Bé 4 tuổi đã trải qua vô vàn cột mốc đáng nhớ. Cùng nhìn lại những cột mốc phát triển đáng tự hào và thấy rằng bé đã tự làm được nhiều điều hơn mẹ nghĩ:
- Nhận biết về thời gian, không gian
- Trở nên độc lập và tự giác hơn
- Phát triển cơ thể
- Phát triển cảm xúc và kỹ năng xã hội
- Kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp
- 1 số lưu ý cho ba mẹ khi chăm sóc bé 4 tuổi
- Khi nào ba mẹ nên lo lắng?
Nhận biết về thời gian và không gian
Giờ bé đã xâu chuỗi được các mốc thời gian. Trẻ 48 tháng tuổi đã biết sau ngày là đêm, sau hôm nay là ngày mai.
Bé cũng đã nắm rõ những hoạt động theo thời gian biểu hàng ngày. Trẻ có ý thức về an toàn và các luật lệ chỉ dẫn đường bộ trên đường và những hướng dẫn cơ bản bằng hình.
Bạn có thể chưa biết:
Dạy bé 4 tuổi học những gì để bé phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ?
Lời khuyên dành cho cha mẹ
Hãy cố gắng tạo một thời gian biểu cố định và có tổ chức. Nhắc cho bé về những việc sẽ làm trong ngày để bé thêm tư duy và tập làm quen với việc lưu lại những việc cần làm trong ngày.
Mẹ có biết bé càng trở nên độc lập tự giác hơn ở tuổi này?
Những chú ý dành cho cha mẹ:
- Bé có thể tự đánh răng, tuy nhiên có thể chưa hoàn toàn sạch triệt để. Mẹ hãy kiểm tra lại mỗi lần sau khi bé chải xong (ví dụ mép còn bọt kem đánh răng, hay bàn chải chưa tráng sạch, cốc còn chưa rửa lại… bé sẽ quan sát và tự rút ra ở những lần sau).
- Bé có thể tự xoay xở với dây giày, khóa áo, cài cúc áo…Nhưng nếu vì một lỗi nào đó bé không thể tự hoàn thành, hãy đừng để con loay hoay quá lâu tới mức phát cáu. Bình tĩnh giúp con và giải thích theo thứ tự sẽ giúp bé thấy mọi việc không phức tạp như bé nghĩ.
- Con có thể tự làm đồ ăn sáng, thậm chí dọn đĩa và thìa cho ba mẹ. Hãy cứ để con làm, nhưng nên biết “ranh giới” giữa việc sắp xếp đồ- và nghịch đồ.
Phát triển cơ thể
Kỹ năng cân bằng
Bé đã có sự tiến bộ cực lớn!
Trẻ 48 tháng tuổi biết làm gì? Bé bây giờ đã rất năng động: tự chạy nhảy, leo trèo, đá bóng, bắt bóng rất chuyên nghiệp!
Một số cột mốc phát triển bé đạt được ở tuổi này:
- Nhảy lò cò một chân hoặc giữ thăng bằng với 1 chân trụ trong vài giây
- Lên xuống cầu thang tự tin – không cần dõi bước
- Tự bắt bóng hoặc vật rất tài tình
- Đi xuôi hay ngược đều rất thăng bằng
- Tự lái được xe đạp
- Tự vẽ được các khối hình theo yêu cầu và vẽ bắt chước được theo quan sát
- Có thể vẽ người với toàn thân và chi tiết nhỏ như: mắt mũi, tóc, bàn tay, chân và giầy…
- Tự dựng được khối hình phức tạp
- Tự rót được nước, sữa và lấy đồ ăn ra bát đĩa mà không bị rơi vãi
Lời khuyên dành cho cha mẹ:
- Khuyến khích bé vẽ, cắt dán hình theo trí tưởng tượng và về một chủ điểm cụ thể
- Cho bé chơi xếp hình nhiều hơn (LEGO hoặc xếp mảnh ghép thành tranh, 20-50 miếng ghép…)
- Bé rất tò mò với mọi thứ. Hãy đảm bảo tủ thuốc, ổ điện và giấy tờ ở vị trí xa tầm tay của bé.
Tâm lý trẻ 4 tuổi – Sự phát triển cảm xúc và giao tiếp xã hội
Trẻ 48 tháng tuổi bắt đầu tìm được niềm vui khi giao lưu và chơi cùng trẻ khác. Mẹ có thể sẽ ngạc nhiên khi con biết chia sẻ đồ chơi và rất biết kiên nhẫn chờ thứ tự. Ở tuổi này, mẹ sẽ ngạc nhiên và thầm tự hào về khả năng cảm thông chia sẻ với người khác của bé. Điều này thể hiện ở hành động giúp đỡ, những câu hỏi thăm và cả những chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ của bé.
Con đã phân biệt được rõ mình và người khác, biết phân biệt giới tính và biết so sánh. Con cũng đã biết quan tâm, chú ý đến những lời nhận xét của người khác đối với mình.
Tại trường học, trẻ đã bắt đầu thích chơi chung và thân thiết với các bạn khác nhau, con cũng thể hiện rõ thích hay không thích cô giáo nào ở lớp và sẽ quấn quýt với người con có nhiều tình cảm hơn. Sự yêu ghét của trẻ lúc này đã được phân định rất rõ ràng.
Ở lứa tuổi này, các bé rất thích bắt chước người lớn và cũng thích được khen ngợi. Khi được cổ vũ, khuyến khích, trẻ sẽ hăng hái làm việc hơn. Bé 4 tuổi thường thích nói chuyện, hay cười, hay nói và rất thích người khác lắng nghe mình nói. Con cũng thích lắng nghe người lớn nói chuyện với nhau và bắt chước theo.
Những cột mốc kỹ năng bé đạt được của bé 4 tuổi:
- Thích thú với những điều mới
- Thích chơi đóng kịch hoặc vào vai các nhân vật
- Có xu hướng thích chơi với các bạn và tập thể hơn là chơi một mình
- Biết phối hợp và hòa đồng với tập thể
- Thích nói về sở thích của mình, những điều mình quan tâm.
Bạn có thể chưa biết:
Dấu hiệu bé 4 tuổi chậm phát triển ngôn ngữ và ba mẹ cần làm gì để giúp con?
5 cách dạy bé 4 tuổi thông minh hơn người ai nghe cũng phải gật gù
Phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp xã hội
Bé 4 tuổi đang ở giai đoạn học và bắt chước rất nhanh! Trẻ thích ca hát và nghe kể chuyện. Bé cũng có thể nghe và tự sáng tạo câu chuyện của riêng mình.
Bé đã đếm rất thành thục, thích viết số, chỉ màu và chơi đố các khối hình.
Tuổi này mẹ nên cho con học mẫu giáo và các lớp năng khiếu hoặc kỹ năng riêng.
Cột mốc trẻ đạt được của bé 4 tuổi:
- Nói to rõ và đủ để người lạ hoặc không phải trong gia đình hiểu được
- Có thể đọc tên dài và phát âm rõ
- Tự hát một bài từ đầu đến cuối theo trí nhớ của bản thân (không cần người lớn mớm lời hay hát nối nữa)
- Hiểu sơ bộ về đếm số, có thể tự đếm từ 1-10 hoặc hơn và biết rõ thứ tự và số lượng đồ vật
- Gọi tên các màu và khối hình rất chuẩn và phong phú (theo cả độ đậm nhạt hay phối màu)
- Nhận biết được mặt chữ cái và có thể chỉ vị trí mặt chữ cái nếu được hỏi
- Hiểu rất rõ về quy trình thời gian và trình tự sự việc (có thể nhớ thời gian biểu nếu được dặn tỉ mỉ trước đó)
- Có khả năng tập trung cực tốt!
- Làm theo yêu cầu phức tạp “lấy tất ở trong tủ, lộn mặt trái, và đi”
Những lưu ý cho ba mẹ khi giáo dục trẻ 4 tuổi
- Hãy đọc nhiều sách cho con hơn. Đọc nhiều sẽ giúp con tăng vốn từ, giúp cuộc hội thoại của con trở nên phong phú hơn. Đồng thời, có thể nắn âm cho con bằng việc đọc rõ và thể hiện khẩu hình miệng đối với các âm hoặc phụ âm khó (như dấu ngã và dấu sắc, phụ âm Gh và kh hoặc âm ơn- ân…)
- Ngoài việc đọc truyện, cũng nên hỏi thêm con về chi tiết truyện hoặc tình tiết của từng phần. Điều này sẽ giúp bé nắm nội dung kỹ hơn, và chủ động hơn trong việc đọc.
- Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi là rất quan trọng. Hãy chú ý dạy con từ những điều nhỏ nhặt nhất.
Khi nào ba mẹ nên lo lắng?
Như chúng tôi đã đề cập, mỗi đứa trẻ đều có sự phát triển và tốc độ phát triển khác nhau. Tuy vậy nếu nhận thấy những đặc điểm hay trì trệ sau một cách rõ ràng, hãy xin lời khuyên từ bác sỹ hoặc đi khám tổng thể cho con tại bệnh viện nhi chuyên khoa:
- Trẻ không thể nhảy vào đúng điểm được nhắm
- Không nói rõ âm – rõ chữ (tình trạng ngọng, âm không sắc không thuộc trường hợp này)
- Không nghe hoặc không muốn tham gia hoạt động với tập thể hoặc các bạn lạ. Làm thinh với bạn bè và vô cùng chống đối với người không thuộc gia đình.
- Không thể cầm bút chì đúng cách và tạo ra các nét theo suy nghĩ
- Không có phản ứng thích thú với các trò chơi tưởng tượng hoặc tập làm nhân vật trong truyện
- Chống chế với việc mặc quần áo, không có ý thức tự đi ngủ và đi vệ sinh
- Loạn ngôn ngữ và không thể dùng cặp đại từ đúng (con với bố mẹ, cháu với ông bà…)
- Tự mất đi kỹ năng đã từng đạt được
Chúng tôi hy vọng với bộ series CẨM NANG PHÁT TRIỂN của trẻ trong suốt 48 tháng đầu đời sẽ giúp ích cho các bậc cha mẹ trong việc theo dõi quá trình phát triển của con và nhận biết những cột mốc và kỹ năng bé đạt được theo từng tháng!
Nguồn: Tạp chí TheAsianparent Singapore và CDC, WebMD
Xem thêm
- Trẻ 4 tuổi đã đạt được những sự phát triển gì về thể chất và trí tuệ?
- Bí quyết chữa sâu răng cho trẻ 4 tuổi cực dễ bố mẹ nên biết để áp dụng cho con
- Làm thế nào con gái 4 tuổi của tôi thông thạo 3 ngôn ngữ?