Khi bước vào giai đoạn tuổi dậy thì (12-18 tuổi), con có rất nhiều sự thay đổi về tâm sinh lý. Bởi vậy, cha mẹ cần biết cách dạy con tuổi teen khôn ngoan để con không bị tổn thương, gặp phải những cú sốc tâm lý.
Ở độ tuổi này con bắt đầu bộc lộ cá tính, muốn khám phá và thể hiện bản thân hơn. Điều này khiến nhiều bậc cha mẹ cảm thấy cực kỳ khó khăn, bất lực trong việc dạy con tuổi teen. Nhất là trong việc giúp con tự lập và hướng dẫn con về tình yêu, tình dục.
Vì vậy, những cách dạy con tuổi teen khôn ngoan dưới đây sẽ giúp cha mẹ bớt áp lực, và vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng hơn.
1. Dạy con tuổi teen khôn ngoan: Cho con sự độc lập tương đối
Bước vào giai đoạn tuổi dậy thì trẻ sẽ bắt đầu thể hiện cái tôi nhiều hơn. Muốn tự quyết định mọi thứ liên quan đến cuộc sống của bản thân.
Tuy nhiên, trong mắt nhiều cha mẹ thì luôn nghĩ con vẫn còn bé. Chúng vẫn chưa hiểu chuyện nên thường tự quyết định thay con. Nhưng điều này chỉ khiến con trẻ cảm thấy bị ép buộc, gò bó, không được tôn trọng.
Thêm vào đó khi lớn lên con sẽ thiếu sự quyết đoán, không thể đưa ra quyết định. Bởi vậy phương pháp dạy con ở tuổi dậy thì đầu tiên mà cha mẹ cần nhớ là phải dành cho con sự độc lập tương đối.
Hãy hỏi ý kiến con và cho con tự mình quyết định những vấn đề liên quan đến bản thân. Tạo điều kiện cho con có sự độc lập, tự quyết định và khám phá trong phạm vi có thể. Tức là đối với những vấn đề nếu quyết định không đúng đắn thì cũng không xảy ra hậu quả nghiêm trọng.
Đồng thời nếu có hậu quả xảy ra thì con phải là người đứng ra tự chịu trách nhiệm. Cha mẹ chỉ đứng sau giúp đỡ, chỉ cho con điều nên và phải làm. Điều này sẽ giúp con trưởng thành, sống có trách nhiệm, biết đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề.
2. Luôn sẵn sàng chia sẻ với con
Đừng vội vàng trách mắng hay đổ lỗi khi con là trái ý bố mẹ hay gây ra chuyện. Bình tĩnh lắng nghe câu chuyện do chính con kể. Tìm hiểu lý do tại sao con lại có những phản ứng, hành động hay lời nói như vậy. Hãy để con hiểu rằng dù con chưa muốn nói ngay lúc này, thì có thể nói với cha mẹ bất cứ lúc nào.
Có những vấn đề mà cha mẹ nên là người mở lời trước, đặc biệt là về tình dục. Đây là một chủ đề nhạy cảm mà cả phụ huynh và con trẻ đều bối rối, ngại ngần.
Cha mẹ phải là người chủ động mở lời, nói chuyện với trẻ. Điều đó, sẽ tạo cho con sự thoải mái, cũng như cơ hội để được giải đáp những băn khoăn.
Và một điều quan trọng mà cha mẹ cần biết là cách dạy con trai ở tuổi dậy thì về tình dục sẽ khác so với con gái. Bởi vậy, cha mẹ cần có sự tìm hiểu và chuẩn bị kỹ càng để dạy con tuổi teen khôn ngoan về vấn đề nhạy cảm này.
3. Dạy con tuổi teen khôn ngoan là hãy cho con sự tự do
Bắt đầu bằng việc tạo cho con một không gian riêng tư. Hãy để con tự trang trí theo ý muốn, dọn dẹp và sắp xếp căn phòng của mình. Tiếp đó hãy để con được ra ngoài, đi chơi cùng bạn bè. Tham gia các hoạt động tập thể hay làm điều con thích…
Nếu con muốn tự mình đến trường bằng xe đạp hay xe buýt… hãy đáp ứng mong muốn của con. Cho phép con tham gia những chuyến đi chơi xa cùng bạn bè, thầy cô hay người thân mà không có sự có mặt của cha mẹ…
4. Đặt ra những quy tắc và giới hạn
Cho phép con tự đưa ra quyết định, tự do hơn trong các mối quan hệ. Điều đó không có nghĩa là hoàn toàn buông lỏng, không quan tâm đến con.
Cha mẹ cần đặt ra quy tắc, giới hạn về hành vi, lời nói mà con không được vi phạm. Ví dụ như không được đi chơi quá khuya về trước 10 giờ tối, không được nói dối, không nên có những lời nói – hành động làm tổn thương người khác…
5. Luôn là tấm gương cho con
Nghe có vẻ sáo rỗng khi nói về điều này trong cách dạy con tuổi teen khôn ngoan. Nhưng thực tế thì hành động thực tế luôn có giá trị hơn lời nói suông. Thậm chí nhiều bậc cha mẹ luôn trách mắng con. Nhưng chính bản thân mình lại có những hành động, lời nói không đúng.
Những điều câu nói cha tuyệt đối không nên nói với trẻ trong giai đoạn dậy thì
Con tăng cân/sụt cân nữa à
Ở độ tuổi này trẻ đã bắt đầu chú ý đến vẻ ngoài của mình nhất là bé gái. Bởi vậy những lời khen – chê ngoại hình sẽ tác động đến tâm lý của con. Cha mẹ không nên nói câu này với con nhất là trong cách dạy con gái ở tuổi dậy thì.
Con mặc kiểu gì thế
Hãy tôn trọng quyền cá nhân của con, để con ăn mặc theo sở thích của mình. Nhưng nếu con thay đổi quá đột ngột về trang phục, phong cách… thì cha mẹ cần quan sát và hỏi han để có sự điều chỉnh.
Sao con lại có thể sống như thế này nhỉ
Chỉ vì con bừa bộn, không dọn phòng, không tắm rửa… mà cha mẹ la mắng thì chỉ khiến mối quan hệ thêm căng thẳng. Bố mẹ cũng không nên nói, sao con không thường xuyên gọi điện hay nhắn tin. Vì điều này có thể khiến con có cảm giác bị kiểm soát và mất tự do.
Con còn trông chờ gì ở bố/mẹ nữa
Dù con muốn được tự do, muốn khẳng định bản thân thì con cần cha mẹ làm chỗ dựa. Bởi vậy khi con gặp vấn đề trong cuộc sống, học tập. Bố mẹ hãy thấu hiểu và hỏi xem con có cần được giúp đỡ, hỗ trợ hay không.
Việc dạy con tuổi teen khôn ngoan không hề dễ dàng. Nhưng chỉ cần cha mẹ luôn yêu thương, thấu hiểu con, áp dụng linh hoạt những nguyên tắc trên thì mọi việc sẽ nhẹ nhàng hơn.
Xem thêm:
- Trở chứng tuổi teen – tuổi nổi loạn mà trẻ nào cũng phải đi qua!
- Hành vi tuổi teen – đâu là ranh giới cha mẹ nên bỏ qua và không nên bỏ qua!
- Học hỏi cách sao Việt dạy con ngoan ngoãn, thông minh và tự lập