Khi nào nên cai sữa cho bé và tại sao bé lại cần phải cai sữa?

Khi nào nên cai sữa cho bé? Mẹ nên bắt đầu cai sữa cho trẻ khi trẻ được 9-10 tháng và khi trẻ được 1 tuổi đến 1 tuổi rưỡi thì cai sữa hoàn toàn, muộn nhất là ở mốc 2 tuổi. Hoặc mẹ có thể cai sữa khi nhận thấy các dấu hiệu từ phía bé. Hãy đọc bài viết này của theAsianparent Việt Nam để biết:

• Tại sao bé cần phải cai sữa?
• Trẻ em nên cai sữa khi nào?
• Cách cai sữa cho bé
• Một số nguyên tắc cần lưu ý

Tại sao bé cần phải cai sữa?

Ai ai cũng biết sữa mẹ là tốt cho trẻ nhỏ thế nên nhiều ý kiến cho rằng nếu mẹ còn sữa thì cứ tiếp tục cho con bú, vừa tiện lợi vừa tiết kiệm. Thế nhưng, theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa mẹ sẽ dần giảm chất lượng và trở nên loãng hơn khi trẻ lớn lên.

Đặc biệt, sau 10 tháng, hàm lượng protein trong sữa mẹ đã không bằng một nửa lúc ban đầu, trong sữa lại thiếu vitamin B12. Nếu chỉ bú sữa mẹ, trẻ sẽ không có đủ các chất dinh dưỡng để phát triển. Vậy nên cai sữa cho con vào thời điểm nào?

Khi nào nên cai sữa cho bé?

Thời điểm thích hợp để cai sữa cho bé

Sữa mẹ sẽ giảm dần chất lượng theo thời gian, tuy nhiên sau 6 tháng, sữa mẹ vẫn còn đầy đủ protein, chất béo, và các chất dinh dưỡng quan trọng khác phù hợp với nhu cầu của bé. Vậy khi nào nên cai sữa cho bé? Mấy tháng cai sữa cho bé? Các bác sĩ khuyên mẹ không nên cai sữa cho bé quá sớm mà nên bắt đầu cai sữa cho trẻ khi trẻ được 9-10 tháng. Trẻ từ 1 tuổi đến 1 tuổi rưỡi thì cai sữa hoàn toàn, muộn nhất cũng chỉ tới 2 tuổi là cùng.

Những mốc thời gian mẹ có thể cân nhắc cai sữa cho con

Theo bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho – Bác sĩ Nhi sơ sinh – Khoa Nhi – Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc, khi bé bước sang những giai đoạn này thì phụ huynh có thể xem xét việc cai sữa cho con:

• Bé có thể tự ngồi thẳng và lăn trái bóng ra trước: Đây là lúc trẻ gần được 1 tuổi, bé đã cứng cáp, có khả năng tự đề kháng nếu không được bú sữa mẹ.
• Bé có thể nói được thêm 2 – 3 từ ngoài các từ dễ như bà, mẹ, bố hoặc nói được một câu ngắn: Lúc này bé có thể diễn đạt mong muốn của mình bằng lời nói.
• Bé đã ăn được cháo và cơm nhão: Lúc này hệ tiêu hóa đã phát triển, bé được khoảng 18 – 24 tháng tuổi. Đây là thời điểm lý tưởng khi thực hiện quyết định cai sữa mẹ cho bé.
• Khi bé có thể nhận biết màu sắc: Mẹ có thể thay đổi màu sắc đầu vú để cai sữa cho bé.
• Trẻ có thể leo lên, leo xuống cầu thang: Là lúc bé trên 24 tháng. Đây là độ tuổi các bác sĩ khuyên nên cai sữa mẹ.

Lưu ý: Thời điểm thích hợp để cai sữa là khi trẻ được 18 – 24 tháng tuổi, có sức khỏe bình thường, không mắc bệnh hay không bị ốm. Mẹ nhớ đừng cai sữa khi bé không khỏe vì có thể khiến con biếng ăn và còi xương sau này.

Bạn có thể chưa biết:

Cai sữa dựa vào sự quyết định của bé

Khi bé không còn hứng thú với việc bú mẹ cũng là một trong những thời điểm phù hợp để cai sữa. Điều này có thể xảy ra bất cứ lúc nào từ khi bé bắt đầu ăn bột (khoảng 4-6 tháng). Một số bé sau 12 tháng tuổi sẽ bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến thức ăn đặc và không thích bú sữa mẹ nữa, nhất là sau khi chúng đã được thử nhiều loại thức ăn đa dạng trong thời gian ăn dặm và có thể dùng cốc để uống nước.

Một mốc thời gian khác mà trẻ cũng có thể lơ là việc bú mẹ là lúc bé mới biết đi thường. Khi ấy bé trở nên năng động hơn, thường ít chịu ngồi yên đủ lâu để bú mẹ. Nếu trong khi bú, mẹ thấy con quấy khóc, thiếu kiên nhẫn hoặc dễ bị phân tâm thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng cho việc cai sữa.

Nhiều chị em chọn cai sữa cho bé khi bắt đầu đi làm trở lại, hoặc sau khi con đã tròn 1 tuổi. Ở độ tuổi này, bé đã có thể bắt đầu biết đi, biết nói và có thể ăn được nhiều loại thức ăn. Mẹ có thể kết hợp cho con bú và ăn dặm.

Không có nghiên cứu nào quy định là khi nào nên cai sữa cho bé. Tuy nhiên thông thường, ngoài việc cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bạn vẫn có thể cho bé bú kết hợp với chế độ ăn dặm và uống sữa bột cho đến ít nhất 2 tuổi.

Cách cai sữa cho bé

Mẹ nên cai sữa cho bé dần dần để cả mẹ và bé có thể làm quen với các thay đổi về thể chất và cảm xúc. Nguyên tắc chung để cai sữa cho con là giảm thời gian bú, cho bé bú thưa dần hoặc ăn no trước khi bú. Mẹ có thể tham khao một số tips dưới đây để cai sữa cho bé:

• Không chủ động cho con bú, nhưng cũng không từ chối khi con đòi hỏi: Biện pháp mất khá nhiều thời gian, đòi hỏi mẹ phải thật kiên nhẫn trong thời gian đầu.
• Giảm dần các cử bú mỗi tuần và thay thế bằng cách cho bé bú bình (có thể là sữa mẹ hoặc sữa công thức).
• Giảm dần thời gian cho bú: Nếu bé thường bú mẹ trong 10 phút, hãy cắt giảm xuống còn 5 phút.
• Đặc biệt không nên đột ngột cho con ngừng bú.

Bạn có thể chưa biết:

Một số nguyên tắc cần lưu ý

Thời điểm cần tránh cai sữa cho bé

Không nên cai sữa cho trẻ vào những ngày thời tiết xấu như trời quá nóng, quá ẩm hay quá rét. Sự thay đổi một thói quen ăn uống và các stress xuất hiện lúc này dễ làm trẻ ốm.

Tốt nhất là không nên cai sữa cho trẻ vào mùa hè. Cai sữa vào mùa xuân, thu và đông trẻ sẽ khó mắc bệnh tiêu hóa hơn.

Mẹ hãy tránh bắt đầu cai sữa khi con trải qua những thay đổi lớn khác, ví dụ như khi mọc răng, con bị ốm, mệt mỏi, sốt và đặc biệt là khi bị tiêu chảy. Hệ tiêu hoá bé lúc này sẽ khá yếu nên sữa mẹ là thức ăn an toàn nhất cho con.

Cách làm hết căng sữa khi cai sữa cho con:

• Chườm nóng hay chườm lạnh: Mẹ hãy dùng khăn vải sạch ngâm với nước ấm, vắt khô và đặt lên ngực trong khoảng vài phút. Hoặc mẹ có thể chườm lạnh để làm giảm tình trạng căng sữa và bớt đau, giúp mẹ dễ chịu hơn.
• Massage giúp hết căng sữa khi cai sữa: Mẹ dùng tay massage ngực ngay sau khi mẹ sờ thấy hai bầu vú nổi cục, giúp làm tan sự tắc nghẽn.
• Vắt hay hút sữa: Mẹ có thể dùng tay hay máy để vắt bớt sữa, lưu ý không nên hút cạn sữa vì như vậy cơ thể vẫn sẽ hiểu như bé đã bú hết và tiếp tục sản xuất sữa như bình thường.
• Tắm nước ấm với vòi sen: Dùng vòi sen phun trực tiếp nước ấm lên bầu ngực, đặc biệt là đầu ti theo chiều từ trên xuống sẽ giảm tình trạng căng tức ngực, các u sữa cũng mềm ra làm ngực mẹ bớt đau.

Để quyết định thời điểm cai sữa cho bé thì chính người mẹ sẽ là người có thể đánh giá và đưa ra quyết định tốt nhất. Mẹ không nên quá nghe vào lời khuyên cai sữa từ bạn bè người thân hay thậm chí người lạ. Vì chỉ có mẹ là người gần gũi và hiểu con nhất.

Mẹ có thể biết được khi nào bé đã có thể sẵn sàng cai sữa và lựa chọn thời điểm phù hợp cho cả bé lẫn mẹ. Thậm chí mẹ có thể để con cai sữa tự nhiên khi con lớn hơn. Vì không có cách nào là đúng hay sai để cai sữa cho bé cả.

Nguồn tham khảo: Thời điểm nào nên cai sữa cho bé?, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times.

Xem thêm:

• Thực đơn cho bé cai sữa đầy đủ dinh dưỡng mẹ nên biết
• Cai sữa cho bé – Cách nào hiệu quả để mẹ khoẻ con khoẻ?
• Cai sữa đã lâu nhưng ngực vẫn tiết sữa bất thường?

Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!