Tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh trong đa số trường hợp là do yếu tố sinh lý, khi hệ tiêu hóa của con chưa phát triển toàn diện. Tuy nhiên ba mẹ cũng cần hết sức lưu ý vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm.
Nội dung bài viết:
- Phân biệt nôn và trớ sữa
- Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh trớ nhiều
- Khi nào nôn trớ được xem là bình thường?
- Cách chữa ọc sữa ở trẻ
- Cách vỗ ợ hơi cho trẻ
Thế nào là nôn trớ ở trẻ sơ sinh?
Trước hết chúng ta cần phân biệt rõ ràng đâu là nôn, đâu là trớ sữa. Trong trường hợp trẻ bị trớ sữa hay trong dân gian họ gọi là trẻ bị sựa. Khi trẻ bú nôn quá và sữa trào ra ngoài khoé miệng thì không phải là nôn. Cần phân biệt hai hiện tượng này vì nếu chúng ta gọi là trẻ bị trớ thì không đáng ngại. Nhưng nếu trẻ nôn thì có thể sẽ liên quan đến một số bệnh lý nào đó.
Xem ngay >>>>>
Những nguyên nhân trẻ sơ sinh trớ nhiều
Nôn trớ ở trẻ sơ sinh do sinh lý
Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc, Bệnh viện Nhi Trung Ương cho biết trẻ sơ sinh bị nôn trớ phần lớn do cấu tạo hệ tiêu hóa của trẻ. Trước khi trẻ được 6 tuổi, thực quản – dạ dày của bé gần như là 1 đường thẳng chứ chưa tạo thành góc cong như người lớn nên thức ăn đưa vào rất dễ trào ngược lên. Hệ thần kinh của trẻ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện nhưng chưa hoàn chỉnh nên dễ gây kích thích co bóp dạ dày.
1 nguyên nhân phổ biến làm trẻ dễ bị nôn trớ là trẻ cười to, vận động, đùa nghịch trong khi ăn hoặc mới ăn xong cũng dễ gây nôn trớ.
- Đối với trẻ được khoảng 1 đến 2 tháng tuổi, hệ thống tiêu hóa của trẻ còn yếu. Các van trong dạ dày hoạt động chưa đồng bộ. Khi bú trẻ có thể nuốt hơi theo vào dạ dày gây no. Sau đó nếu mẹ lại đặt nằm ở tư thế nghiêng thì trẻ dễ bị ọc sữa.
- Mẹ cho bé bú sữa quá nhiều khiến cho dạ dày không kịp tiêu hóa khiến sữa bị trào ra ngoài, có thể lúc này trẻ sơ sinh nôn trớ nhiều lần trong ngày.
Trẻ bị ọc sữa do bệnh lý
Nếu mẹ đã có biện pháp khắc phục nhưng tình trạng ọc sữa, nôn trớ ở trẻ vẫn cứ tiếp diễn. Hoặc nếu bé bị ọc sữa, nôn trớ kèm theo một số dấu hiệu khác. Thì mẹ cần lưu ý bởi rất có thể bé bị một bệnh lý nào đó.
- Khi trẻ sơ sinh hay trớ sữa mặc dù không bú cũng ọc. Hoặc ói ra rồi bú, bú xong lại ói ra thì rất có thể trẻ bị các dị tật ở đường tiêu hóa như hẹp thực quản, hẹp tá tràng…
- Trẻ đột nhiên ói, đang bú bình thường bỗng nhiên khóc thét lên, ưỡn bụng, bụng có thể nổi phồng lên. Có thể trẻ bị một số bệnh đường tiêu hóa như tắc ruột, lồng ruột hay gặp ở những trẻ sau 3 tháng tuổi.
- Ọc sữa ở trẻ sơ sinh kèm theo vặn mình, giật mình hay co giật, quấy khóc ban đêm thì là do trẻ bị thiếu canxi.
Khi nào nôn trớ ở trẻ sơ sinh được coi là bình thường?
Trẻ sơ sinh bị nôn trớ là hiện tượng phổ biến trong những tuần đầu sau sinh, khi bé vừa ăn xong hay bé vặn người. Bé trớ ra sữa vón cục và điều này có thể làm bé sợ, khóc nhiều hơn.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé trớ, từ việc đi xe ô tô đến rối loạn tiêu hoá. Thậm chí khóc hay ho kéo dài cũng có thể kích thích phản xạ này. Và đây là lý do vì sao trẻ thường nôn trớ nhiều trong những năm đầu tiên sau khi chào đời.
Nôn trớ thường tự hết sau 6 – 24 giờ mà không cần phải áp dụng bất kỳ cách đẩy lùi đặc biệt nào. Miễn là bé vẫn khoẻ mạnh và tiếp tục lên cân thì mẹ không cần phải lo lắng.
Cách chữa ọc sữa ở trẻ
Giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng và yên lặng sau khi ăn
Đối với trẻ sơ sinh hay bị nôn, ọc sữa, nguyên tắc cơ bản cần làm là giữ cho dạ dày của trẻ hướng xuống. Đặt bé ngồi trên đùi của bạn với đầu của bé dựa vào ngực bạn. Giữ bé trong tư thế này suốt 30 phút sau khi ăn.
Cho trẻ ăn theo liều lượng nhỏ và thường xuyên
Hãy cho bé ăn với số lần gấp đôi lên nhưng lượng sữa mỗi lần ăn giảm đi một nửa. Sữa đi vào dạ dày bé với lượng nhỏ sẽ giúp bé tiêu hóa dễ dàng và nhanh chóng hơn, tránh việc bị nôn trớ.
Hiện tượng trẻ sơ sinh bị nôn trớ
Để bé ngủ ở tư thế dễ chịu
Trẻ bị ọc sữa, nôn trớ thường xuyên hay bị tỉnh giấc giữa đêm. Vì trẻ nằm ngửa không tạo ra trọng lực cần thiết để giữ thức ăn xuống. Nếu bé yêu nhà bạn vẫn ngủ tốt thì không cần phải thay đổi nếp ngủ của bé.
Xem ngay >>>>>
Mẹo chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh giúp con hết khó chịu và tăng cân khỏe mạnh
Tuy nhiên, nếu thấy bé trằn trọc, không yên giấc. Như hay tỉnh giấc và quấy khóc, đau bụng, ợ trớ và hơi thở có mùi chua. Mẹ hãy nâng phía đầu nôi hoặc cũi của bé lên theo góc khoảng 30 độ. Độ nghiêng nhẹ của vị trí bé nằm sẽ giúp giảm bớt khả năng bé bị nôn mửa, ọc sữa ban đêm.
Mặc dù vị trí an toàn nhất là để bé nằm ngửa nhưng nếu bé không thể nằm ngủ ở vị trí này. Hãy dỗ bé nằm quay về bên trái, vị trí mà lối vào của dạ dày cao hơn lối ra của dạ dày. Giữ cho thức ăn không bị trào ngược lên.
Tránh xa khói thuốc lá
Tránh tuyệt đối khói thuốc lá, nhân tố gây ra và khiến cho chứng nôn trớ ở trẻ càng trầm trọng hơn. Bởi khói thuốc kích thích cơ thể tiết axit – dịch vị trong dạ dày.
Mặc bỉm, tã lỏng cho bé
Để trẻ mặc bỉm, tã lỏng, thông thoáng để giảm thiểu áp lực lên vùng bụng của trẻ. Không thay bỉm, tã cho trẻ sau khi ăn bởi đặt trẻ nằm ngửa hoặc để trẻ vặn mình trong khi thay tã càng dễ gây ra tình trạng trẻ sơ sinh bị nôn trớ.
Thay đổi độ đặc của sữa công thức
Nếu bé đang uống sữa công thức, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc pha sữa đặc hơn cho phù hợp. Sữa công thức đặc hơn sẽ giảm thiểu tần suất trẻ bị ọc sữa. Lưu ý, không tự tiện thay đổi công thức pha sữa cho trẻ khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ.
Nếu những biện pháp trên vẫn không giúp tình trạng ọc sữa, nôn trớ ở trẻ được cải thiện. Mẹ hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để có biện pháp xử lí kịp thời.
Hướng dẫn cách vỗ ợ hơi cho trẻ
Tư thế 1: Bế bé theo tư thế thẳng, đầu và mặt tựa vào vai mẹ. Nhẹ nhàng xoa phía sau lưng cho bé dễ chụi. Nếu bé không phản ứng gì mẹ có thể vỗ nhẹ sau lưng. Thực hiện, nhấc cao tay rồi vỗ nhẹ lại cho bé là được. Để đề phòng bé bị ọc sữa và nôn trớ, mẹ có thể kê thêm 1 chiếc khăn chuyên dùng để chăm sóc trẻ sơ sinh trên vai trước khi thực hiện.
Vỗ ợ hơi để giảm nôn trớ ở trẻ
Tư thế 2: Đặt bé với tư thế nằm úp trên đùi mẹ. Tư thế này giúp bé vừa có thể ngủ ngon. Vừa được mẹ xoa nhẹ lưng để giải phóng khí đang mắc kẹt trong dạ dày.
Tư thế 3: Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, sau khi cho bé bú được tầm 60ml sữa. Mẹ có thể giữ bé bằng hai tay, một tay đặt trước ngực, một tay đặt sau lưng bé. Khi mẹ dịu dàng nhấc bé lên, khí trong người bé sẽ hoàn toàn được giải phóng. Qua đó ngừa được việc bé nôn trớ, đầy hơi.
Tư thế 4: Nếu không dùng những cách trên, mẹ có thể thử bế bé lên vai với một tay giữ phần mông. Và khum tay còn lại xoa hoặc vỗ nhẹ lên lưng trong khoảng 5-15 phút. Nếu bé có dấu hiệu ợ hơi ra ngoài là thành công rồi mẹ nhé.
Nguồn tham khảo: Trẻ nôn vọt cần đi khám ngay – vnexpress.net
Xem thêm
- Hướng dẫn mát xa cho bé sơ sinh giúp con mau lớn, phòng táo bón và đầy hơi
- Tại sao trẻ sơ sinh cười khi ngủ?
- Trẻ sơ sinh ngủ nhiều bú ít, nguyên nhân và giải pháp