vọng đến
- Trẻ nói quá nhỏ hoặc quá lớn tiếng
- Trẻ mở tivi hoặc vặn máy nghe nhạc quá lớn
- Trẻ thể hiện những khó khăn trong giao tiếp hoặc trong học tập
- Các dấu hiệu này không nhất thiết là trẻ bị khiếm thính nhưng nếu thấy trẻ có một hoặc một số dấu hiệu như trên cần cho trẻ đi khám BS Tai mũi họng ngay.
- Khi phát hiện sớm trẻ bị khiếm thính sớm, bạn cần hợp tác với các Bác sĩ tai mũi họng, các chuyên gia về thính lực trẻ em để có thể phối hợp với nhau giúp trẻ phát triển.
Xem thêm bài liên quan:
11 hoạt động giúp trẻ sơ sinh phát triển đa giác quan theo gợi ý của bác sĩ nhi