Thóp trẻ sơ sinh là bộ phận rất mềm ở phía trên trán, phập phồng nhẹ. Bố mẹ sẽ không sờ thấy thóp nữa khi phần thóp này đóng kín. Thời gian trung bình để thóp đóng lại hoàn toàn thường là 14 tháng. Đây là những nội dung bạn sẽ có được trong bài viết này:
- Thóp trẻ sơ sinh - Bộ phận nhạy cảm mà cha mẹ cần tìm hiểu khi chăm sóc con
- Khi nào thì thóp bé đóng kín?
- Chăm sóc thóp như thếnào?
- Nếu sờ vào thóp thì liệu có gây ra các ảnh hưởng hay nguy hiểm gì cho trẻ không?
- Thóp đóng sớm hay quá muộn có phải là điều bất thường?
- Mẹ có thể nhận biết tình trạng sức khỏe của con qua đặc điểm thóp như thế nào?
Thóp trẻ sơ sinh - Bộ phận nhạy cảm mà cha mẹ cần tìm hiểu khi chăm sóc con
Khi trẻ sơ sinh chào đời, hệ thống xương của trẻ vẫn chưa thực sự hoàn thiện như người lớn. Cấu trúc xương sọ của con cũng vậy. Từ 0-18 tháng tuổi, nếu sờ lên đầu bé, mẹ sẽ thấy có một phần rất mềm ở phía trên trán, phập phồng nhẹ. Điểm này được gọi là thóp trước.
Mặc dù thóp của trẻ sơ sinh chiếm một phần diện tích rất nhỏ nhưng nó lại là một trong những yếu tố phản ánh tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh.
- Thóp của trẻ sơ sinh là vùng tương đối nhạy cảm do trẻ vẫn chưa phát triển hoàn toàn (Ảnh: istockphoto)
Khi nào thì thóp bé đóng kín?
Thóp trẻ em còn được gọi là cửa đỉnh đầu, phần xương của đỉnh đầu chưa được khép kín lại hoàn toàn. Chia thành 2 phần gọi là thóp trước và thóp sau:
- Thóp trước mang hình thoi, là khe hở giữa xương đỉnh và xương trán. Ngày đầu sau sinh, thóp trước sẽ thay đổi từ 0,6-3,6cm, trung bình khoảng 2,1cm. Thóp của trẻ sinh non và trẻ sinh đủ tháng đều có đặc điểm tương tự như nhau.
- Thóp sau là khe hở giữa xương đỉnh và xương chậu. Khi bé được sinh ra thóp sau đã khép lại rất nhỏ hoặc nhỏ bằng đầu móng tay. Thóp này đóng rất sớm. Hầu như khi trẻ bước sang tháng thứ 4 thì phần thóp này đã khép kín. Thời gian trung bình để thóp đóng lại hoàn toàn thường là 14 tháng.
Chăm sóc thóp trẻ sơ sinh như thế nào?
Những việc nên làm để chăm sóc thóp trẻ sơ sinh là:
- Giữ ấm cho bé, đội mũ trong vài ngày đầu sau sinh khi thời tiết lạnh.
- Bổ sung vitamin D và canxi đủ nhu cầu
- Cho bé sơ sinh tắm nắng vào mỗi buổi sáng để phòng chống còi xương. Hãy tránh khung giờ 10 - 14h vì sẽ gây hại cho làn da của trẻ.
- Tránh tập cho con ăn dặm quá sớm. Còn các bé ở tuổi ăn dặm cần được bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết.
- Tuyệt đối không để các vật nhọn chạm vào thóp trẻ
- Đội mũ cho trẻ sẽ giúp bảo vệ thóp của trẻ và giúp ổn định thân nhiệt (Ảnh: istockphoto)
Nếu sờ vào thóp của bé sơ sinh thì liệu có gây ra các ảnh hưởng hay nguy hiểm gì cho trẻ không?
Chăm sóc trẻ sơ sinh, nhiều bố mẹ không khỏi lúng túng và lo lắng khi chạm phải các bộ phận nhạy cảm của bé. Các bậc cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm rằng, nếu chạm vào thóp con một cách nhẹ nhàng như khi gội đầu, mát xa cho bé thì việc này hoàn toàn không hề gây nguy hại cho trẻ. Thóp gồm nhiều màng dầy, vì thế bố mẹ sẽ không làm bé bị thương chỉ bằng việc chạm nhẹ vào thóp của trẻ sơ sinh.
Thóp đóng sớm hay quá muộn có phải là điều bất thường?
Thông thường khi khám bệnh, các bác sĩ Nhi khoa trước khi hỏi về triệu chứng bệnh của trẻ sẽ thực hiện sờ vào thóp của trẻ trước để sơ bộ hiểu được tình hình phát triển và sức khỏe của bé. Thóp của trẻ sơ sinh đóng quá sớm hay quá muộn đều là những biểu hiện của bệnh lý.
Nếu thóp trẻ sơ sinh đóng sớm thì có thể não bé hoặc xương đầu bé cốp hóa quá sớm do thóp và xương khép lại sớm đã hạn chế sự phát triển của đại não. Điều này có thể ảnh hưởng tới trí tuệ của trẻ.
Nếu thóp và khe xương cần đóng lại nhưng không đóng mà mở rộng ra theo độ tuổi của trẻ thì đây cũng là hiện tượng khác thường, chứng tỏ khả năng xương chậm cốp hóa. Có thể do chức năng của tuyến giáp kém hoặc trẻ bị bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, não phát triển to lên một cách bất thường.
Mẹ có thể nhận biết tình trạng sức khỏe của con qua đặc điểm thóp trẻ sơ sinh như thế nào?
Một em bé khỏe mạnh, phát triển bình thường cần phải có thóp bằng phẳng, phập phồng theo nhịp đập của mạch tim. Thóp trẻ sơ sinh không đập có thể là dấu hiệu bất thường. Nếu dùng đầu ngón tay sờ vào phần thóp, bố mẹ sẽ cảm thấy mềm, phía dưới trống rỗng.
Ngược lại, nếu thóp trước đầy đặn, thóp trẻ sơ sinh phồng lên thì chứng tỏ áp suất trong não bé tăng lên cao. Hiện tượng này gọi là tăng áp lực nội sọ, là biểu hiện của các bệnh như huyết áp, viêm màng não, não úng thủy, …
Nếu thóp trước lõm xuống thì rất có thể trẻ sơ sinh đang ở trong tình trạng mất nước do nôn trớ, tiêu chảy, suy dinh dưỡng nặng, …
- Ba mẹ cần cẩn thận nếu như thóp của trẻ phát triển to bất thường (Ảnh: istockphoto)
Vì sao mẹ thấy thóp con phập phồng?
Theo Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, một số lý do khiến thóp phập phồng là:
- Do thóp vùng não của trẻ tạm thời vẫn chưa được lấp kín bằng xương.
- Mẹ sờ tay vào cảm nhận được phần dịch giữa 3 lớp thóp nên cảm giác phập phồng
- Do trẻ có thóp rộng. Đây có thể là dấu hiệu liên quan đến một bệnh lý nguy hiểm nào đó ví dụ như bệnh còi xương, viêm màng não, xuất huyết màng não...
Một trong những điều cần lưu ý là khi khóc thóp em bé cũng nhô lên. Do đó, cha mẹ cần kiểm tra thóp của trẻ sơ sinh khi bé đang trong trạng thái bình thường thì mới có độ chính xác cao.
Khi thấy thóp trẻ sơ sinh không đập, thóp của bé có những biểu hiện bất thường thì cần đưa trẻ đi khám để bác sĩ tư vấn và chẩn đoán phù hợp nhất.