Ngôi thai ngược là khi đầu con không ở đúng vị trí của nó. Nói cách khác, con nằm khác vị trí so với những ca mang thai thông thường là đầu chúc xuống.
Ngôi thai là phần trình diện thấp nhất của thai nhi với khung chậu của mẹ, là phần đầu tiên đi ra khỏi bụng mẹ khi chuyển dạ. Trong suốt thai kỳ (khoảng dưới 24 tuần tuổi) thai nhi thường sẽ di chuyển thường xuyên, thay đổi vị trí ở trong bụng mẹ. Càng đến những tuần cuối của thai kỳ, vị trí của thai nhi sẽ bình ổn hơn. Thường thì đến tuần 36 trở đi phần lớn ngôi thai sẽ ổn định, ít xoay hướng.
Song, vẫn có những tình huống thai ngôi mông. Ngôi ngược là phần mông hoặc chân của bé xuống phía dưới, vùng xương chậu của mẹ, còn đầu của bé sẽ ở phía trên gần ngực của mẹ. Tỷ lệ ngôi mông khá thấp (chiếm từ 1 - 3%) trong các ca sinh nở. Tuy nhiên đây là những trường hợp sinh có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và con.
Nguyên nhân gây ra ngôi thai ngược?
Cũng có trường hợp, mẹ mang thai ngôi mông là do tự nhiên. Trong quá trình vận động, con xoay như vậy. Hoặc cũng có thể do một số tình huống sau:
- Mẹ mang thai đôi hay đa thai. Như vậy, không gian trong bụng mẹ nhỏ hẹp khiến bé bị hạn chế hoạt động.
- Quá nhiều hoặc quá ít nước ối. Quá nhiều ối khiến bé có thể di chuyển thay đổi ngôi thai liên tục. Ngược lại nước ối ít lại hạn chế không gian xoay trở.
- Tử cung có hình dạng bất thường. Ví dụ như tử cung đôi, tử cung hai sừng. Thậm chí là có khối u (u xơ cơ tử cung)
- Dây rốn ngắn hoặc quấn làm cản trở bé di chuyển.
- Nhau thai lấp một phần hoặc toàn bộ đường ra của tử cung (nhau tiền đạo).
- Sinh non. Thường trên 30 tuần, bé mới “quay đầu”. Nếu mẹ chuyển dạ sinh non trước khi bé kịp xoay xuống ngôi thuận thì bé bị “ngôi ngược”.
- Dị tật bẩm sinh
Những nguy cơ khi mẹ bầu mang ngôi mông – ngôi thai ngược
Ngôi thai ngược không phải trường hợp hiếm gặp. Song, đây là tình trạng bất thường của thai nhi và có nhiều yếu tố nguy hiểm cho cả mẹ và con. Các trường hợp có thể xảy ra khi mang ngôi thai ngược được coi là nguy hiểm.
- Ngôi ngược thai nhi dễ xảy ra vỡ nước ối trước và sau khi đau đẻ. Cuống nhau thai sẽ theo nước ối đi ra ngoài. Dẫn đến tình trạng cạn ối. Từ đó, thai nhi thiếu oxi dễ gây ngạt và tử vong. Vỡ nước ôi cũng là nguyên nhân làm mất cơn đau đẻ tự nhiên ở các mẹ bầu.
- Thai ngược nên việc thai nhi ra khỏi bụng mẹ trở nên khó khăn. Nếu như thông thường ở ngôi thuận đầu của bé sẽ đi ra trước. Sau đó sẽ đến vai và chân đi ra sau. Các bộ phận gọn gàng hơn khi đi ra khỏi bụng mẹ. Còn với ngôi thai ngược, phần chân hoặc mông của bé sẽ ra ngoài trước, rồi đến vai và đầu. Khi mông hoặc chân của bé ra trước, với trường hợp xử lý không khéo có thể rất khó để phần đầu của bé đi ra ngoài được, dẫn đến bé bị ngạt thở. Hoặc có trường hợp bé bị gãy tay chân do không thể ra khỏi cơ thể mẹ một cách thuận tiện.
- Có thể sinh ra biến chứng khi sinh.
Thai ngược có chuyển dạ không? Nên sinh thường hay mổ?
Sinh thường hay sinh mổ là câu hỏi rất phổ biến với các mẹ. Ngôi mông thì tùy thuộc thể trạng và vị trí của con để quyết định sinh bằng phương pháp nào. Nếu mẹ có cơ địa tốt, sức khỏe đảm bảo, bác sĩ có thể sẽ đề xuất theo phương án sinh thường. Nhưng cũng có khá nhiều rủi ro:
- Biến chứng có thể xảy ra khi thai ngôi ngược sinh ngả âm đao. Trong ca sinh thường ngôi ngược, phần thân dưới ra trước của bé có thể không đủ kéo giãn cổ tử cung để phần vai và đầu ra lọt, mà mắc kẹt ở khung xương chậu người mẹ
- Sa dây rốn cũng có thể xảy ra. Trước khi bé được sinh ra, dây rốn trượt vào âm đạo, bị chèn ép làm giảm lưu lượng máu và oxy cung cấp cho bé, gây nguy hiểm.
Vậy nên, quyết định cho sinh thường hay sinh mổ đối với ngôi ngược tùy thuốc rất nhiều vào tình trạng sản khoa của mẹ và kỹ năng thực hành của nhân viên y tế. Ví dụ, với thai đầu lòng ngôi ngược, bác sĩ thường chỉ định sinh mổ. Còn nếu mẹ sinh con rạ và bé không quá to, bác sĩ có thể chỉ định sinh ngả âm đạo.
Sinh thường hay sinh mổ đối với thai ngôi ngược đều có những rủi ro nhất định, tuy nhiên biến chứng khi sinh thường sẽ cao hơn so với sinh mổ với trường hợp ngôi không thuận. Chính vì vậy, mỗi trường hợp thai ngôi ngược thường được xem xét kỹ lưỡng để chỉ định từng ca riêng biệt.
Có cách nào xoay con lại được không?
Trước những biến chứng có thể xảy ra, nhiều mẹ hẳn là rất băn khoăn. Vậy thì câu hỏi ở đây là: “Liệu có thể xoay con lại ngay trong bụng mẹ để dễ đẻ không?”. Câu trả lời là có. Chỉ với những phương pháp dưới đây, mẹ bầu có thể áp dụng và hy vọng con sẽ thuận theo tự nhiên nhé.
Nằm theo tư thế độ dốc, đầu thấp, mông cao
Cách đơn giản nhất để thực hiện tư thế này là nằm trên một mặt phẳng và kê gối cao lên mông. Làm điều này 3 lần mỗi ngày. Mỗi lần 10-15 phút. Áp dụng khi bụng không quá đói cũng không quá no và vào lúc bé đang hoạt động. Cố gắng thư giãn và hít thở sâu khi tập, tránh căng cơ bụng. Thai nhi sẽ di chuyển đầu về hướng cao hơn nên sẽ tự động chuyển ngôi thai.
Chống chân
Mẹ bầu trong tư thế chống tay và chân trên sàn nhà bằng phẳng. Sau đó hạ tay xuống thấp, chân vẫn chống để nâng mông lên cao. Động tác này cũng có tác dụng tương tự như động tác trên và mẹ nên thực hiện từ tuần thai 37.
Bơi lội
Để giúp bé xoay đầu đúng hướng, mẹ không nên bỏ qua bơi lội. Bơi lội còn giúp mẹ bầu thả lỏng, thư giãn và giảm các triệu chứng đau đớn cơ bắp trong thai kỳ. Vì thế, mẹ bầu có thể bơi trong suốt thai kỳ hay bắt đầu từ tuần thai thứ 30.
Phương pháp nóng-lạnh
Đơn giản là mẹ bầu dùng khăn thấm lạnh, nhẹ nhàng đắp lên vùng bụng rồi lại dùng khăn thấm nước ấm đắp lên. Nhiệt độ nóng-lạnh đan xen phần nào kích thích bé di chuyển về vị trí ngôi thuận.
Nghe nhạc
Hãy để loa nghe nhạc ở phía dưới bụng và trò chuyện hàng ngày với bé. Cách này giúp kích thích bé di chuyển gần hơn đến vị trí có âm thanh và cũng giúp thai nhi quay đầu.
Lời kết
Ngôi thai ngược là điều ít ai mong muốn. Bởi ai cũng cầu con mình khỏe mạnh và ít biến chứng nhất khi sinh. Nếu không có là tốt nhất. Vây thì, nếu như con chẳng may ngôi mông thì vẫn có thể xử lý được. Áp dụng những phương pháp trên sẽ giúp con từ từ xoay lại. Chúc mẹ bầu vượt cạn thành công.
Xem thêm:
- Xoay ngôi thai ngược với các cách dễ ợt cho mẹ bầu tự làm !
- Thai nhi quay đầu mấy lần trong 9 tháng 10 ngày thai kỳ?
- Mẹ cần biết gì khi thai nhi trong tư thế ngôi thai ngược?
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!