Phạt con đúng cách khó hơn rất nhiều so với khen con đúng cách. Phạt con cần sự thống nhất kỉ luật giữa cha mẹ để bé tuân theo thay vì tìm sự bênh vực của cha hoặc mẹ.
Sau đây là bí quyết phạt con đúng cách dành cho mọi lứa tuổi.
Phạt con đúng cách khi bé dưới 2 tuổi
Bản tính tự nhiên của trẻ sơ sinh và mới biết đi là tò mò. Vì thế ba mẹ nên đặt hết những vật bé không nên chạm tới ra xa tầm tay của trẻ. Khi trẻ biết bò hoặc chập chững tập đi về một đồ vật nguy hiểm, hãy bình tĩnh nói “không”, đưa con ra khỏi vị trí đó và đánh lạc hướng con bằng hành động khác.
Với trẻ mới biết đi, một biện pháp phạt con đúng cách là time-out. Chẳng hạn, khi con ném thức ăn, ba mẹ nên giải thích vì sao không được làm điều đó và đưa con đến một khu vực phạt time-out cố định – có thể là trong bếp hay góc cầu thang – từ một đến hai phút để bé bình tĩnh lại.
Nên lưu ý thời gian phạt lâu hơn sẽ không hiệu quả cho trẻ mới biết đi. Và một điều quan trọng nữa là tuyệt đối không đánh đòn hay tát trẻ ở mọi lứa tuổi. Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi không thể nhận ra lý do vì sao bị đánh, chúng chỉ cảm thấy nỗi đau thể xác.
Và đừng quên rằng trẻ em học bằng cách bắt chước người lớn, đặc biệt là cha mẹ. Bạn sẽ dạy con tốt hơn bằng cách tự cất đồ đạc của mình thay vì chỉ bắt con nhặt đồ chơi của chúng.
Phạt con ở độ tuổi từ 3 đến 5
Ở độ tuổi này, bạn có thể bắt đầu dạy con những quy tắc trong nhà. Hãy giải thích trước cho trẻ rằng bạn muốn chúng làm điều gì trước khi phạt con. Lần đầu tiên con dùng bút màu vẽ khắp tường, hãy thảo luận cùng con vì sao không được làm vậy và hậu quả là gì.
Ba mẹ càng thiết lập quy tắc và hậu quả sớm thì bé sẽ càng tuân theo tốt hơn. Tuyệt đối không nên không tuân theo các hình phạt để tránh tạo tiền lệ xấu. Và cũng đừng quên thưởng cho bé khi bé có những hành vi tốt.
Hình phạt time-out cũng có hiệu quả đối với trẻ ở độ tuổi này. Các chuyên gia khuyên bạn nên tăng 1 phút mỗi khi bé thêm 1 tuổi. Một vài chuyên gia thì đề nghị thời gian phạt lâu đủ để bé bình tĩnh lại.
Bé từ 6 đến 8 tuổi – Nên phạt con đúng cách như thế nào?
Biện pháp phạt time-out và đặt quy tắc vẫn là hình thức phạt con đúng cách ở độ tuổi này. Điều quan trọng vẫn là tính nhất quán giữa bố mẹ và giữa tất cả những lần con vi phạm. Nếu bỏ qua một hành vi sai nào, bé có thể tin rằng ba mẹ không làm những điều ba mẹ đã nói ra.
Ngoài ra, không nên dọa con những hình phạt không thể thực hiện được trong lúc nóng giận. Ví dụ không bảo con rằng: “Con mà đóng sập cửa lần nữa thì sẽ không bao giờ được xem TV nữa”. Nếu bạn nói rằng con sẽ về nhà ngay nếu quấy khóc khi đi chơi, hãy thực hiện chính xác lời bạn nói. Niềm tin của con đối với các hình phạt của ba mẹ là điều vô cùng quan trọng.
Phạt con ở độ tuổi từ 9 đến 12
Ở độ tuổi này, ba mẹ có thể bắt đầu con độc lập và có trách nhiệm nhiều hơn. Vì thế, dạy con giải quyết hậu quả của hành vi sẽ là biện pháp phạt con đúng cách và hiệu quả.
Ví dụ, nếu con không hoàn thành bài tập về nhà, bạn có nên giúp con làm bài trước khi ngủ? Có lẽ là không nên – vì con sẽ không thể học được một bài học quan trọng. Nếu con không làm xong bài tập, con sẽ đến trường và bị điểm kém, đó là hình phạt mà con phải tự chịu trách nhiệm.
Cha mẹ tất nhiên muốn giúp con. Nhưng đôi khi sự giúp đỡ lớn nhất chính là để chúng thất bại.
Độ tuổi từ 13 trở lên
Tới độ tuổi này, con đã biết về những kỷ luật trong nhà, và ba mẹ vẫn nên duy trì những quy định đối với con. Bạn nên thiết lập các quy tắc về bài tập về nhà, đi chơi với bạn bè, giờ giới nghiêm cùng con. Dù cho con tự do và trách nhiệm nhiều hơn, bạn vẫn nên có những hình phạt như không cho con tự đi xe trong một tuần khi con vi phạm.
Phạt con đúng cách không phải là điều dễ dàng. Vì thế chính ba mẹ phải nghiêm khắc và nghiêm túc với những quy tắc do mình đề ra từ khi bé còn nhỏ đến khi trưởng thành.
Xem thêm:
- Văn hóa phạt và chiều con của người Nhật có điều gì khác biệt?
- Học cách nuôi dạy con của cha mẹ Hà Lan để tạo ra những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới
- 4 kiểu cha mẹ nuôi dạy con cái – Hãy cùng xem bạn thuộc tuýp cha mẹ nào?
Vào ngay Fanpage của the Asianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!